Toplantı İle Hak ve Sorumluk Görüşüldü
Basın Konseyi Başkanı Oktay Ekşi'nin davetiyle, medya organlarının genel yayın yönetmenleri ile Basın Konseyi Yüksek Kurulu üyeleri, "terör konusunda medyanın üzerine düşen ortak sorumluluğun gerekleri üzerinde görüş alışverişinde bulunmak" amacıyla, Ataköy'deki Crown Plaza otelinde yeniden toplandılar.
Ekşi: Özgürlüğümüzden ödün vermeyeceğiz
Ekşi, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, 22 Kasım'da gerçekleştirilen ilk toplantıda kurulan 15 kişilik Çalışma Grubu'nun bir rapor hazırladığını belirtti.
Oktay Ekşi, toplantı sonunda, medya yöneticileri ile Basın Konseyi Yüksek Kurulu üyeleri arasında varılan görüş birliğini açıkladı. Ekşi'nin açıklaması şöyle:
* Son günlerde ülkemizi de hedef alan ve 50'yi aşkın insanın yaşamını kaybetmesine, en az 700'ünün de yaralanmasına sebep olan terör olayları karşısında; özgürlüğümüzden ödün vermeyen, Terör odaklarının amaçlarına hizmet etmeyen, kamuoyunu gerçeklere bağlı ve tam olarak bilgilendiren, bir yayıncılık anlayışını nasıl sürdürebiliriz sorusuna yanıt arayan biz gazeteciler ve Basın Konseyi Yüksek Kurul üyeleri, aşağıdaki hususlarda görüş birliğine vardığımızı kamuoyuna saygı ile duyuruyoruz.
Medya kuruluşlarının Sorumlulukları
* Bu deklarasyon altına imza atan medya organları ve gazeteciler;
1. Terör örgütlerinin, yaptıkları eyleme ilişkin, propaganda niteliği taşıyacak açıklamalarını veya amaçlarına hizmet edecek görüşlerini yayınlamamak,
2. Teröristleri ve terör örgütlerini, toplumun belli kesimlerine bağlayıcı ve suçlayıcı sıfatlar kullanmaktan kaçınmak, biliniyorsa örgütün adını vermek, daha sonra da o örgütün amacı, niteliği, tarihçesi hakkında gerekli asgari boyutta bilgiyi kullanmak,
3. Teröristler hakkında "gerilla, militan" gibi aklayıcı veya yüceltici sıfatlar kullanmaktan kaçınmak,
4. Özellikle toplumsal boyutları önem taşıyan olaylarda, can kaybı ve benzeri konularda haberin kaynağı konusunda, kamuoyuna mümkün olduğunca açık bilgi vermek,
5. Kamuoyunda travmatik etki yaratabilecek, kamu vicdanını ve (şiddet kurbanları ve kurban yakınlarınınkiler de dahil) kişilik haklarını rencide edecek görüntü, fotoğraf ya da haber yayınlamaktan kaçınmak,
6. Şiddet unsurları barındıran ya da şiddetin sonucunu gösteren, ancak haber değeri taşıdığı için yayınlanması zorunlu görülen görüntüler sözkonusuysa, televizyonlarda, yayın akışının fırsat verdiği ilk anda, izleyiciyi -özellikle de ekran başında olabilecek çocuk ve ergenler düşünülerek- uyarmak,
7. Toplumsal boyutları önem taşıyan olayları, olabildiğince deneyimli muhabir, kameraman ve foto-muhabirleriyle izlemeye özen göstermek, Yönünde, azami duyarlılık ve çaba göstermeyi kabul ederler.
Kamu yetkililerinden talepler
Bu deklarasyonda yer alan medya organları ve gazeteciler;
1. Medya kuruluşlarına hızlı, düzenli ve sürekli bilgi akışının sağlanmasını
2. Yetkililerin, özellikle toplamsal boyutu büyük olaylarda kamuoyunun hızla bilgiye ulaşma ihtiyacını dikkate alarak, zaman geçirmeden belli aralıklarla habercilerin karşısına çıkmasına özen gösterilmesini,
3. Özellikle kriz anlarında, medya mensuplarına düzenli çalışma olanağı veren Basın Merkezi türü ortamların sağlıklı çalışmasının sağlanmasına özen gösterilmesini,
4. Medya kuruluşları aracılığıyla kamuoyunu aydınlatmaya yönelik bu sistemlerin "bilgileri saklamak" için değil, "kamuoyunu olabildiğince geniş şekilde bilgilendirmek" amacıyla işletilmesini Kamu kuruluşlarından ve yetkililerden talep ederler.
Hukuki Sorunlar
Bu deklarasyonda yer alan medya organları ve gazeteciler, Yayın yasağıyla ilgili İstanbul DGM kararıyla, savcılık kararı ve DGM'nin bununla ilgili kararı Anayasa'nın 28, Basın yasasının 30 ve Ek Birinci Maddelerine açıkça aykırı olduğu gibi, basından sorumlu Devlet Bakanı Beşir Atalay'ın olaylara ilişkin yayın yasağı da (4756 sayılı yasayla değişik) 3984 sayılı yasanın 25 ve Anayasa'nın 28'inci maddesine aykırı olduğunu vurguluyoruz.
Yasaya, hukuka ve demokrasiye aykırı bu yasaklara karşı mücadeleye kararlı olduğumuzu belirtiyor, özellikle hükümeti, basın (iletişim) özgürlüğü konusunda duyarlı ve hukuka uygun davranmaya çağırıyoruz. Unutmayalım ki, demokratik toplum düzeninde hukuka uygun olan, yayın yapılmasının yasaklanması değil, yayın yasaklarının yasaklanmasıdır.
Medyada Kurumsal İşbirliği
Bu deklarasyonda imzası bulunan medya organları temsilcileri ile bireysel gazeteciler, 15 Kasım'da meydana gelen sinagog saldırılarıyla başlayan süreçte yaşanan sorunları da dikkate alarak
1. Toplumsal boyutu büyük, krizli durumlarda, özellikle de yetkililerden gelen yayınlara ilişkin talep ve kısıtlamalar konusunda, Basın Konseyi'nin hukuki konulardaki birikiminden yararlanmak,
2. Benzer krizli durumlarda, yetkili yöneticilerini ilk fırsatta Basın Konseyi öncülüğünde biraraya getirerek ortak tavır oluşturmaya çalışmak,
3. Bu deklarasyonda "Medya Kuruluşlarının Sorumlulukları" başlığı altında dile getirilen konularda, bireysel olarak gazetecilere, belli medya kuruluşlarına ya da genel olarak medyaya yönelik, ister yayın yoluyla ister Basın Konseyine yazılı başvuruda bulunarak yapılmış bir şikayet yahut suçlama vuku bulduğunda, Basın Konseyi'nin acil mesele olarak ele alacağı ve yerleşik kurallarına göre yapacağı değerlendirme ve alacağı kararı dikkate almak konusunda görüş birliğine vardılar.
Toplantıya katılanlar
Toplantıya, İhlas Haber Ajansı (İHA) Haber Müdürü İsmail Ballı, Dünden Bugüne Tercüman yazı işleri müdürü Kobilay Çelik, Tercüman Genel Yayın Yönetmeni Aydın Candabakoğlu, Akşam Haber Koordinatörü Murat Kılıçarı, Posta Dış Haberler Müdürü Hakan Çelik, Sabah Genel Yayın Müdür Yardımcısı Erdal Şafak, Türkiye Genel Yayın Müdürü Fuat Bol, Vatan Genel Yayın Müdürü Tayfun Devecioğlu, Yeni Şafak Genel Yayın Koordinatörü Mehmet Ocaktan, Yeniçağ Genel Yayın Yönetmeni Berkan Kılıç, Zaman Genel Yayın Yönetmeni Ekrem Dumanlı, Hürriyet Haber Koordinatörü Enis Berberoğlu, Dünya Haber Merkezi Müdürü Murat Oray, Show TV Haber Müdürü ve SKY TV Genel Yayın Müdürü Alican Değer, TGRT Haber Daire Başkanı Mehmet Soysal, Samanyolu TV Genel Koordinatörü Hidayet Karaca, TRT Haber Müdürü Doktor Recep Yaşar, Habertürk TV Genel Yayın Yönetmeni Melih Meriç, TV 8 Genel Yayın Yönetmeni Turan Yavuz, TV 8 Yönetim Kurulu Başkanı Kenan Akın, NTV Haber Yayın Yönetmeni Ayşenur Arslan, NTV'den avukat Fikret İlkiz, İstanbul Tv Haber Müdürü Murat Başaran ve İstanbul TV Haber Müdür Yardımcısı Yusuf Amanvermez. (EÖ/BB)