"Tongzhi"ler Rahatsız!

Çin'de yeni hazırlanan Çağdaş Çince Sözlüğü'nde "tongzhi" (同志 ) sözcüğünün anlamları arasında en güncel ve yaygın kullanımı olan "gey" tanımına yer verilmemesi LGBT aktivistlerinin tepkisini topladı.

Aslen "aynı arzu" anlamına gelen "tongzhi" kelimesi, eskiden kominist liderler arasında "yoldaş" anlamında kullanılıyordu. Şimdiyse günlük dilde gey anlamında kullanılıyor.

Kelimenin anlamının sözlükte yer almaması ve sözlüğü hazırlayanların açıklamaları LGBT'lerin ve hak  savunucularının tepkisini toplarken, Çinli sosyal bilimciler bu tartışmanın 1997'ye kadar eşcinselliğin yasak olduğu ülkede eşcinsellere yönelik hoşgörü ve desteğin arttığını kanıtladığı görüşünde.

"Sözlük tarafsız olmalı"

Sözlükte internet argosu olarak tabir edilebilecek kelimeler ve Çince olmayan ifadeler de bulunuyor.

Sözlüğü derleyenlerden dil bilimci Jiang Lansheng, bu kullanıma sözlükte yer vermemeye karar vermelerini, "Bu tarz kullanımları teşvik etmek istemiyoruz. Bu tarz şeylere ilgi çekmek istemiyoruz" diye açıkladı.

Hak savunucuları ise bu açıklamaya "Derleyicilerin dünyayı tarafsız bir bakış açısıyla görebilmelerini umuyoruz" diyerek karşılık verdi.

22 yaşında gey öğrenci Lin Huai, "Bu açıklamadan, derleyicilerin sözlükte yer alan her kavramı teşvik ettikleri anlamı çıkıyor. O zaman 'yozlaşma' kelimesini de sözlüğe almasalardı" diyerel tepki gösterdi.

LGBT Çalışmaları bölümü öğrencisi Zhang Beichuan da derleyicilerin tutumunun eşcinsellere yönelik bir ayrımcılık olduğunu belirtirken, "Sevginin tüm formları teşvik edilmelidir, sadece nefret kınanmalıdır. Bu açıklama, ülkede cinsel yönelimle ilgili eğitimler verilmesi gerektiğini ortaya koyuyor" diye konuştu.

"Komünist terminolojiyle alay ediyor"

Hong Kong Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi'nden Prof. Ding Xueliang, kelimenin bu anlamının neden sözlüğe alınmadığını şöyle anlattı:

"Tongzhi sözcüğünün eşcinsellik anlamındaki kullanımı, Hong Kong ve Tayvan'da, anakaranın komünist terminolojisiyle alay etmek için ortaya çıktı. Çünkü Çinli liderler birbirlerine 'yoldaş' anlamına gelen bu sözcükle hitap ediyorlardı."

Çin'de eşcinsellik 1997 yılına kadar suç kabul ediliyordu. 2001 yılına kadar ise ruhsal hastalıklar listesinde yer alıyordu. (ÇT)

* Bu haberi BBC ve China.org web sitelerinden derledik.