TCKde Ceza Artırımı Çocukları Tehdit Ediyor

Sivil toplum kuruluşları, akademisyenler ve uzmanların oluşturduğu Çocuk Adalet Sistemi Yapılandırma Girişimi (ÇASYAG) sözcüsü avukat Seda Akço, 1 Haziran'da yürürlüğe girecek yeni Ceza Kanunu'nda (TCK) çocuklara öngörülen cezaların artırılması girişiminin uluslararası hukuka aykırı olduğunu söyledi.

"31. maddede öngörülen ceza oranlarının ve infaz sürelerinin uzatılması çocuk adalet sisteminin temel prensiplerine aykırı. Bu, çocuğu tehlikeli gören bir anlayışı yansıtıyor".

TCK'de yapılması planlanan değişiklikler 4 Mayıs'ta Meclis Adalet Komisyonu'na; dün de, Adalet Alt Komisyonu'na sevk edildi.

31. maddede çocuklara yapılan ceza indirimlerinin "çetelerin çocukları kullanmasına yol açacağı" gerekçesiyle değiştirilmesi planlanıyor.

Komisyon, alt komisyonun çalışmasını gelecek hafta tamamlayarak, teklifleri 12 Mayıs Perşembe günü görüşmeyi kararlaştırdı.

ÇASYAG, çocukların aleyhine diye nitelediği değişikliklerin engellenmesi için komisyon başkanı Köksal Toptan'a telgraf ve faks gönderme kampanyası başlattı.

"Çocuklar cezayla kontrol edilemez"

Değişiklik önerisi üzerine konuşan ÇASYAG sözcüsü Mustafa Ruhi Şirin "Kanunla ihtilaf halindeki çocuklarla ilgili düzenlemelerin ceza kontrol modeli benimsenerek yapılması kabul edilemez" dedi.

"Çocukların tehlikede bulunmalarından kaynaklanan suça itilmelerinin önüne ancak, onları ceza hukuku dışında tutacak tedbirlere öncelik vererek geçebiliriz".

Değişiklik tasarısı

Adalet Komisyonu'nda görüşülmeye başlanan TCK 31.maddesinde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezaları fiili işlediği sırada 12 yaşını doldurmuş olup da 15 yaşını doldurmamış olanların cezaları, 9-12 yılken, 12 yıldan 15 yıla çıkarılıyor.

Diğer cezalar için üçte iki olan indirim oranı yarıya indiriliyor.

Fiili işlediği sırada on beş yaşını doldurmuş olup da on sekiz yaşını doldurmamış olan kişiler hakkında ise suç, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde 14-20 arasında öngörülen ceza 18 yıldan 24 yıla; müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde 9-12 yıl, 12 yıldan 15 yıla çıkarılıyor.

Diğer cezalar yarıya indirilirken yeni tasarıda üçte bire indirilmesi öngörülüyor. Her fiil için verilecek hapis cezaları ise 8 yıldan 14 yıla çıkarılıyor.

Uzmanların önerisi

ÇASYAG, çocuklarla ilgili düzenlemelerin ceza hukukundan tamamen çıkartılmasını ve çocuklara özgü ayrı bir yasa oluşturulmasını istiyor.

Oysa şu anda birçok kanunda çocuklarla ilgili düzenlemeler var ve bu durum çocuklara özgü bir adalet sisteminin oluşturulmasını engelliyor.

Şirin, "Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sevk edilmiş bulunan Türk Ceza Kanunu'nun 31.maddesi ve onun değiştirilmesine ilişkin tasarı, çocukları suçtan korumaktan çok suç ve benzeri risklere karşı korumasız bırakacak nitelikte" dedi.

"Öncelikle, rehabilite edici, onarıcı ve topluma kazandırıcı çocuk adalet sistemi kurulması gerekirken, çocukları suç nesnesi kabul eden anlayışın çocukla ilgili bir kanuna egemen olması büyük bir çelişkidir".

ÇASYAG'ın madde ile ilgili önerisi şöyle:

"Madde 31

(1) Fiili işlediği sırada on iki yaşını doldurmamış olan çocukların ceza sorumluluğu yoktur. Bu kişiler hakkında, ceza kovuşturması yapılamaz; ancak, çocuklara özgü koruyucu ve destekleyici tedbirler uygulanabilir.

(2) Fiili işlediği sırada on iki yaşını doldurmuş olup da on beş yaşını doldurmamış olanların işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılayamaması veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmemiş olması hâlinde ceza sorumluluğu yoktur. Bu çocuklar ile 15 yaşını doldurmuş olup da 18 yaşını doldurmamış olanlar hakkında uygulanacak esaslar çocuklara özgü kanun ile düzenlenir".(EÜ)

* Çocuk Adalet sistemi Yapılandırma Girişimi'ne ulaşmak için telefon: 0212 240 23 83