Şubat -2002 İnsan Hakları İhlal Raporu
Gözaltılar
Gözaltına alınan kadın............................................................................................ 105
Gözaltına alınan erkek............................................................................................ 167
Gözaltına alınan çocuk........................................................................................... 21
Toplam 293 kişi
1) Şubat ayı içerisinde 76'sı adli 217'si siyasi olmak üzere toplam kişi çeşitli nedenlerle polis veya jandarmalarca gözaltına alınmıştır.
Gözaltına alınanların büyük bölümü 1 ile 7 gün arasında değişen sürelerle gözaltında tutulmuşlardır.
2) 5 Şubat 2002- Alibeyköy Saya Yokuşu'nda, baroların "üç kapı-üç kilit" talebini sahiplenmeye çağıran Yaşamda Atılım gazetesinin özel sayısını dağıtan dağıtımcılara 34 NCU 46 plakalı araçta bulunan sivil polisler tarafından ateş açıldığı ve olay sırasında 14 kişinin de gözaltına alındığı bildirildi.
3) 6 Şubat 2002- Zeytinburnu'nda saat 21:00 sıralarında "korsan gösteri düzenledikleri" iddiasıyla 9 kişi gözaltına alındı.
4) 6 Şubat 2002- İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampüsü önünde "Türk Ceza Kanunu'nun 159. ve 312. maddelerinde yapılması planlanan değişiklikleri protesto etmek isteyen" yaklaşık 30 öğrenci gözaltına alınarak Beyazıt Karakolu'na götürüldü.
5) 6 Şubat 2002- Mecidiyeköy'de, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Narkotik Şubesi'nde görevli polislerce düzenlenen bir operasyonda 4 kişi "uyuşturucu sattıkları" iddiası ile gözaltına alındı.
6) 6 Şubat 2002- Şişli İzzet Paşa Mahallesi'nde saat 20:15 sıralarında İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi'nde görevli polisler tarafından düzenlenen operasyonda, "PKK üyesi olduğu" iddiasıyla İsmail Altan ve "bu kişiye yardım ve yataklık yaptıkları" gerekçesi ile 2 kişi gözaltına alındı.
7) 7 şubat 2002- İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne "parasız eğitim için topladıkları dilekçeleri vermek amacıyla gelen ve basın açıklaması yapmak isteyen" öğrencilere müdahale eden sivil ve resmi polisler tarafından 9 lise öğrencisi tartaklanarak gözaltına alındı.
8) 7 Şubat 2002- "Almanya'da bulunan Metin Kaplan'ın adamı oldukları, ekonomik kriz ve Afyon depremini bahane ederek halkı kışkırtmak ve provokasyon eylemleri yapmak amacıyla Türkiye'ye geldikleri" iddiasıyla 9 kişi gözaltına alındı.
9) 8 Şubat 2002- İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi'nin Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) ile ortaklaşa düzenlediği bir operasyonda, Orhan Kop adlı kişi "PKK'nin Romanya sorumlusu olduğu" iddiasıyla Bükreş'ten İstanbul'a geldiği sırada Atatürk Havalimanı'nda gözaltına alındı.
10) 8 Şubat 2002- Bahçeşehir'de muayenehane sahibi Dr. Nedim Aslan ve 3 kişi "adam kaçırarak fidye istedikleri" iddiası ile gözaltına alındı.
11) 8 Şubat 2002- Tuzla Organize Deri Sanayi Bölgesi'nde Cihan Deri önünde bekleyen 5 işçi jandarmalar tarafından gözaltına alındı.
12) 10 Şubat 2002- Zeytinburnu'nda adli bir olaya karıştıkları iddiası ile Sami Şala, Ufuk Bostancı, Hayri Dökmeci ve Salih Dağlar gözaltına alındı.
13) 10 Şubat 2002- Kadıköy'de Rıhtım Caddesi'ndeki 3 katlı bir evde kalan ve yaşları 10 ile 18 arasında değişen 8 çocuk, Kadıköy Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polislerce "oto hırsızlığına karıştıkları" gerekçesi ile gözaltına alındı.
14) 11 Şubat 2002- Özgür Gündem gazetesinin çizerliğini de yapan Doğan Güzel, saat 17:30 sıralarında İspanya'ya gitmek üzereyken Atatürk Havalimanı'nda gözaltına alındı. Geceyi İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi'nde geçiren Güzel, İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Savcılığı'na çıkarılmasının ardından serbest bırakıldı.
15) 12 Şubat 2002- Alınteri gazetesinden yapılan açıklamada, saat 15:00 sıralarında gazete bürolarının polis tarafından basıldığı ve muhabir Emel Gültekin'in gözaltına alındığı bildirildi.
16) 13 Şubat 2002- PERPA'da bulunan TÜMTİS Temsilciliği'ne saat 7:30 civarında gelen ve altı ay önce sendikalı oldukları gerekçesi ile işten atıldıkları bildirilen Birol Bozkurt, Yılmaz Togan ve Alim Ayyıldız'ın, büroda bulunan ve içlerinde müdür yardımcıları, şefler ve taşeronların da bulunduğu yaklaşık kırk kişilik bir grup tarafından dövüldükleri, PERPA güvenlik görevlileri gelene kadar yaklaşık 10 dakika boyunca süren linç girişimi sonrası Aktif Dağıtım işverenlerinin kendilerini polise şikayet etmeleri üzerine gözaltına alındıkları bildirildi.
17) 14 Şubat 2002- İstanbul Emniyet Müdürlüğü Organize Suçlar Şubesi ekiplerinin Etiler ve Bakırköy'de düzenledikleri operasyonda, "İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde görülen, Adnan Oktar ve müritleri hakkında çok sayıda kişiye şantaj yapmak iddiası ile açılan dava kapsamında arandıkları" gerekçesi ile Nuri Özbudak, Serdar Dayanık, Semih Selman Marangozoğlu ve Erkan Seylan gözaltına alındı.
18) 15 Şubat 2002- Güngören Kaymakamlığı'na "Kürtçe eğitim" talebiyle dilekçe vermeye gelen 14 kişi, polis tarafından dağılmaları yönünde uyarıldıktan sonra yaptıklarının "PKK'ye yardım ve yataklık olduğu" bildirilerek gözaltına alındı.
19) 15 Şubat 2002- İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi tarafından yapılan açıklamada, "Çukurova Üniversitesi Rektörlüğü'ne Kürtçe eğitim talebiyle dilekçe verdiğinin tespit edildiği" iddia edilen bir kişi gözaltına alındı.
20) 17 Şubat 2002- Emeğin Partisi (EMEP) Eyüp İlçe Örgütü'nün, "alım gücünü düşüren zamlara ve İETT araçlarında indirim uygulanmasının kaldırılmasına karşı" yapmak istediği basın açıklamasına katılmak için gelen 17 kişi gözaltına alınarak Yeşilpınar Karakolu'na götürüldü.
21) 18 Şubat 2002- İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi tarafından yapılan açıklamaya göre, "demokratikleşme ve barış projesi kapsamında ve Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye getirilişinin yıldönümünde kitlesel eylem yapılabileceği" gerekçesiyle başlatılan çalışmada, "eylemlerin Halkın Demokrasi Partisi'nin (HADEP) teşkilatlarında organize edildiği" iddiasıyla Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) Bağcılar, Esenler, Küçükçekmece, Kağıthane, Kadıköy, Bahçelievler ve Zeytinburnu ilçe binalarından toplam 4 kişi gözaltına alındı.
22) 18 Şubat 2002- İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi tarafından yapılan açıklamaya göre, "PKK ile ilişkileri oldukları" iddiasıyla 3 kişi gözaltına alındı.
23) 18 Şubat 2002- İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi'nde görevli polisler tarafından, "1996 ve 2001 yıllarında Maltepe Gülsuyu'nda korsan gösteri düzenleyerek ve molotofkokteyli atılarak yolun trafiğe kapatılması, polis otosuna ateş edilmesi ve yasadışı pankart asılması, 8 Aralık 2001 tarihinde Şişli Halaskargazi Caddesi üzerinde molotofkokteylli eylem yapılması olaylarına karıştıkları" iddiası ile 5 kişi gözaltına alındı.
24) 20 Şubat 2002- Cezaevlerinde süren ölüm oruçlarının bitirilmesi amacıyla dört baronun sunduğu "üç kapı-üç kilit" önerisini desteklemek amacıyla saat 13:00'da Sultanahmet Mehmet Akif Ersoy Parkı'nda toplanan İnsan Hakları Derneği yöneticileri, çalışanları ve üyelerinden Eren Keskin, Gülseren Yoleri, Kıvanç Sert, Ümit Efe, Suzan Zengin, Ali Armutlu, Gülnaz Koç, Huri Vayiç, Nurcan Sonuç, Zahide Honca, Reşit Çalış, Nimet Aslan, Düzgün Akyol, Musa Kılıç, İsmail Karagöz ve Birsen Gülünay basın açıklamasının okunmasını engelleyen polisler tarafından gözaltına alınarak yaklaşık 7 saat minibüslerde tutulduktan sonra serbest bırakıldılar.
25) 20 Şubat 2002- İstanbul Emniyet Müdürlüğü Organize Suçlar Şubesi tarafından başlatılan operasyon kapsamında, "şike çetesinin üyesi oldukları" iddiasıyla İtalya'da bulunan Ali Fevzi Bir'in koruması Ahmet Topal ve şoförü Ömer Nalıncı, Ömür Şevket Alpınarlı, Abdullah Çatlı'nın şoförü Habip Aslantürk ve Tuncay Yasa, "futbol hakemlerine kadın buldukları" iddiası ile Dilek Uzun, Derya Uzun ve Hacı Uzun, "hakemlerle ilişkiye girdikleri" iddiası ile Tuğba Demirtaş, Unzile Eyici, Leyla Karataş, Pınar Korkut, Semiha Yılmaz ve Çiğdem Balıkçı gözaltına alındı.
26) 20 Şubat 2002- Bakırköy'de, Ferhat Bingöl ve Şakir Bingöl adlı kişiler "kapkaççılık yaptıkları" iddiası ile gözaltına alındılar.
27) 22 Şubat 2002- İstanbul Narkotik Şube Müdürlüğü tarafından başlatılan operasyon kapsamında, "bir uyuşturucu şebekesinin Türkiye'deki elebaşı olduğu" iddiası ile Nijerya uyruklu Alabi Ugochukwu, "uyuşturucu şebekesinin elemanı oldukları" iddiası ile Macar asıllı Casilla Novescu adlı kadın ve çok sayıda kişi gözaltına alındı.
28) 23 Şubat 2002- Dilek Uzun adlı kişi, "kredi kartı borcu olduğu" iddiası ile gözaltına alındı.
29) 24 Şubat 2002- Sultançiftliği'nde İmdat Aydın adlı kişi, "cinayet işlediği" iddiası ile gözaltına alındı.
30) 26 Şubat 2002- İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne "ilköğretim okullarında Kürtçe'nin okutulması" istemiyle dilekçe vermek isteyen 38 kişinin tartaklanarak gözaltına alındığı bildirildi.
31) 27 Şubat 2002- Gazi Mahallesi'nde saat 23:30 sıralarında Ahmet Şahin, Hamit Açıkgöz ve Yasin Engül evlerinden gözaltına alındılar.
32) 27 Şubat 2002- İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi'nde görevli polisler tarafından "DHKP-C üyesi oldukları" iddia edilen Suat Yaman, Hakan Gülen ve Harun Kurtuluş adlı kişiler gözaltına alındılar.
33) 27 Şubat 2002- "Başörtülü öğrencilerin okullara alınmaması nedeniyle" Kazım Karabekir İmam Hatip Lisesi önünde toplanan öğrenci velileri ve güvenlik güçleri arasında çıkan tartışma sırasında hamile bir kadının polisler tarafından tartaklandığı ve üç velinin gözaltına alındığı bildirildi.
34) 27 Şubat 2002- Güngören İmam Hatip Lisesi önünde "başörtülü öğrencilerin okullara alınmaması" nedeniyle toplanan yaklaşık 100 öğrenci velisinin okul kapısında beklemesine polis tarafından izin verilmezken gelişmeleri izleyen Vakit gazetesi muhabiri İbrahim Acar gözaltına alındı.
35) 28 Şubat 2002- Atatürk Havalimanı'nda, Kolombiya uyruklu Cecila Aquirre ile Omar F. Aranzazu "uyuşturucu madde ve sahte pasaport bulundurdukları" iddiasıyla ve Beyoğlu'nda "bu kişilerle ilişkileri oldukları ve uyuşturucu madde kullandıkları" iddiası ile Filistin uyruklu Eşref Muhammed İbrahim ile Ahmet Muhammet Engener gözaltına alındı.
36) 28 Şubat 2002- Kadıköy İmam Hatip Lisesi önünde, türbanlı kız öğrencilerin okula alınmaması üzerine derslere girmeyerek eylem yapan öğrencilere destek veren 2'si öğrenci 12 kişi ve Sultanbeyli İmam Hatip Lisesi önündeki üst geçitin üzerine çıkarak eylem yapan okul öğrencilerinin arasından 2 kişi gözaltına alındı.
37) 28 Şubat 2002- Öğrencilerin okullara başörtü ile girmelerinin yasaklanmasını protesto amacıyla Özgür Düşünce ve Eğitim Hakları Derneği (Özgür-Der) tarafından yapılan basın açıklamasını basın kuruluşlarına fakslayan Zuhal Kaya adlı dernek üyesi gözaltına alındı.
38) 28 Şubat 2002- Tuzla'da bulunan Yonca Tersanesi'nde haksız yere işten çıkarmalar yaşandığı gerekçesiyle başlatılan iş bırakma eylemi sırasında, Limter-İş Sendikası Genel Başkanı Kazım Bakış ve Genel Başkan Vekili Hakkı Demiral'ın da aralarında bulunduğu 9 sendikacı ve işçi gözaltına alındı.
39) Şubat ayı içerisinde derneğimize; Mehmet Yılmaz, Bayram Saz, Sıracettin Süyu, İzzet Koç, Esma Döner, Selman Yeşilgöz, Sadrettin Çaçen, Derya Divrikli, İnci Açık, Haşim Özgür Ersoy, Korkmaz Arslan, Vedat Şahin, Sevim Derin, Cihan Gülmüş, Metin Kürekçi, Onur Kırgız, Ömer Ulu, Gülay Çetin, Kamil Çetin, Günaydın Akar, Gazi Buldan, Marcel Luyela Yenga, Taner Süslü, Özkan Güneysel, Neriman Şaşmaz, Oktay Erdoğan, Bilgin Yıldız, Bayram Meram, Engin Meram, Murtaza Kara, Aslan Poyraz, Hüseyin Güller, Habip Akkaya, Edibe Şahin, Zelal Armutlu, Münür Yiğit, Neriman Şaşmaz, Eren Keskin, Gülseren Yoleri, Kıvanç Sert, Ümit Efe, Ali Armutlu, Musa Kılıç, Nimet Arslan, Suzan Zengin, Gülnaz Koç, Huri Vahiç, Nurcan Sonuç, Raşit Çalış, Düzgün Akyol, İsmail Karagöz, Birsen Gülünay, Zahide Honca, Tahir Göngö, Kadriye Kanat, Hakkı Demiral, Sahmettin Yaşa, Kadir Kahveci, Mehmet Yücel Akkuş, Ömer Şark, Mustafa Eren, Ayhan Okur, İbrahim Agin, Mehmet Aygün, Mehmet Ali Varış ve Kazım Bakıç adlı kişilerin İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polis birimlerince çeşitli gerekçelerle gözaltına alındıklarına ilişkin başvuru yapılmış ve bu kişilere derneğimiz avukatları tarafından hukuki destek verilmiştir.
Cezaevleri
Derneğimize başvuruda bulunanlar ............................................................................ 13
1) 3 Şubat 2002- Mert Kulabaş adlı kişi, "cinayet işlediği" iddiası ile gözaltına alınarak sevk edildiği Kadıköy Adliyesi'nde tutuklandı.
2) 8 Şubat 2002- İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi tarafından sürdürülen operasyonlar kapsamında gözaltına alınarak İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi'ne sevk edilen 5 kişiden 2'si tutuklandı.
3) 18 Şubat 2002- İstanbul Terörle Mücadele Şubesi tarafından "MLKP üyesi oldukları" iddiası ile gözaltına alınan Bayram Meran, Murteza Kara, Habib Akkaya, Hasan Ergin ve Neriman Şaşmaz, İstanbul Nöbetçi 5 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi Yedek Hakimliği'ndeki sorgularının ardından tutuklandılar.
4) 22 Şubat 2002- Beşiktaş İlçe Emniyet Müdürlüğü'nde görevli polis memuru Nihat Yıldız, "Rus uyruklu bir kadına polis otosunda tecavüz ettiği" iddiasıyla çıkartıldığı İstanbul Adliyesi'nde nöbetçi mahkeme tarafından tutuklanırken, aynı olaya ilişkin gözaltına alınan ve ismi açıklanmayan diğer polis memurunun serbest bırakıldığı bildirildi.
5) 22 Şubat 2002- Nijerya uyruklu Alabi Ugochukwu ve Macar asıllı Casilla Novescu "uyuşturucu şebekesi üyesi oldukları" iddiası ile İstanbul 5 No'lu Nöbetçi Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından tutuklandı.
6) 23 Şubat 2002- Dündar Kılıç'ın torunu İsmail Onur Özbizerdik, "silah zoruyla haraç almak" iddiası ile tutuklanarak Bayrampaşa Cezaevi'ne gönderildi
7) 27 Şubat 2002- İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi'nde görevli polisler tarafından "DHKP-C üyesi oldukları" iddiasıyla gözaltına alınan Suat Yaman ve Hakan Gülen İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından tutuklanırken Harun Kurtuluş tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
8) 28 Şubat 2002- Şike çetesi soruşturması kapsamında Kadıköy Cumhuriyet Savcılığı'nca sorgulanan hakem Sadık İlhan İstanbul 5. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından tutuklanırken Mahkeme, Susurluk davasından 4 yıl ağır hapse mahkum olan ve iddiaların gündeme gelmesi ile yurtdışına çıkan Ali Fevzi Bir hakkında gıyabi tutuklama kararı çıkardı.
9) Başvurucu : Elif Arslan
Mağdur : Murat Arslan
Konu : Cezaevinde işkence ve kötü muamele
5 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Elif Arslan; kardeşi Murat Arslan'ın ölüm orucunda bulunduğunu, 4 Şubat 2002 tarihinde kendi rızası dışında Tekirdağ F Tipi Cezaevi'nden alınarak önce Haseki Hastanesi daha sonra da Bakırköy Hastanesi'ne götürüldüğünü, bu süre içerisinde askerler tarafından kaba dayağa maruz kaldığını, yaklaşık 6 saat çıplak olarak ambulansta tutulduğunu ve psikolojik baskı gördüğünü, herhangi bir tıbbi müdahalede bulunulmadan cezaevine geri getirildiğini, ölüm orucunun 120. gününde tekrar cezaevinden alınarak Bayrampaşa Cezaevi Hastanesi'ne getirildiğini ve kendisi kabul etmediği için herhangi bir tıbbi müdahalede bulunulmadığını beyan ederek kardeşinin yaşadığı işkence ve kötü muamelenin son bulmasının sağlanabilmesi için derneğimizden hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
10) Başvurucu : Erdal Günyeli
Mağdur : Celal Coşkun
Konu : Sağlık sorunu
7 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Erdal Günyeli; yakını Celal Coşkun'un 1996 yılında tutuklandığını, ölüm orucu eylemine 6. ekiple beraber katıldığını, şuan Kandıra F Tipi Cezaevi'nde ölüm orucunun 170'i geçen günlerinde olduğunu, yürümekte zorluk çektiğini, hafıza kaybı yaşadığını ve sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine İzmit Devlet Hastanesi'ne kaldırıldığını, 2 hafta önce muayene edildiği Adli Tıp Kurumu tarafından "yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle cezaevi koşullarında kendi başına yaşamını idame ettiremeyeceğine dair" rapor verildiğini, İstanbul 5 ve 6 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi'ne yaptıkları tahliye istemine dair başvurularının reddedildiğini beyan ederek Celal Coşkun'un tahliyesinin sağlatılabilmesi için derneğimizden hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
11) Başvurucu : Saray Ercan
Mağdur : Ayfer Ercan
Konu : Sağlık sorunu
8 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Saray Ercan; kızı Ayfer Ercan'ın 1995 yılında tutuklanarak Bayrampaşa Cezaevi'ne konulduğunu, 1996 yılında ölüm orucu eylemine katıldığını ve şuanda kaldığı Bakırköy Kadın ve Çocuk Tutukevi'nde ölüm orucunun 175. gününde olduğunu, sağlık durumunun giderek kötüleştiğini, 38 kiloya düştüğünü, deri dökülmesi, aşırı tansiyon yüksekliği, göz kayması, algılama güçlüğü, aşırı halsizlik, yürüme zorluğu, konuşmada bozukluk ve aşırı üşüme gibi sağlık sorunları yaşadığını beyan ederek kızının cezaevi koşullarında kendi başına ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olması nedeniyle tahliyesinin sağlatılabilmesi için derneğimizden hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
12) Başvurucu : Şerif Dalkaya
Mağdur : İbrahim Dalkaya
Konu : Sağlık sorunu
8 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Şerif Dalkaya; oğlu İbrahim Dalkaya'nın 1994'ten bu yana tutuklu olduğunu, kesinleşmiş 12.5 yıllık cezasının toplam 8 yılını yattığını, 7. grup ile katıldığı ölüm orucu eyleminin 138. gününde bulunduğunu ve şuan Tekirdağ F Tipi Cezaevi'nde olduğunu beyan ederek oğlunun sağlık durumunun oldukça kötüleşmesi ve kendi başına cezaevinde yaşamını sürdüremeyecek durumda olması nedeniyle tahliyesinin sağlatılabilmesi için derneğimizden hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
13) Başvurucu : Hüseyin Karataş
Mağdur : Ali Karataş
Konu : Sağlık sorunu
8 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Hüseyin Karataş; oğlu Ali Karataş'ın Edirne F Tipi Cezaevi'nde 2 kişilik bir hücrede kaldığını, 19 Aralık 2000 tarihinde düzenlenen operasyonda yaralandığı için daha önce Bursa'da tedavi gördüğünü, yaklaşık 3 ay önce hücresinde bayılması üzerine Trakya Tıp Fakültesi Hastanesi'ne götürüldüğünü ve burada kendisine kalbinin delik olduğunun ve ameliyat yapılmazsa yaşayamayacağının söylendiğini ve aynı gece cezaevine geri gönderildiğini, oğlunun tedavisinin yapılmamasından kaynaklı yaşamından endişe ettiğini beyan ederek oğlunun tahliye edilerek tedavisinin yapılmasının sağlanabilmesi için derneğimizden hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
14) Başvurucu - Mağdur : Muharrem Genç
Konu : Ölüm orucuna müdahale
13 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Muharrem Genç; 1998 yılında tutuklandığını, 19 Aralık 2000 tarihinde düzenlenen operasyonla Ümraniye Cezaevi'nden Kandıra F Tipi Cezaevi'ne götürüldüğünü, 1. ekip ile birlikte ölüm orucu eylemine katıldığını, kendisine ölüm orucunun 187. gününde müdahale edilerek hastaneye kaldırıldığını, cezaevinden çıkartılması ile birlikte serum bağlandığını, 196. gününe kadar ölüm orucuna devam ettiğini ve tedaviyi kabul ederek yaklaşık 45 gün hastanede kaldığını, 3 Ağustos 2001 tarihinde tahliye edildiğini ve yaklaşık olarak 3 aydır cinsel organında bir rahatsızlık olduğunu ve tahliyesinden sonra hiçbir tedavi görmediğini beyan ederek derneğimizden tıbbi yardım talebinde bulunmuştur.
15) Başvurucu - Mağdur : Elif Doğan
Konu : Cezaevinde keyfi uygulamalar
14 Şubat 2002 tarihinde derneğimize başvuruda bulunan Elif Doğan; yakınını ziyarete gittiği Bolu F Tipi Cezaevi'nde kendisinin ve görüşe gelen diğer ziyaretçilerin bayan cezaevi görevlileri tarafından taciz edilerek arandığını, bayanların sutyenlerinin içine dahi bakıldığını, görevlilerin elleriyle çorapları aradıklarını, kimliklerin tesliminden sonra ayakkabılarını çıkartarak taranması için bir makineye yerleştirdiklerini, bütün bu aramalardan sonra bir de duyarlı kapıdan geçirildiklerini ve kabinde de tekrar bir arama yapıldığını, gelen ziyaretçi erkeklerin bayanlar gibi iç çamaşırlarına bakılarak aranmadıklarını, müdüre normal bir arama yapılması talebinde bulunduklarında müdürün kendilerine "Adalet Bakanlığı'nın genelgesine göre arama yapıyoruz. Aranmadan görüşe giremezsiniz." dediğini ve genelgeyi görmek istediklerinde olumsuz cevap aldıklarını, en son görüşe gittiğinde üzerindeki paralara tutanak tutarak el konulmak istendiğini beyan ederek cezaevlerine yakınlarını ziyarete gelen insanlara yönelik keyfi uygulamalara son verilmesinin sağlatılabilmesi için derneğimizden hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
16) Başvurucu : Hatun İldem
Mağdur : Erol Volkan İldem
Konu : Sağlık sorunu
19 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Hatun İldem; oğlu Erol Volkan İldem'in sevk edildiği Tekirdağ F Tipi Cezaevi'nde başladığı ölüm orucunun 207. gününde olduğunu, kendisine Adli Tıp Kurumu tarafından "Wernicke Korsakoff sendromu rahatsızlığı" teşhisinin konulduğunu, sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine kaldırıldığı Bayrampaşa Cezaevi Hastanesi'ndeki sağlıksız koşullar nedeniyle gribal enfeksiyona yakalandığını ve yüzünde yaralar oluştuğunu, Bayrampaşa Cezaevi Hastanesi'nde hastaların 3 kişilik odalarda 6 kişi kalmak zorunda bırakıldıklarını, doktorlar tarafından B1 vitamininin istenmesine rağmen içeri alınmadığını beyan ederek çocuğunun ve diğer hasta tutuklu ve hükümlülerin hastanede karşılaştıkları koşulların yerinde incelenerek derneğimiz tarafından tespit edilmesinin ve basına durumun aktarılmasının sağlanması için derneğimizden yardım talebinde bulunmuştur.
17) Başvurucu : Orhan Balatacı
Mağdur : Taylan Balatacı
Konu : Sağlık sorunu
19 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Orhan Balatacı; kardeşi Taylan Balatacı'nın 19 Mayıs 2001 tarihinde Tekirdağ F Tipi Cezaevi'nde ölüm orucuna başladığını, sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine 5 Ocak 2002 tarihinde Tekirdağ Devlet Hastanesi'ne kaldırıldığını, burada 20 gün kadar tutulduktan sonra Bayrampaşa Cezaevi Hastanesi'ne götürüldüğünü ve şuan ölüm orucunun 279. gününde olduğunu, hakkında Adli Tıp Kurumu tarafından "sağlık durumunun cezaevi koşullarında yaşamını kendi başına idame ettirmesine uygun olmadığına dair" rapor verilmiş olmasına rağmen tahliyesinin tutuklu olduğu gerekçesi ile reddedildiğini, sağlık durumunun her geçen gün kötüleştiğini, vücudunun çeşitli yerlerinde yaralar oluştuğunu, bacağında bir kurşun bulunması nedeniyle ağrıları olduğunu, sırtında kurşun yarası bulunması nedeniyle uyuşmalar meydana geldiğini, B1 vitamini alması için verilmiş reçete olmasına rağmen ilacın görevliler tarafından içeri sokulmadığını beyan ederek tutuklu ve hükümlülerin hastane ve cezaevinde yaşadığı olumsuz koşulların yerinde tespit edilmesi için derneğimiz tarafından bir heyet oluşturulmasının ve durumun kamuoyuna duyurulmasının sağlatılabilmesi için derneğimizden yardım talebinde bulunmuştur.
18) Başvurucu : Songül Özgür Coşkun
Mağdur : Celal Coşkun
Konu : Sağlık sorunu
20 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Songül Özgür Coşkun; eşi Celal Coşkun'un Kandıra F Tipi Cezaevi'nde tutuklu olarak bulunduğunu, 28 Temmuz 2001 tarihinde ölüm orucuna başladığını, sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine 11 Ocak 2002 tarihinde hastaneye kaldırıldığını ve kendi isteği üzerine eşine 14 Şubat 2002'de tıbbi müdahalede bulunulduğunu, eşine Adli Tıp Kurumu tarafından verilen ve "Wernicke-Korsakoff sendromu rahatsızlığı teşhisi konarak infazının 6 ay süreyle ertelenmesinin gerektiğini belirtilen" rapora rağmen tahliyesinin henüz gerçekleştirilmediğini beyan ederek derneğimizden hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
19) Başvurucu : Oktay Canpolat
Mağdur : Mehmet Hakan Canpolat
Konu : Sağlık sorunu
25 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Oktay Canpolat; kardeşi Mehmet Hakan Canpolat'ın Edirne F Tipi Cezaevi'nde ölüm orucunda bulunduğunu, sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine 20 Aralık 2001 tarihinde kendisine 3. İhtisas Kurulu tarafından verilen ve "Wernicke-Korsakoff sendromu rahatsızlığı teşhisi konarak infazının 6 ay süreyle ertelenmesinin gerektiği belirtilen" rapora rağmen tahliyesinin henüz gerçekleştirilmediğini beyan ederek derneğimizden hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
20) Başvurucu : Ayten Menevşe
Mağdur : Cengiz Menevşe
Konu : Sevk
26 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Ayten Menevşe; oğlu Cengiz Menevşe'nin
Bolu Cezaevi'nde kaldığını, kendisini 20 Şubat 2002'de ziyarete gittiğinde oğlunun bulunduğu koğuştan alınarak tek kişilik bir hücreye konulmasını protesto etmek amacıyla yaklaşık bir haftadır ölüm orucunda olduğunu öğrendiğini ve ruh sağlığının oldukça bozuk olduğunu beyan ederek oğlunun İstanbul'a yakın herhangi bir cezaevine sevkinin sağlatılabilmesi için derneğimizden hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
21) Başvurucu : Sürmeli Akkaya
Mağdur : Habib Akkaya
Konu : Cezaevinde işkence
26 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Sürmeli Akkaya; oğlu Habib Akkaya'nın 14 Şubat 2002'de katıldığı, ekonomik krizle ilgili olarak düzenlenen bir basın açıklaması sonrası gözaltına alındığını ve gözaltı sürecinde işkence gördüğünü, tutuklanarak Bayrampaşa Cezaevi B1 Blok 4. Koğuş'a konulduğunu, arife gününden bir gün önce kendisi ile kapalı görüş yaptıklarını ve bu görüşte oğlunun kendisine bir suçu olmadığını, gözaltında işkence gördüğünü anlattığını ve İnsan Hakları Derneği'ne giderek durumu bildirmesini istediğini, bu görüşmeyi dinleyen ve adının Ömer olduğunu öğrendiği gardiyanın görüş bittikten sonra oğlunu yanına çağırarak 15 gardiyan ile birlikte saldırdığını, oğlunun bilmediği bir yere götürülerek dövüldüğünü, aldığı darbelerden kaynaklı kulakları ve parmaklarında yaralar oluştuğunu ve bu yaraları 23 Şubat 2002'deki açık görüşte gördüğünü, oğlunun can güvenliğinden endişe ettiğini ve oğluna işkence yapanlar hakkında suç duyurusunda bulunmak istediğini beyan ederek derneğimizden hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
İşkence ve Kötü Muamele
Derneğimize başvuruda bulunanlar................................................................................ 25
Basın aracılığıyla işkence gördüğünü beyan edenler.................................................. . 7
İşkence gören kadın......................................................................................................... 9
İşkence gören erkek......................................................................................................... 19
İşkence gören çocuk........................................................................................................ 4
1) İbrahim Arı - 1973/İstanbul doğumlu - Gemici
1 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda İbrahim Arı; "Gemicilik yapmakta olduğum Tuzla Tersanesi'nden 30 Ocak 2002 tarihinde ayrılarak evimin bulunduğu Samatya Semti'ne gittim. Samatya Meydanı'nda alışveriş yapmak üzere bir balıkçının önünde durduğum sırada orada park etmiş halde bulunan Renault marka bir arabanın içindeki üç polisten biri benim durduğum tarafa doğru bakarak, eliyle gel işareti yaptı. Ben de "Ben mi?" diyerek kimi çağırdığını anlamaya çalıştım. Bunun üzerine polis, "Duymuyor musun sana sesleniyorum, öküz müsün?" dedi. Arabanın yanına gittiğimde kimliğimi istediler, üst araması yaparak beni karakola götüreceklerini söylediler. Kelepçe takmaya çalışırlarken, etraftaki esnafın beni tanıdığını söylediğimde boynumdan bastırarak beni polis otosunun içine soktular. Araba hareket ederken neden beni götürdüklerini sormam üzerine, önde oturan ve beni arabaya çağıran, adının sonradan Özkan olduğunu öğrendiğim, sarışın, 1.75 cm. boylarında, toplu, bıyıksız, açık kumral saçlı polis elindeki copla hızla kafama vurdu. Diğerleri de ellerimi arkadan bağlayarak başımı bacaklarımın arasına bastırdılar. Silivrikapı Karakolu'na geldiğimizde beni araçtan indirerek tekmeyle çimenlerin üzerine düşürdüler ve yerdeyken de tekmelemeye devam ettiler. Atılan tekmelerden biri sol gözümün üzerine geldi. Karakola sokulduğumda 4 polis memuru tarafından dövüldüm ve baş komiser de olanları izledi. Beni dövenlerden biri adının sonradan Nurettin olduğunu öğrendiğim, 1.75 cm. boylarında, zayıf, bıyıksız ve esmer bir adamdı. Dayaktan sonra nezarete koyuldum. Bir müddet sonra bir odaya alarak iyi davranmaya başladılar ve kimse hakkında davacı olmamamı istediler. Ben davacı olacağımı belirttiğimde bu sefer beni eskisinden daha pis ve havasız olan tuvaletin yanındaki hücreye koydular. Kayınvalidemin getirdiği yiyeceği vermediler ve telefon ederek aileme ulaşmamı engellediler. Saat 22:00 sıralarında Cerrahpaşa Adli Tıp Kurumu'na götürüldüm. Burada bana alkol muayenesi yapıldı. Sonra izinsiz olarak koluma bir iğne batırarak kan aldılar. Buradan da götürüldüğüm Haseki Hastanesi Acil Servisi'nde bir kadın doktor muayene etmeden bana şikayetlerimi sordu ve tekrar karakola döndük. Hemen avukat talep etmeme rağmen CMUK Servisi'nden avukat gece saat 3:30'da geldi. Ertesi gün 16:00'dan sonra Haseki Hastanesi'ne tekrar götürüldüğümde beni Göz Servisi'ne yolladılar ve burada röntgen çekildi. Hemen sonrasında Fatih Cumhuriyet Savcılığı'nda ifadem alındı ve serbest bırakıldım. Gördüğüm işkencelerden kaynaklı sol dizimde yaralar ve kollarımda kelepçe izleri oluştu. Kollarımda, koltuk altlarımda boynumda aldığım darbeler sonucu oluşan izler halen mevcuttur. Kuyruk sokumuma aldığım darbeler nedeniyle yatmakta güçlük çekiyorum. " diyerek derneğimizden tıbbi ve kendisine işkence yapan ve kötü muamelede bulunan polisler hakkında suç duyurusunda bulunabilmek için hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
2) Haşim Özgür Ersoy - 1978/Balıkesir doğumlu - Öğrenci
6 Şubat 2002 tarihinde derneğimize başvuruda bulunan Haşim Özgür Ersoy; 6 Şubat 2002'de İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüsü ana giriş kapısı önünde "Türk Ceza Kanunu'nun 159. ve 312. maddelerinde yapılması planlanan değişiklikleri protesto etmek amacıyla" yapılacak olan basın açıklamasına katılmak için Beyazıt'a gittiğinde, polislerin basın açıklamasına katılmak için toplanan öğrencilere saldırdığını, gözaltına alınırken ve götürüldüğü aracın içinde polislerin başına yumruk, tekme ve dizleriyle vurduklarını, yüzünde şişlikler oluşması ve burnunun kanaması üzerine Beyazıt Karakolu'nun arkasına götürülerek serbest bırakıldığını beyan ederek derneğimizden tıbbi ve hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
3) Feride Köroğlu - 1981/Adana doğumlu - Öğrenci
4) Abdurrahman Ferhat Kala - 1979/Eskişehir doğumlu - Öğrenci
5) Ayfer Çiçek - 1980/İstanbul doğumlu - Öğrenci
6) Serpil Ocak - 1981/İstanbul doğumlu - Öğrenci
7) Özge Ozan - 1980/Ankara doğumlu - Öğrenci
8) Meral Çelik - 1981/Kars doğumlu - Öğrenci
9) İnci Açık - 1980/İstanbul doğumlu - Öğrenci
10) Derya Divrikli - 1979/İstanbul doğumlu - Öğrenci
11) İsmail Karatepe - 1982/Aydın doğumlu - Öğrenci
12) Hansel Özgümüş - 1978/Zonguldak doğumlu - Öğrenci
13) Ahmet Özgüç - 1982/Samsun doğumlu - Öğrenci
14) Ali Ergin Demirhan - 1982/Malatya doğumlu - Öğrenci
15) Cem Cankat Gültekin - 1981/Adana doğumlu - Öğrenci
16) Cihan Ataseven - 1981/Tokat doğumlu - Öğrenci
17) Eylem Ejder - 1981/İstanbul doğumlu - Öğrenci
18) Saygın Metin - 1981/İstanbul doğumlu - Öğrenci
19) Korkmaz Aslan - 1979/İstanbul doğumlu - Öğrenci
7 Şubat 2002 tarihinde derneğimize başvuruda bulunan mağdurlar; 6 Şubat 2002 tarihinde İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüsü ana giriş kapısı önünde "Türk Ceza Kanunu'nun 159. ve 312. maddelerinde yapılması planlanan değişiklikleri protesto etmek amacıyla" yapılacak olan basın açıklamasına katılmak için Beyazıt'a gittiklerinde, toplanmaya çalışan öğrencilere henüz basın açıklaması okunmadan ve hiçbir uyarıda bulunulmadan çevik kuvvet ekipleri ve sivil polislerce saldırıldığını ve şiddet uygulanarak gözaltına alındıklarını, müdahale sırasında göz yaşartıcı bomba kullanıldığını, otobüslere bindirildikten sonra götürüldükleri Beyazıt ve Eminönü Karakolu'na varana kadar polislerin sözlü hakaretine ve şiddet uygulamasına maruz kaldıklarını, 7 Şubat 2002 tarihinde sabah saatlerinde götürüldükleri Sultanahmet Adliyesi'nde serbest bırakıldıklarını beyan ederek derneğimizden tıbbi ve kendilerine işkence yapan ve kötü muamelede bulunan polisler hakkında suç duyurusunda bulunabilmek için hukuki yardım talebinde bulunmuşlardır.
20) Hüseyin Kurtaran - 1980/Adana doğumlu - Öğrenci
7 Şubat 2002 tarihinde derneğimize başvuruda bulunan Hüseyin Kurtaran; 6 Şubat 2002 tarihinde İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüsü ana giriş kapısı önünde "Türk Ceza Kanunu'nun 159. ve 312. maddelerinde yapılması planlanan değişiklikleri protesto etmek amacıyla" yapılacak olan basın açıklamasına katılmak için Beyazıt'a gittiğinde dövülerek gözaltına alındığını, bindirildiği polis otosunun içinde Eminönü Karakolu'na götürülene kadar 7 tane çevik kuvvetin hakaretlerine maruz kaldıklarını, 3 tane polisin copla kendisine saldırarak kafasına, yüzüne ve kollarına vurması sonucu yaralandığını, saat 16:00'da karakoldan alınarak hastaneye getirildiğini, burada iki saat süreyle bekletildiğini ve muayenesinin yapılmadığını, kafasının ve yüzünün kanlar içinde olmasına rağmen pansuman yapılmadığını ve çıkartıldığı savcılık tarafından serbest bırakıldığını beyan ederek derneğimizden tıbbi ve hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
21) Ersan Karababa - 1980 doğumlu - Öğrenci
7 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Ersan Karababa; 6 Şubat 2002 tarihinde İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüsü ana giriş kapısı önünde "Türk Ceza Kanunu'nun 159. ve 312. maddelerinde yapılması planlanan değişiklikleri protesto etmek amacıyla" yapılacak olan basın açıklamasına katılmak için Beyazıt'a gittiğinde dövülerek gözaltına alındığını, bindirildiği polis otosunun içinde bir çevik kuvvet polisinin kendisine silah çekerek küfür ettiğini, götürüldüğü Adli Tıp Kurumu'nda tespit edilen darp izleri ve oluşan şişliklerin verilen raporda yer aldığını, tedavi için gönderildiği ortopedi ve nöroloji bölümlerinde hemşirelerin kendisini tedavi etmeyerek sözlü hakarette bulunduklarını ve doktorun kendisi ile ilgilenmediğini beyan ederek derneğimizden tıbbi ve hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
22) Metin Kürekçi - 1983/İstanbul doğumlu - Öğrenci
8 Şubat 2002 tarihinde derneğimize başvuruda bulunan Metin Kürekçi; 7 Şubat 2002 tarihinde "parasız eğitim talebini dile getiren" bir basın açıklaması yapmak için arkadaşları ile birlikte Cağaloğlu'na gittiğinde polislerin basın açıklamasının yapılmasına izin vermeyerek saldırdıklarını ve şiddet kullanarak basın açıklamasına katılmak için gelmiş olan insanları gözaltına aldıklarını, götürüldükleri Cağaloğlu Karakolu'nda kaba dayağa maruz kaldığını, kendisini yere yatırarak kafasına, beline ve bacağına vurduklarını ve sözlü hakarette bulunduklarını, aynı akşam savcılığa ve mahkemeye çıkartıldığını ve bir gün daha karakolda tutulduğunu beyan ederek derneğimizden tıbbi ve kendisine işkence yapan ve kötü muamelede bulunan polisler hakkında suç duyurusunda bulunabilmek için hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
23) Şahin Taşoğlu - 1971/İzmir doğumlu - Kaynakçı
18 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Şahin Taşoğlu; 12 Şubat 2002 tarihinde gece saat 2:00 sıralarında gözaltına alınarak Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü'ne getirildiğini, karakolda oturur vaziyetteyken bir polisin iki defa ayağıyla suratına tekme attığını, yarım saat sonra suratının kan içinde kalmasına rağmen hastaneye götürülmeden ve savcılığa çıkartılmadan serbest bırakıldığını, iki gün sonra karakola teşhis için gittiğinde kendisine vuran aynı polis tarafından karakoldan kovulduğunu ve şuanda çenesinde kırık bulunduğunu beyan ederek derneğimizden tıbbi ve kendisine işkence yapan polis hakkında suç duyurusunda bulunmak için hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
24) Tamer Topçuoğulları - 1975/Kars doğumlu - İşçi
19 Şubat 2002 tarihinde derneğimize başvuruda bulunan Tamer Topçuoğlu; "15 Şubat 2002 tarihinde Esenyurt İncirtepe Mahallesi'nde bulunan bir kahvede otururken sivil giyimli jandarmalar tarafından kimliğime el konularak gözaltına alındım ve Esenyurt Karakolu'na götürüldüm, gözaltına alınmamın sebebi yanımda bulunan Yaşamda Atılım gazetesi özel sayılarıydı. Karakolda 6 saat kadar kaba dayağa maruz kaldım, bana özel sayılar yedirilmeye çalışıldı. Yere yatırarak suratıma tekme attılar. Aldığım darbeler nedeniyle dişim kırıldı ve ağzımdan kan gelmeye başladı. Daha sonra bir hücreye götürüldüm ve orada elleri, kolları bağlı ve çömelmiş olarak duran, yüzleri duvara dönük insanları göstererek bana da aynısını yapmakla tehdit ettiler. Gece yarısı ailemin oturduğu eve götürüldüm ve karakola döndüğümüzde tekrar işkenceye maruz bırakıldım. Sabaha kadar bir hücrede gözleri bağlı olarak tutuldum, yanımda gözleri aynı şekilde bağlanmış olan iki kişi daha vardı. Saat 2:00 civarında polislerle birlikte Eseyurt'ta bulunan Dayanışma gazetesi bürosuna gittik. Büronun kapısını kırarak içerde bulunan eşyaları dağıttılar. Ertesi gün savcılığa çıkartılacağım söylenerek gözlerim bağlı bir şekilde Kıraçköy Jandarma Karakolu'na götürüldüm ve sorguya alındım. Kendilerinin Milli İstihbarat Teşkilatı'ndan olduğunu söyleyen iki kişi ajanlık teklif ettiler ve bana 19 Şubat 2002 tarihinde saat 13:00'da Esenyurt Uğur Hastanesi önünde randevu verdiler. Pazar akşamı araba ile dışarıda dolaştırarak Esenyurt Jandarma Karakolu'na götürdüler. Doktora gitme isteğimi reddettiler. Ertesi sabah saat 11:00'da sevk edildiğim savcılıkta ifadem alınmadan serbest bırakıldım. Götürüldüğüm Büyükçekmece Devlet Hastanesi'nde rapor verildi fakat şikayetlerim dinlenmedi. Öldürülmekle ve tutuklanmakla tehdit ediliyorum. " diyerek derneğimizden tıbbi ve hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
25) Nimet Aslan - 1964/Tunceli doğumlu - İşçi
25 Şubat 2002 tarihinde derneğimize yaptığı başvuruda Nimet Aslan; 20 Şubat 2002 tarihinde İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi tarafından, Sultanahmet'te bulunan Mehmet Akif Ersoy Parkı'nda saat 13:00'da, baroların F tipi cezaevlerine ilişkin "üç kapı-üç kilit" önerisine destek vermek amaçlı yapılacak olan basın açıklamasına katılmak için Sultanahmet'e gittiğinde çevik kuvvet polisleri tarafından şiddet uygulanarak gözaltına alındığını, yüzüne, kafasına, burnuna, bacaklarına ve omzuna coplarla vurularak polis otosuna bindirildiğini ve İstanbul Emniyet Müdürlüğü Güvenlik Şubesi'ne götürüldüğünü, çıkartıldığı Adli Tıp Kurumu'nda rapor düzenleyen doktor tarafından sevk edildiği ortopedi bölümünde bulunan doktorun sözlü hakaretine maruz kaldığını, doktorun kendisini sivil polislerin yanında muayene etmek istediğini, bu uygulamaya karşı geldiğinde sivil polislerin odadan çıkmak istemelerine rağmen doktorun polislere çıkmamalarını söylediğini, itirazları üzerine doktorun kendisini muayene etmek istemediğini belirterek odayı terk ettiğini, daha sonra gelen bir başka doktorun da aynı tutumu sürdürdüğünü, doktoru muayene sırasında polislerin dışarı çıkartılması gerektiği konusunda uyarması üzerine doktorun kendisine "Nasıl muayene edeceğimi senden öğrenecek değilim." diyerek dışarıya çıktığını ve son olarak gelen başka bir doktorun darp izlerine bakarak röntgen filmi çekilmesini istediğini beyan ederek kendisine kötü muamelede bulunan her iki doktor hakkında Tabipler Odası'nı bilgilendirebilmek ve kendisine işkence yapan polisler hakkında suç duyurusunda bulunabilmek için derneğimizden hukuki yardım talebinde bulunmuştur.
26) 6 Şubat 2002- Tarabya Alparslan İlköğretim Okulu'nda 7. sınıfta öğrenim gören 4 kız öğrenci, Sosyal Bilgiler dersi öğretmeni Serpil Sönmez Ata'nın kendilerini dövdüğünü iddia ederek aileleri ile birlikte Sarıyer Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulundular. Öğrenciler yaptıkları açıklamada; "Beden eğitimi dersinden çıktıktan sonra soyunma kabini olmadığı için eşofmanlarımızı çıkartamadık. Okul Müdürü Erol Oruç'a giderek derse eşofmanla girip giremeyeceğimizi sorduk. Müdür Bey izin verince derse girdik. Öğretmen Serpil Sönmez, bizi eşofmanla görünce çok sinirlendi. Bize 7'şer, 8'er tokat attı. Saçlarımızdan tutup kafamızı tahtaya vurdu. Şikayetçi olursak kırık not vereceğini söyleyerek bizi tehdit etti. Sonra İstinye Devlet Hastanesi'ne ve Adli Tıp Kurumu'na giderek kontrolden geçtik." dediler.
27) 13 Şubat 2002- PERPA'da bulunan TÜMTİS Temsilciliği'ne saat 7:30 civarında gelen ve altı ay önce sendikalı oldukları gerekçesi ile işten atıldıkları bildirilen Birol Bozkurt, Yılmaz Togan ve Alim Ayyıldız tarafından yapılan açıklamada; Aktif Dağıtım'da çalışan bir şef yardımcısı ile konuşmak isterken, şeflerden Halis Yıldırım'ın kendilerine küfür ederek yumrukla saldırdığını, hemen ardından da büroda bulunan ve içlerinde müdür yardımcıları, şefler ve taşeronların da bulunduğu kırk kişilik bir grup tarafından dövüldüklerini, PERPA güvenlik görevlileri gelene kadar yaklaşık on dakika boyunca süren linç girişimi sonrası Aktif Dağıtım işverenlerinin kendilerini polise şikayet etmeleri üzerine gözaltına alındıklarını ve Adli Tıp Kurumu tarafından saldırı sonrası meydana gelen yaralanmalarını belirtir rapor aldıklarını beyan ettiler.
Yaşama Hakkı
Faili meçhul saldırılarda yaşamını yitirenler.................................................................... 2
Uğradıkları saldırılarda yaralananlar................................................................................ 1
İş kazası sonucu yaşamını yitirenler................................................................................ 1
İş kazası sonucu yaralananlar .......................................................................................... 1
1) 1 Şubat 2002- Bir hafta önce ailesinin kaybolduğuna dair beyanda bulunduğu modacı Hayrettin Aker, Silivri Büyükçavuşlu Köyü'ndeki boş bir arazide ölü bulundu. Polis tarafından yapılan incelemede Aker'in karnından bıçaklanarak öldürüldüğünün tespit edildiği bildirildi.
2) 14 Şubat 2002- Millet Caddesi Yusufpaşa Mevkii'nde saat 16:20 sıralarında Umar Prodüksiyon Şirketi'nin sahibi Ömer Umar'ın cesedi bulundu. Polis tarafından yapılan açıklamada, İstanbul Üniversitesi Kardiyoloji Enstitüsü tarafından verilen raporda, Umar'ın vücudunda herhangi bir darp izine rastlanmadığının belirtildiği bildirildi.
3) 15 Şubat 2002- Fatih'te bulunan Aydın Süpermarket'in sahibi Abdulmenaf Sepkiktay (24), kimliği belirlenemeyen bir kişinin silahlı saldırısına uğrayarak ağır yaralandı.
4)16 Şubat 2002- Avcılar lunaparkı yakınında özel bir firma tarafından kanalizasyon çalışması yapılırken kullanılan vincin halatının kopması sonucu, halatın ucunda bulunan 2.5 ton ağırlığındaki metal çene, işçilerden Mehriz Antakyalıoğlu ve Ali Rıza Ataş'ın üzerine düştü. Vinç çenesinin altında kalan Antakyalıoğlu olay yerinde hayatını kaybederken , Ataş'ın olayda ayağının kırıldığı öğrenildi.
Basına Yönelik Saldırılar
Gözaltına alınan basın mensubu................................................................................ 3
Gözaltına alınan gazete dağıtımcısı ................................................................ 14
Saldırıya uğrayan gazete dağıtımcısı......................................................................... 14
Basılan gazete bürosu ................................................................................................ 1
1) 11 Şubat 2002- Özgür Gündem Gazetesi'nin çizerliğini de yapan Doğan Güzel, saat 17:30 sıralarında İspanya'ya gitmek üzereyken Atatürk Havalimanı'nda gözaltına alındı. Geceyi İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi'nde geçiren Güzel, İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Savcılığı'na çıkarılmasının ardından serbest bırakıldı.
2) 12 Şubat 2002- Alınteri gazetesinden yapılan açıklamada, saat 15:00 sıralarında gazete bürolarının polis tarafından basıldığı ve muhabir Emel Gültekin'in gözaltına alındığı bildirildi.
3) 27 Şubat 2002- Güngören İmam Hatip Lisesi önünde "başörtülü öğrencilerin okullara alınmaması" nedeniyle toplanan yaklaşık 100 öğrenci velisinin okul kapısında beklemesine polis tarafından izin verilmemesinin yaşandığı olayı izleyen Vakit gazetesi muhabiri İbrahim Acar gözaltına alındı.
4) 5 Şubat 2002- Baroların "üç kapı-üç kilit" talebini sahiplenmeye çağıran Yaşamda Atılım gazetesinin özel sayısını dağıtan dağıtımcılara polis tarafından ateş açıldığı ve Alibeyköy Saya Yokuşu'nda gerçekleşen olayda akşam saatlerinde dağıtımcılara ateş açan sivil polislerin 34 NCU 46 plakalı otodan indikleri ve sivil polislerin olaya sırasında 14 kişiyi de gözaltına aldıkları bildirildi.
Düşünce ve Örgütlenme Özgürlüğü
RTÜK tarafından kapatılan radyo............................................................................... 1
RTÜK tarafından yayını durdurulan radyo, televizyon............................................. 3
Radyo ve TV'lerin kapalı kalacağı gün sayısı.......................................................... 165
RTÜK tarafından uyarı cezası verilen radyo............................................................. 2
Yayımı durdurulan gazete, dergi................................................................................ 2
Yayınların kapalı kalacağı gün sayısı........................................................................ 45
Yayımlanması yasaklanan haber............................................................................... 2
Toplatılan kitap........................................................................................................... 1
Toplatılan gazete, dergi.............................................................................................. 24
Basılan parti binası..................................................................................................... 7
Düşünceleri nedeniyle okuldan uzaklaştırılan öğrenci........................................... 65
Düşünceleri nedeniyle okuldan atılan öğrenci........................................................ 30
Düşünceye verilen hapis cezası.......................................................................15 yıl 2 ay 5 gün
Düşünceye verilen para cezası................................................................................. 684 milyon
Düşünceye istenen hapis cezası.............................................................................. 167 yıl 1 ay
1) Şubat ayı içerisinde, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), "irticai yayın gerekçesiyle verilen yayın durdurma cezalarına uymayarak yurtdışından korsan yayın yaptığı" gerekçesiyle Nur Radyo'yu tamamen kapattı. İlk kez bir kuruluşun yayın iznini iptal eden RTÜK, bu kuruluşun yayın cihazlarına el konulması için cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulundu.
2) 20 Şubat 2002- "Hayatın Yorumu" adlı programın 28 ve 30 Ocak'ta yayınlanan bölümlerindeki ifadelerin, Radyo Televizyon Üst Kurulu Kanunu'nun "toplumu şiddet, terör ve etnik ayrımcılığa sevk eden ve toplumda nefret duyguları oluşturacak yayınlara izin verilmemesi"ne ilişkin (g) bendine aykırı olduğuna karar veren Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Moral FM'e 30 gün ve aynı gerekçe ile Akra FM'e 15 gün, Özel FM'e 120 günlük yayın durdurma cezası uygulanmasını kararlaştırdı.
3) Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), çeşitli yayın ihlalleri gerekçesiyle May Radyo ile Metro FM'in uyarılmasına karar verdi.
4) Şubat ayı içinde; İstanbul 6 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından, 15 günde bir yayımlanan Proleter Halkın Birliği gazetesi, 88. sayısında yer alan "Kirli Olan TC'nin Kendisidir." başlıklı yazıda "Kürt özgürlük hareketinin haklılığından bahsedildiği, yasadışı PKK'nin propagandası yapılmak suretiyle yardım edildiği ve Türkiye Cumhuriyeti'nin bölünmez bütünlüğünü bölmek amacı olduğu" gerekçesi ile; "Faşist Teröre Devrimci Direnişle Karşı Koyalım" başlıklı, "Yıkılırsın Hücrem Bu Düzen Gibi" başlıklı, "Direniş Sürüyor ve Son Sözü Direnenler Söyleyecek" başlıklı, "Öcalan Sisteme Yamanmada ve Kürt Özgürlük Hareketini Ehlileştirmede Sınır Tanımıyor" başlıklı, "KP-İÖ'nün Birinci Konferans Belgeleri, Komünist Hareketin Doğuşu, Gelişimi ve Komünist Parti-İnşa Örgütü/7" başlıklı yazılarda "MLKP, TİKB, PKK ve KP-İÖ'nün basın yoluyla propagandasının yapıldığı ve ilgili yasadışı silahlı örgütlere yardım ve yataklık edildiği" gerekçesi ile 15 gün süreyle geçici olarak kapatıldı ve gazetenin Yazı İşleri Müdürü Dilek Aslan'a 4 yıl ağır hapis cezası verildi.
5)14 Şubat 2002- Onbeş günde bir yayımlanan Devrim İçin Mücadele dergisi, İstanbul 2 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından 5680 sayılı yasanın ek 2/1 maddesi gereğince bir ay süre ile kapatılmasına karar verildi.
6) 31 Ocak 2002- Eyüp 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 29.01.2002 gün ve 2002/51 Müt. sayılı kararı ile gazete ve televizyonlara tebliğ edilen kararda, "İGDAŞ ve Halk Ekmek ile ilgili olarak her türlü kaset, evrak, ifade suretleri ve belgelerin yayımlanmasının 5680 sayılı yasanın 30. maddesi gereğince tebdiren yasaklanmasına karar verilmiştir." denilerek "İGDAŞ ve Halk Ekmek" yolsuzlukları ile ilgili haberlerin basında yayımlanması yasaklandı.
7) 1 Şubat 2002- M. Erol Coşkun'un kaleme aldığı ve Peri Yayınları tarafından yayımlanan ve kadınları konu edinen "Acının Dili Kadın" adlı kitap, İstanbul 1 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından "kitabın tamamında, halkı sınıf farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etmek suçunun işlendiği" iddiasıyla Anayasanın 28, CMUK'un 86 ve 5680 sayılı Basın Kanunu'nun ek 1/2 maddeleri gereğince toplatıldı.
8) 4 Şubat 2002- Onbeş günde bir yayımlanan Devrim Yolunda İşçi-Köylü gazetesinin 1-14 Şubat 2002 tarihli 21. sayısı, içerisinde yer alan "Bir Kez Daha Haykırıyoruz" başlıklı yazıda "yasadışı örgüt açıklamasının yapıldığı, "Adalet Bakanı Katliamcı Zihniyetten Vazgeçsin" başlıklı yazıda "Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'ün hedef gösterildiği", "Kürt Ulusu Üzerinde Baskılar Katmerleşerek Büyüyor" başlıklı yazıda "halkı ırk ayrımı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etmek suçunun işlendiği" iddiasıyla İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından toplatıldı. Yine aynı derginin 22 . sayısı da Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından aynı gerekçe ile toplatıldı.
9) 5 Şubat 2002- Onbeş günde bir yayımlanan Devrimci Mücadele Birliği dergisinin 1-15 Şubat 2002 tarihli 27. ve 15-28 Şubat tarihli 28. sayıları İstanbul 2 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesinin 2002/269 sayılı kararı ile toplatıldı.
10) 5 Şubat 2002- Aylık olarak yayımlanan Yeni Demokrat Gençlik dergisinin 128. özel sayısı; içerisinde "Devrimci Bir Gençlik Hareketini Yaratmak İçin" başlığıyla yayımlanmış "Biz Kendimizi Dünyayı Temellerinden Sarsacak Bir Davaya Adadık şeklinde yazı ile süslenmiş elinde molotof kokteyl olan bir insanı canlandıran grafikte verilen mesaj ile halkın kanuna itaatsizliğe tahrik edildiği" iddiası ile toplatıldı.
11) 13 Şubat 2002- Günlük Evrensel gazetesinin 12 Şubat 2002 ve 13 Şubat 2002 tarihli sayıları "PKK propagandası yapıldığı" iddiası ile toplatıldı. Toplatma kararında, gazetenin adı geçen sayılarında yer alan, A. Cihan Soylu'nun hazırladığı "Demokrasi Adına Amerikan Destekçiliği" başlıklı dosyanın 1. bölümü ve "ABD Politikalarına Hizmet" başlıklı 2. bölümünde, "PKK Parti Meclisi 5. Genel Kurulu'nda alınan kararların eleştirisi adı altında bu bölücü terör örgütünün kararlarından, açıklamalarından ve uygulamaya koyduğu yeni stratejiden bahsedilerek ve bunlara yer verilerek yasadışı bölücü terör örgütünün propagandasının yapıldığı" ileri sürüldü.
12) Şubat ayı içerisinde; onbeş günde bir yayımlanan Öncü Halkın Birliği gazetesinin 6. sayısı; "Ocak Şehitleri Duisburg Şehrinde Coşku İle Anıldı" ve "Ya Sosyalizm Ya Barbarlık" başlıklı yazılarda "TKP/ML örgütünün Propagandası ve bölücülük yapıldığı" gerekçesiyle, "Silvan'da İnfazlar Sürüyor" başlıklı yazıda "bölücülük yapıldığı", 3. ve 14. sayfalarda ""Kürdistan ve Kürt İlleri deyimleri kullanıldığı ve bu kelimelerden dolayı Türkiye Cumhuriyeti'nin bölünmez bütünlüğünü hedef alan bölücülük propagandası yapıldığı" gerekçesi ile İstanbul 6 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından toplatıldı.
13) Şubat ayı içerisinde; aylık olarak yayımlanan Odak dergisinin 6 Şubat 2002 tarihli Şubat ayı sayısı;içerisinde yer alan "F Tipi Baskı ve Tecrit Devrimci İradeyi Teslim Alamaz" başlıklı yazıda "örgüt açıklamalarına yer verildiği", "Anadilde Eğitim İstemine, Baskı, Gözaltı ve Tutuklamalarla Cevap Verildi" başlıklı yazıda "halkın ırk farklılığı gözetilerek açıkça düşmanlığa tahrik edildiği", "Anısı Onurumuzdur" başlıklı yazıda "örgüt propagandası yapıldığı" iddia edilerek Anayasanın 28, CMUK'un 86 ve 5680 sayılı kanununun 1/2. maddelerine göre İstanbul 2 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından toplatıldı.
14) Şubat ayı içerisinde; haftalık olarak yayımlanan Sosyalizm Yolunda Kızıl Bayrak dergisi; 2 Şubat 2002 tarihinde yayımlanan 2002/05 nolu sayısında yer alan "Kürt Aydınlanmasının Sorunları", 9 Şubat 2002 tarihinde yayımlanan 2002/06 nolu sayısında yer alan "Yurtsever Kürdistan Halkına", 16 Şubat 2002 tarihli 2002/07 nolu sayısında yer alan "Kahrolsun Sömürgecilik" başlıklı yazılarda "terör örgütlerine yardım ve yataklık yapıldığı" iddiası ile İstanbul 1 ve 3 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemeleri tarafından toplatıldı.
15) Haftalık olarak yayımlanan Özgür Vatan adlı derginin Şubat ayında yayımlanan 4 sayısı İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından toplatıldı.
16) Haftalık olarak yayımlanan Yaşamda Atılım adlı gazetenin Şubat ayında yayımlanan 4 sayısı istanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından "bölücülük, örgüt propagandası yapma, suç olan fiili övme"gerekçeleriyle toplatıldı.
17) Onbeş günde bir yayımlanan Özgür Genç adlı derginin Şubat ayında yayımlanan 2 sayısı İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından toplatıldı.
18) Onbeş günde bir yayımlanan Devrimci Demokrasi adlı gazetenin Şubat ayında yayımlanan
2 sayısı İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından toplatıldı.
19) 18 Şubat 2002- İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi tarafından yapılan açıklamaya göre, "demokratikleşme ve barış projesi kapsamında ve Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye getirilişinin yıldönümünde kitlesel eylem yapılabileceği" gerekçesiyle başlatılan çalışmada, "eylemlerin Halkın Demokrasi Partisi'nin (HADEP) teşkilatlarında organize edildiği" iddiasıyla Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) Bağcılar, Esenler, Küçükçekmece, Kağıthane, Kadıköy, Bahçelievler ve Zeytinburnu ilçe binalarından toplam 4 kişi gözaltına alındı.
20) 28 Şubat 2002- İstanbul Üniversitesi'nde 2001-2002 döneminde; 1. dönem 21 Mart 2001'de Edebiyat Fakültesi'nde "Newroz kutlamalarına katıldıkları" için 29 öğrenci, 1. ve 2. dönem "Kürtçe'nin seçmeli ders olarak okutulması talebi ile dilekçe verdikleri" gerekçesiyle 153 öğrenci, 2. dönem "Kürtçe okuma masası açtıkları ve Kürtçe eğitim ile ilgili imza kampanyası başlattıkları" gerekçesi ile 30 öğrenci hakkında açılan soruşturmaların sonuçlanması ile öğrencilerden 27'sine bir dönem, 38'ine 2 dönem uzaklaştırma cezası verilirken, "yasadışı kuruluşlara üye olmak, bu kuruluşlar adına faaliyet yapmak veya yardımda bulunmak" hükmü uyarınca Mehmet Korkmaz, Yılmaz Melek, Levent Duran, Nergis Ekinci, Ali Turgay, İnan Akın, Ruken Işık, Sinan Güner, Yeşim Sönmez, Barış Ulaş Soysal, Mustafa Yıldırım, Münir Ay, Salim Çınar, Mustafa Çalışkan, Mürsel Bek, Yavuz Uçak, Yüksel Ekine, Avni Dal, Nursel Yalçın, Ömer Şahin, Yıldız Polat, Cem Türker, Nurettin Fırak, Özgün Açıkalın, Turgay Dakak, Hakan Şimşek, Fatma Kıraç, Haşim Gülen, Mehmet Emin Turan ve İnci Açık adlı 30 öğrenci okuldan atıldı.
21) 2 Şubat 2002- "Akkuyu'da nükleer santral kurulmasına karşı Sultanahmet Meydanı'nda balonlu eylem yapan" Greenpeace Örgütü'nün 9 üyesine, "Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet etmek" suçundan 1 yıl 3 ay hapis ve 76'şar milyon para cezası verildi. İstanbul 6. Asliye Ceza Mahkemesi, hapis cezalarını benzer bir eylem yaptıklarında iki katıyla uygulanmak üzere erteledi. Akdeniz Kampanya Yöneticisi Tolga Temuge'nin de aralarında olduğu Greenpeace üyeleri Türkiye'de ilk kez hapis cezasına çarptırılıyor.
22) 8 Şubat 2002- Ülke genelinde 1 Aralık 2000 tarihinde düzenlenen "IMF İçin Değil, Halk İçin Bütçe eylemine katılarak 1 gün iş bıraktıkları" gerekçesi ile haklarında dava açılan 440 öğretmenin yargılanmasına devam edildi. Üsküdar 1. Asliye Ceza Mahkemesi'ndeki duruşmada, öğretmenlerin Üsküdar Kaymakamlığı'nın suç duyurusu üzerine "memuriyeti terk ettikleri" gerekçesiyle TCK'nın 236-1 maddesi uyarınca 4 aydan 1 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılandıkları beyan edildi.
23) 10 Şubat 2002- Haseki Eğitim Araştırma Hastanesi'nde doktor, baş asistan, diş hekimi, laboratuar teknisyeni ve hemşire olarak görev yapan 18 kişi hakkında Kılık Kıyafet Kanunu'na uymadıkları iddiası ile dava açıldı. Fatih 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmanın iddianamesinde, hastanede görevli Şerife Başaran, Ayşe Özkan, Fatma Yılmaz, Havva Rabia Özkan, Sibel Öztürk, Fatma Karabulut, Fatma Şenocak, Kadriye Gündüz, Hülya Aşkın, Zeynep İş, Filiz Şahindaş, Güner Çınar, Leyla Kuzu, Filiz Tuna, Havva Yaka, Hamide Güleryüz, Canan Doğan ve Ayten Seçme isimli sanıkların, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre giyinmedikleri belirtildi. San