Şili İnsan Hakları Komisyonu atanmışların anayasa hazırlamasını BM'ye şikayet etti

Fotoğraf: 4 Aralık referandum sonuçlarını izlemek için toplananlar/Renato Pizarro@flickr

Şili İnsan Hakları Komisyonu (CChDH) siyasi partiler arasında yeni bir Anayasal süreç yürütmek üzere varılan "Şili Anlaşması"nı BM'ye şikayet ettiğini açıkladı. 

CChDH başkanı Carlos Margotta, anlaşmanın "Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi'nin 1. ve 25. maddelerini ciddi şekilde ihlal ettiğine" dikkat çekti.

Şikayette, "insan hakları bakış açısından, halk oyuyla seçilmiş olmayan 24 kişinin bir anayasa taslağı hazırlamasının Şili halkının kendi kaderini tayin hakkıyla bağdaşmadığı" ileri sürüldü.

Margotta, CChDH'nin şikayetnamesinde, "taslağın belirlenmiş anayasal çerçeveye uygunluğu ve kabul edilebilirliğinin denetlenmesi ve karara bağlanmasıyla, bir başka tayinle gelen kurumun görevlendirilmesinin de" eleştirildiğini açıkladı.

Başvuruda, "'Uzmanlar Komitesi'nin, 'Kabul Edilebilirlik Teknik Komitesi'yle birlikte, kendilerine yurttaşlarca verilmiş olmayan bir gücü ve yetkiyi kullanarak, halk egemenliğini ciddi bir biçimde ihlal eden, demokrasiyi kısıtlayan ve yalnızca Şili halkına ait olan özgün kurucu iradeyi görmezden gelerek, kendilerini anaysal sürecin muhafızları kıldıkları" ileri sürüldü. 

Arka plan

Şili siyasi partileri, Aralık ortalarında, Anayasa taslağının 4 Eylül referandumunda Şili halkınca reddedilmesi sonrasında aylar süren  müzakerelerin ardından yeni bir Anayasal süreç üzerine anlaşmaya vardıklarını açıklamışlardı. 

Şili Senatosu'nun durumu açıkladığı bildiride anlaşmayı imzalayan partiler anayasa taslağını hazırlamak üzere bir bölümü doğrudan halk tarafından seçilen bir bölümü Kongre tarafından atanan "uzmanlardan" oluşan bir organ kurmayı kabul etmişlerdi. 

Anayasa Konseyi, oy kullanmanın zorunlu olduğu doğrudan ve her yurttaşın eşit oy hakkına sahip olduğu genel seçimlerle seçilecek 50 kişiden oluşacak. Bu organ önerilen metni tartışacak, oylayacak ve görevini tamamladıktan sonra dağılacak.

Yarısı Parlamento, yarısı Şili Senatosunca seçilen 24 akademisyenden oluşacak uzman komisyon bir ön taslak hazırlayacak. 

Buna ek olarak, Senato tarafından seçilen 14 hukukçudan oluşan bir Kabul Edilebilirlik Teknik Komitesi önerilerin anayasal ilekelere aykırılığı halinde "nihai kabul edilemezliğini" belirlemek üzere onaylanan normları gözden geçirecek.

(AEK)