Sarıbal: Büyüyen tarım değil çiftçinin borcu

Fotoğraf: AA

CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, 2020’de yüzde 4.8 büyüdüğü açıklanan tarım sektörü ile ilgili “Pandemi koşullarına rağmen üretim yapan çiftçi sayesinde tarımda bir büyüme görülüyor ama bu büyümenin ne üreticiye ne tüketiciye faydası yok. Çiftçinin son bir yılda borcu 21 milyar arttı. Büyüyen çiftçinin geliri değil, borcu” açıklaması yaptı.

TBMM’de düzenlediği basın toplantısında Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2020 büyüme rakamlarını değerlendiren Sarıbal, tarımda yüzde 4.8’lik büyüme yaşandığını, 2020’de tarımsal hasılanın ise 277 milyar liradan 333 milyar liraya yükseldiğini hatırlattı.

Sarıbal, “2003 ile 2020 yılları arasında tarım sektörünün ortalama büyümesi yüzde 2.75 oldu. Bu açıdan bakınca 4.8’lik büyüme önemli. Ancak tarımsal hasıla TL bazında büyürken dolar bazında azaldı. 2019’da 48,9 milyar dolar olan tarımsal hasıla 2020’de 2,5 milyar dolar azalarak 46,4 milyar dolara geriledi” diye konuştu.

"Çiftçi de tüketici de kaybetti" 

Pandemi sürecinde Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin çiftçiye “Bir karış boş yer kalmasın, gerekirse devlet ürününüzü alır” sözlerini hatırlatan Sarıbal çiftçinin ürettiğini ama devletin sözünü tutmadığını ifade etti. Sarıbal şunları söyledi:

“Çiftçi sözünü tuttu. Hükümet yetkililerine inandı ve güvendi. Ekimini yaptı ve fazla da üretti. Ürettiği için cezalandırılan bir çiftçi kesimiyle karşı karşıyayız. Bir yılda gübreye verilen para yüzde 60 ile 80 arasında artmış. Yem fiyatları yüzde 60 artmış. İlaç yüzde 30 ile 50 arasında artmış. Tohum yüzde 30 artmış. Yani üretim kalemlerinin tümü artmış.

Bu büyüme, artan girdi maliyetlerine rağmen üreten çiftçinin sağladığı bir büyüme. Ama çiftçimiz pandemide bile ürününden para kazanamadı. Bakınız patates üreticileri perişan. Kilosunu 1.5 liraya mal ettiği patatesi 80 kuruşa, yanı zararına bile satamıyor. Soğanda da durum aynı. Oysa hükümet TMO ve Tarım Kredi Kooperatifi aracılığıyla bu ürünleri çiftçiden alıp değerlendirebilir. 12 Eylül askeri darbesi sonrası kurulan cunta hükümeti bile soğanı elinde kalan çiftçilerin soğanını almak için karar almıştı. Mevcut AKP yönetimi ise maalesef çiftçilerin sorunlarına duyarsız.

Çiftçi üretti ama üretirken de borç batağına saplandı. Nitekim çiftçi borçları son bir yılda 21 milyar lira arttı. Öyleyse bu büyümenin çiftçiye bir yararı olmadığı ortadadır. Çiftçi kazanamadı, artan gıda enflasyonunun da gösterdiği gibi daha pahalı gıda alan tüketici de bu büyümeden yararlanmamış görünüyor. Yani hem çiftçi kaybetti hem tüketici. Bir büyüme var ama ne çiftçiye yaramış ne de tüketiciye yaramış.”

"Zeytin üreticisi bu yıl da kayıp yaşayacak"

CHP’li Sarıbal, basın toplantısında, 23-25 Ocak arasında Ege’de etkili olan soğuk havalar nedeniyle Bursa başta olmak üzere birçok ilde zeytin bahçelerinin zarar gördüğünü aktardı.

Zeytin üreticilerinin ciddi bir ürün kaybıyla karşı karşıya olduğunu hatırlatan Sarıbal, “Bahçeleri gezdik. Bazı zeytin ağaçları tamamen kuruma riski ile karşı karşıya. 2020 ürünlerinden para kazanamayan üreticinin 2021’de ciddi bir ürün kaybı yaşayacağı anlaşılıyor. Yetkililerin derhal bölgede gereken incelemeleri yaparak, üreticiye destek olması gerekiyor. Çiftçilerin acilen borçlarının derhal faizsiz ertelenmesi. Yetmez borç faizlerinin silinerek, kalan borçlarının da uzun döneme yayılacak şekilde yapılandırılması gerekiyor. Çiftçilerin bahçelerinin bakımlarını yapmaları, üretime devam etmeleri için de parasal desteğe ihtiyaçları var. Sattıkları ürünlerin primleri arttırılabilir. Ucuz kredi imkanı tanınabilir. Ama bunların da bir an önce yapılması şart” görüşünü dile getirdi.

(HA)