Sanatçılardan hava durumu raporları

*SAHA Stüdyo, (Fotoğraf: Ayşegül Özbek)

Sanatçı Elmas Deniz bir süredir Sıraselviler'in başında yer alan SAHA Stüdyo'da çalışmalarını sürdürüyor. Büyük çalışma masasının üzerinde gazete kağıtları, kumaşlar, bilgisayarı ve bir dikiş makinesinin yanı sıra pek çok materyal bulunuyor.

Küresel iklim krizine karşı 28 ülkeden sanatçı ve yazarları bir araya getiren World Weather Network'ün bir parçası olarak, SAHA'nın davetiyle stüdyosunu buraya taşımış Elmas Deniz.

Sanatçı Elmas Deniz, kerevit kollu bir karakter üzerine çalışıyor. (Fotoğraf: Ayşegül Özbek)

Kerevit kollu bir karakter

Uzun süredir ekoloji ve ekonomi üzerinden işler üreten Deniz, "Aynı izleği sürdürüyorum aslında" diyor.

"Özellikle doğayla ilişkimizin geçmişteki halini sorgulamakla ilgileniyorum. Biraz da tiyatrodan besleniyorum. Burada kostümler üretip belli bir karakter yaratmaya odaklandım. Şu an için kerevit kollu bir karakter üzerine çalışıyorum. Onun üzerinden acaba bu içinde bulunduğumuz iklim kriziyle ilgili bir şeyler söyleyebilir miyim diye düşünüyorum. Biraz performansla videonun karıştığı bir iş olacak. Daha oluşum aşamasında. Yıl sonunda ortaya çıkacak çalışma."

Türkiye'den sanatçı, küratör ve sanat yazarlarının üretim ve gelişim ortamlarını desteklemek, uluslararası sanat kurumları ve ağları ile etkileşimlerini artırmak amacı ile çalışan SAHA, farklı kıtalardan 27 sanat kurumuyla birlikte Dünya Hava Durumu Ağı anlamına gelen World Weather Network'ü oluşturdu.

TIKLAYIN - Eski Kemancı Bar'dan SAHA Studio'ya Bir Üretim Mekânı

İklimimiz hakkında hikâye, görüntü, hayaller

2019'dan beri çalışmaları süren bu ağa katılan sanat kurumlarının küresel iklim acil durumuna cevaben dünyanın farklı köşelerinde, okyanuslarda, çöllerde, dağlarda, tarım arazilerinde, yağmur ormanlarında, gözlemevlerinde, deniz fenerlerinde veya şehirlerde sembolik birer 'hava durumu istasyonu' kurması planlanıyor. 

Kuzey yarımkürede en uzun gün olan 21 Haziran 2022'den başlayarak bir yıl boyunca sanatçı ve yazarlar, yerel hava durumu ve ortak iklimimiz hakkında gözlem, hikaye, görüntü ve hayallerini 'hava durumu raporları' olarak paylaşacak.

Hava durumuna bakmanın, dinlemenin ve onunla yaşamanın farklı yollarını sunan yazar ve sanatçıların hava raporları farklı yerlerden paylaşılacak. 

"Çıkış noktası ekolojik kriz"

SAHA – Çağdaş Sanatı Destekleme Girişimi ve SAHA Studio Direktörü Çelenk Bafra, projeyi şöyle anlatıyor:

"Temel çıkış noktası ekolojik kriz. Buzullar erirken, hava durumu sürekli değişirken, sıcaklıklar, küresel ısıtma bu kadar beklenmedik biçimde artık felaketlere sebebiyet verirken sanat ve yazıyla yeni neler söyleyebiliriz? Sembolik olarak hava durumu raporları gibi konumlandırıyoruz bunları. Görsel sanatlar alanında çalışan sanatçıların ya da yazarların durum tespiti yaptıkları bir proje aslında.

"Tıpkı hava durumu aktaran, bunu araştıran, meteoroloji istasyonlarında çalışanlar gibi geleceğe dair hava durumu tespiti. Yeni bir şeyler önermek ya da çözüm üretmek zorunda değil. Yeni sorular sormak aslında biraz da...

Çelenk Bafra

Deniz fenerinden yayın

"Her bölge kendi sanatçıları, yazarlarıyla iş birliği yapıyor. Ve bu ağın en önemli özelliklerinden biri de hem büyük kentlerde hem de kırsal kesimde hatta bir adada, farklı ölçeklerde ve farklı coğrafyalarda kurulması ve farklı kişilerle çalışılması... Mesela kimisi deniz fenerinden yayın yapıyor. Sahaya inerek, doğanın içinden projeler ortaya koyuyor. Büyük bir müzeden tutun da küçük sanatçı inisiyatifine kadar farklı oluşumlar.

"Bizse bir metropol olan, ekolojik krizden çok etkilenen, giderek neredeyse yaşanmaz hale gelen kendi kentimiz, İstanbul'dan haberler sunuyoruz. Sanatçıların kendi pratikleri yoluyla elbette..."

Bu bağlamda SAHA, World Weather Network kapsamında m-est.org ile işbirliği yapıyor. 2011'de sanatçı odaklı bir inisiyatif olarak kurulan m-est.org Merve Ünsal ve Özge Ersoy'un editörlüğünde sanatçıların işleri, görsel pratikler üzerine, etrafında yazılar yayınlıyor.

"Türkiye'den sanatçılara yazılar yazmaları için davet götürdük. Sanatçılar işlerinden görseller, eskizler, fotoğraflar da koyuyorlar. Ve iki ayda bir başka bir sanatçıdan hava durumu raporlama niyetiyle çalışmalar yüklenecek siteye" diye ekliyor Bafra.

SAHA Stüdyo olarak 2019'dan beri sanatçılarla, küratörlerle, sanat yazarlarıyla yakın çalıştıklarını ve onları farklı sürelerde ağırlayıp, mekan sağladıklarını, üretimlerine araştırmalarına destek olduklarını anlatıyor Bafra. 

Üç sanatçıya davet

"Bu proje kapsamında da Haziran ayı itibariyle üç sanatçıyı tamamen bu konuya odaklanmak üzere davet ettik. Zaten öncelikleri ve çalışma alanları, ekoloji, doğa, olan Elmas Deniz, Burcu Yağcıoğlu ve Can Küçük.

"Yıl sonuna kadar bu alanda yapıt üretmek için hem SAHA Stüdyo'yu bir atölye ve çalışma alanı olarak kullanıyorlar. Hem de bizimle ve m-est.org işbirliğiyle yeni fikirler, projeler üretmek üzere çalışıyorlar. Üretimleri yıl sonunda paylaşacağız.

"Ve aynı zamanda kamu programları yani konuşmalar, paneller düzenliyoruz. Her cumartesi Stüdyo'da ya bir sanatçı konuşması ya da bir panel olacak."

17. İstanbul Bienali kapsamında SAHA Derneği'nin düzenlediği World Weather Network konuşmaları başlıyor. 24 Eylül Cumartesi, saat 15.00'te SAHA Studio'da Sibel Horada, Aslıhan Demirtaş, Çelenk Bafra ve İlksen Mavituna ile sanatın ekolojik krizlerle ilişkilenmesindeki aktivizm bağlamını, bu bağlamın aktörlerini ve krize verilebilecek cevabın gerektireceği yeni konumlar ele alınacak.

WWN kapsamında düzenlenecek diğer konuşmalar:

8 Ekim 2022, Cumartesi
15.00-16.30: WWN Konuşmaları #2
Merve Akar Akgün, Merve Ünsal, Özge Ersoy (çevrimiçi katılım)
17.00-18.30: WWN Konuşmaları #3
Elmas Deniz

15 Ekim 2022, Cumartesi
15.00-16.30: WWN Konuşmaları #4
Can Küçük

22 Ekim 2022, Cumartesi
15.00-16.30: WWN Konuşmaları #5
Burcu Yağcıoğlu

(AÖ)