Ticaret Bakanlığı, Suriye fiili yönetiminin perşembe günü aldığı Türkiye'den ithal edilen ürünlere uygulanan gümrük vergilerini yüzde 300 ile yüzde 500 arasında artırma kararına ilişkin olarak yaptığı açıklamada Şam ile istişarelere başlandığını duyurdu.
Bakanlık, Suriye'deki yeni yönetimin 11 Ocak itibarıyla ülke genelindeki tüm gümrük idarelerinde tek tip vergilendirme sistemine geçtiğini belirtti. Türkiye ve Suriye'nin söz konusu gümrük vergileriyle ilgili istişarelerde bulunduğunu duyurdu. Ancak bu istişarelerin sonuçlarına ilişkin bilgi paylaşmadı.
Bakanlık, gelecek hafta da Suriye ile yüzyüze toplantı yapmayı planladığını açıkladı. Ayrıca iki ülke arasında daha kapsamlı bir serbest ticaret anlaşmasının hayata geçirilmesine yönelik isteklerini de dile getirdi.
Ticaret Bakanlığı açıklamasında, Türkiye'nin Suriye halkının ihtiyaç duyduğu ürünlere erişimin sağlanması ve ülkenin yeniden inşası kapsamında ihtiyaç duyduğu ürünlerin ulaştırılması konularında ortak çalışmalar yürüttüğünü belirtti. Açıklamada son gümrük vergisi düzenlemesine ilişkin değerlendirmeler doğrultusunda, Suriye ile ticaret, gümrükler ve dış politika alanlarında görüşmeler yapıldığı ve yapılmaya devam edileceği vurgulandı.
Suriye ile iş yapmaya hazırlanan ihracatçı ve müteahhitlerde şaşkınlık ve öfke
Bakanlığın açıklamalarına karşın, yapılan değişiklikle birlikte Suriye sınırındaki gümrük kapılarında duraksama doğduğu ve 6 kilometreyi aşkın TIR kuyruğu oluştuğu bildirildi. Öte yandan gümrük kapılarında uygulanan vergi artışlarının bütün ülkelerden yapılan ithalatı kapsamadığı ve Körfez ülkelerinden yapılacak alımlarda gümrük vergisinin yüzde 0 olarak uygulanacağı haber veriliyor.
Ekonomim.com'a demeç veren Limak Holding'in kurucusu Nihat Özdemir, "Bu karar beni çok şaşırttı.[...] Suriye’nin habere konu olan gümrük vergisi artışlarını uygulaması, 50 dolara ihraç ettiğimiz çimentodan 27 dolar vergi alınacağı anlamına geliyor. Bu, çok yüksek bir vergi." dedi.
Özdemir, "Türkiye’den giden çimentodan 20 dolar ayrıca vergi alınacak. Bu düzeyde bir verginin Türkiye’ye özel uygulanması anlaşılır gibi değil." dedi.
İdlib'de de şaşkınlık ve tepkiler
Suriye'ye dönük olarak ülke dışından yayın yapan Enab Baladi haber sitesi, Suriye'nin kuzeybatısında Türkiye'yle sınırdaş İdlib vilayetindeki büyük ticaret merkezi Sarmada'da, dükkan sahiplerinin gümrük tarifelerindeki sert artışları protesto için dükkanlarını kapattıklarını haber verdi.
Sosyal medyada çimento, demir, un ve benzin gibi temel mallarda fiyat artışları olduğu, bir ton benzine uygulanan verginin 30 dolardan 210 dolara, una uygulanan verginin 10 kat artarak ton başına 2 dolardan 20 dolara fırladığına ilişkin paylaşımlar yer alıyor.
Enab Baladi'ye demeç veren iktistaçı Firaz Şabo, gümrük tarifelerindeki yükselişin önemine karşın bu artışın birçok malın kilo başı maliyetinde yol açtığı yükselişin ihmal edilebilecek düzeyde olduğunu ve kararın etkisinin abartıldığını ileri sürdü.
Ancak Şabo, kimi malların maliyetlerindeki artışın kuzeyin çırpınan ekonomisini olumsuz etkileyebileceğini de vurgulayarak, yakıt ve temel mallara uygulanan tarifelerin gözden geçirilmesi çağrısında bulundu. Bu arada, tüccarlar sözleşmelerin işlemez hale gelmesinden ve kar marjlarının düşüşünden yakınıyor ve birçoğu kuzey pazarlarını durgunluğun beklediğini söylüyor.
Şam'daki geçici hükümet yetkilileriyse gümrük tarifelerindeki artışın yerel sanayileri canlandırma, çiftçileri tarımsal teşviklerle destekleme ve savaşın yok ettiği devlet maliyesinin gelirlerini artırmaktaki rolünü vuguluyor. Hükümet ayrıca ülkeye geri dönen yatırımcılar ve sanayiciler için yeni düzenlemenin bağışıklıklar sunduğunu ileri sürüyor.
(AEK)