Rusya-Ukrayna savaşının 6 ayı | 5 umut, 4 korku

* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA) - Arşiv

ABD'li akademisyen, aktivist, gazeteci ve yazar Dan La Botz'un, Foreign Policy in Focus'ta yayınlanan "Ukrayna savaşı uzarken umutlar ve korkular" başlıklı yazısının Türkçe çevirisini paylaşıyoruz.

***

Rusya'nın Ukrayna'ya savaşı, şu anda dünyadaki en tehlikeli gelişme olma özelliği taşıyor; savaş, kısa vadede iklim değişikliği ya da pandemilerden daha tehdit edici bir durum teşkil ediyor. Savaş, dünyadaki milyonlarca insanda sadece korku değil umut da uyandırıyor.

Pek çok insanın dile getirdiği endişeleri paylaşmakla birlikte sosyalist enternasyonel soldaki bizler, Ukrayna'daki savaşın dünyayı daha iyi ve güvenli bir yer haline getirebileceğinden de umutluyuz.

Bu korku ve umutlara bakalım...

1. korku

Mevcut kriz, Vladimir Putin liderliğindeki Rusya'nın Ukrayna'yı ele geçireceğine ilişkin halen devam eden bir korkuyla başladı. Bu ele geçirme, egemen bir ulus haline gelmiş olan eski bir koloniyi yok ederek mükemmel olmasa da gayet gerçek bir demokrasiye otoriter bir rejimi dayatırdı. Bu, ayrıca ülkede küçük ama önemli olan solun ve gerçekten bağımsız işçi sendikaların gelişimini mümkün kılan yurttaş özgürlüklerini baskı altına alırdı.

Rusya'nın zaferi, egemenliği büyük güçlerin tehdidi ile karşı karşıya olan tüm uluslar için bir kayıp ve Avrupa'daki demokrasi için bir yenilgi olurdu. Savaşın başladığı Şubat ayında bağımsız soldaki pek çok kişiyi Ukrayna'yı desteklemek için gösteri yapmaya iten de bu korku oldu.

2. korku

Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik emperyalist savaşının Rusya ile NATO ve ABD arasında doğrudan bir çatışmaya yol açabileceğinden de korkuluyor.

Rusya, ABD, Britanya ve Fransa'nın her birinin nükleer güç olduğu düşünüldüğünde, böyle bir şeyin olması halinde, bu durum milyonlarca, hatta milyarlarca insanın hayatına mâl olabilecek ve dünya üzerinde insan yaşamına son verecek nükleer bir savaşı tetiklerdi.

Tarih, Kore Savaşı, Küba füze krizi ve Vietnam Savaşı gibi en zor koşullarda bile büyük güçlerin liderlerinin, karşılıklı yıkımın mümkün olduğunu bilerek nükleer silahlara başvurma konusunda tereddüt ettiğini gösteriyor.

Ukrayna, kendini savunmak için NATO üye ülkeleri ve ABD de dahil kimden alabilirse silah alma hakkına sahip.

ABD ve NATO, Rusya ile topyekün bir savaştan kaçınmak için Ukrayna'ya sağladığı silah tiplerini dikkatlice ayarlıyor gibi görünüyor. Batı güçleri, genel güvenilmezliklerine rağmen bu makul politikaya bağlı kalıyor gibi duruyor.

3. korku

Rusya'nın saldırganlığına karşı Ukrayna'nın savaşı, iki emperyal gücün, Rusya ve ABD'nin arasında bir vekalet savaşı olabilirdi.

Bunun bir vekalet savaşı olup olmadığına karar verirken öne çıkan kilit faktör, son sözü kimin söylediği. Yani, Ukrayna'nın siyasi ve askeri politikalarını ABD ya da başka bir Batı gücü mü kontrol edip yönlendiriyor? Volodimir Zelenski hükümeti, ABD ve Avrupa'dan gelen silah sevkiyatlarına bağımlılığına rağmen Ukrayna'nın politikalarını ve istikametini belirlemeye devam ediyor.

4. korku

Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik savaşı, dünyanın en büyük tahıl yetiştiricilerinden birinin sevkiyatlarını sekteye uğratarak Küresel Güney'de, özellikle de Afrika'da yıkıcı bir açlığa yol açardı.

Neyse ki, Birleşmiş Milletler (BM) Ukrayna'nın Karadeniz limanlarından tahıl sevkiyatına izin vermek için Rusya ile bir anlaşma yaptı ve tahıl harekete geçti. Bu sevkiyatlar ile birlikte tahıl fiyatları düşecek ve korkulan açlığın önüne geçmek mümkün olabilecek.

Bu korkulara rağmen Ukrayna'nın savaşını desteklemeye ve bu savaşın pek çok açıdan daha iyi ve güvenli bir dünyayı beraberinde getirceğine olan ümidimi korumaya devam ediyorum.

1. umut

Ukrayna, karşı karşıya kaldığı zorluklara rağmen, büyük olasılıkla yalnızca Rusya'nın saldırılarına karşı koymakla kalmayacak, tüm işgalcileri de ülkeden uzaklaştıracak. Eğer Ukrayna bunu yapabilirse, bu, ulusların kendi kaderlerini kendilerinin tayin etme hakkı ve demokratik hükümetlerin otoriter devletler karşısındaki büyük zaferi olur. Fakat, müzakere edip etmemek ve eğer edeceklerse kendileri için hangi şartların kabul edilebilir olduğuna karar vermek Ukraynalıların kararı.

2. umut

Gerçekleşme ihtimali düşük de olsa Ukrayna'daki savaşa karşı çıkan ve Vladimir Putin'e meydan okuyan Rusya'daki demokratik güçler, Putin'in otoriter hükümetini devirecek kadar güçlenebilir. Bu demokratik güçler içinde ben yalnızca otoriter rejimi değil, onun klepto-kapitalizmini ortadan kaldırmayı arzu eden demokratik sosyalistleri destekliyorum.

3. umut

Savaşlar, her ne kadar demokratik uluslardaki otoriter eğilimleri güçlendirme eğiliminde olsa da Ukrayna'daki nüfusun Rusya'nın işgaline direnmek için genel bir seferberlik içine girmiş olması, yeni bir demokratik siyaset duygusu yaratabilir. Tıpkı Batı Avrupa halkının İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru Nazilere karşı genel direnişi gibi...

Özellikle Fransa ve İtalya'daki Direniş, demokratik ve sosyalist toplum için büyük umutları beraberinde getirdi; söz konusu umutlar, maalesef hem Sovyetler Birliği hem de ABD tarafından yıkıldı.

Eğer böyle demokratik bir halk hareketi gelişirse, bu, Ukrayna'yı daha demokratik ve yolsuzluğun daha az olduğu bir ülke haline getirir. Bu, aynı zamanda, Ukrayna'daki aşırı sağa ve küçük ama tehlikeli Nazi gruplara karşı koyabilirdi.

4. umut

Ukrayna'daki mevcut seferberlik de daha güçlü, daha militan bir Ukrayna emek hareketini beraberinde getirebilir.

Bundan birkaç ay önce, savaş sırasında bir araya gelmenin zorluklarına rağmen Lviv'de bir emek konferansı toplandı ve Ukrayna'daki sendikalar, Zelenski'nin Avrupa ve uluslararası emek standartlarını çiğneyen neoliberal ve baskıcı iş kanunlarına karşı ses yükseltti.

5. umut

Son olarak, Ukrayna'nın küçük, demokratik solu, Commons gibi dergiler ve Sotsіalniy Rukh (SR; Toplumsal Hareket) gibi sosyalist örgütler yoluyla ülkenin siyasi yaşamında önemli bir rol oynadı. SR'den aktivistler, Lviv'deki emek konferansını organize etmekte merkezi bir rol oynadı ve feminist hareket gibi Ukrayna'daki diğer toplumsal hareketlere dahil oldu.

Bu örgütler, küçük olsalar da Avrupa'daki daha geniş sol ile ilişkilenme ve Ukrayna'da sosyalist fikirleri yükseltme konusunda önemli bir rol oynadı.

Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik savaşının yarattığı korkular çok büyük ama belki de benim umutlarım daha büyük.

Durumu sürekli değerlendirmeye devam edip Ukrayna solunu dikkatlice dinledikçe Ukrayna'yı Rusyalı saldırgana karşı savaşında desteklemeye ve ikincinin mağlubiyetini ummaya devam ediyorum. (SD)