Rusya’da ‘Zafer Günü’ kutlamaları, Putin’den açıklama
* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)
Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle başlayan savaş 75. gününde devam ederken, Rusya'nın başkenti Moskova'daki Kızıl Meydan'da 9 Mayıs "Zafer Günü" kapsamında askeri bir geçit töreni düzenlendi.
Rusya, aynı zamanda Avrupa Birliği'nin (AB) sembolik kuruluş günü olarak kabul edilen ve 1985'ten bu yana "Avrupa Günü" olarak kutlanan 9 Mayıs'ta Sovyetler Birliği'nin İkinci Dünya Savaşı'ndaki zaferini, özellikle de Nazi Almanya'sı karşısındaki başarısını kutluyor.
24 Şubat'tan bu yana devam eden savaş sebebiyle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bu seneki geçit töreninde yapacağı konuşma da merak konusuydu. Putin'in konuşmasında savaş ilan ederek işgali genişletmeye karar verdiğini açıklayabileceği tahmin ediliyordu.
The Guardian gazetesinin aktardığına göre, beklentilerin aksine Rusya Devlet Başkanı Putin "önemli bir açıklamada" bulunmadı.
Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik "özel askeri operasyonuna" ilişkin konuşan Putin, bunun "zorunlu, zamanlı ve tek doğru karar" olduğunu savundu.
10 binden fazla askerin katıldığı geçit töreninde konuşan Rusya Devlet Başkanı, Batı'nın 2014'te ilhak edilen "Kırım'a saldırı planı yaptığını" ve Moskova'nın "başka seçeneğinin olmadığını" söyledi.
Putin, "Nato ülkeleri bizi dinlemek istemedi. Onların farklı planları vardı; biz de bunu gördük. Kırım dahil tarihi topraklarımızı işgal etmeyi planlıyorlardı... Rusya, saldırganlığa önleyici bir yanıt verdi" dedi.
Öte yandan, Euronews'ün aktardığına göre, Kızıl Meydan'daki geçit töreninde Ukrayna'nın işgali nedeniyle bu yıl daha önceki senelere oranla daha az sayıda tank ve ağır silah boy gösterdi.
"Sistematik tehdit"
Daha önceki açıklamalarında Rusya'nın "özel askeri operasyonunun" Ukrayna'yı "Nazilerden temizlemeyi hedef aldığını" savunan Putin, bugünkü açıklamasında özetle şu ifadeleri kullandı:
"Kırım da dahil olmak üzere tarihi topraklarımızın işgali için Donbas'ta operasyon için hazırlıklara devam ediyorlardı. Kiev'de nükleer silah edinimi hususunda açıklamalarda bulundular. NATO bloku, bize bitişik bölgelerde aktif askeri girişimler başlattı. Böylece, doğrudan sınırlarımızda bizim için kesinlikle kabul edilemez sistematik bir tehdit oluşturuldu.
"Her şey, ABD ve genç ortaklarının üzerine eğildiği neo-Naziler, 'Banderacılar' ile bir çatışmanın kaçınılmaz olacağını gösteriyordu.
"Askeri altyapının nasıl geliştiğini, yüzlerce yabancı danışmanın nasıl çalışmaya başladığını, NATO ülkelerinden en modern silahların düzenli teslimatları olduğunu gördük. Tehlike her geçen gün büyüyordu.
"Rusya, saldırganlığa önleyici bir tepki verdi. Bu, zorunlu, zamanında alınmış ve tek doğru karardı. Egemen, güçlü ve bağımsız bir ülkenin kararı."
9 Mayıs neden önemli?1939 yılında başlayan İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın mutlak teslimiyet anlaşması Berlin yakınlarında 8 Mayıs 1945'te imzalandı. Almanya güçleri yerel saatle 23.01'de tüm operasyonları durdurdu. Rusya'da saat gece yarısını geçtiğinden Rusya da dahil Sırbistan ve Macaristan gibi ülkeler İkinci Dünya Savaşı'nın bitişini 9 Mayıs'ta kutlarken çoğu Avrupa ülkesi bu günü 8 Mayıs'ta kutluyor. 9 Mayıs AB ülkelerinde de "Avrupa Günü" olarak kutlanıyor. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından 9 Mayıs 1950 tarihinde dönemin Fransa Dışişleri Bakanı Robert Schuman, Avrupa'da barışçıl ilişkilerin kalıcı şekilde kurulması gerektiğinin zaruri olduğunu belirterek daha sistematik ve organize bir Avrupa kurmak gayesiyle bir kanun teklifi verdi. "Schuman Bildirisi" olarak da bilinen bu tasarı, bugün Avrupa Birliği'nin yapıtaşı olarak görülüyor. Bu bağlamda 1985 yılında İtalya'nın Milan kentinde yapılan zirve sonrasında 9 Mayıs'ın "Avrupa Günü" olarak kutlanılması kararı alındı. Rusya ise her 9 Mayıs'ta Sovyetler Birliği'nin İkinci Dünya Savaşı'ndaki zaferini, özellikle de Nazi Almanya'sı karşısındaki başarısını kutluyor. Fakat 9 Mayıs tarihi savaşın bitiminden hemen sonra "Zafer Günü" ilan edilmemişti. Savaş sona erdikten yaklaşık 20 yıl sonrasına kadar 9 Mayıs Sovyetler Birliği'nde ulusal bayram değildi. 1963'te dönemin SSCB lideri Leonid Brejnev'in başkanlığı sırasında güne atfedilen önem arttı. 9 Mayıs'ta tüm ülkede kutlamalar ve Kızıl Meydan'da askeri tören yapılmaya başlandı. 9 Mayıs resmi tatil ilan edildi. BBC Türkçe'nin aktardığı üzere, 21'inci yüzyılın başlarında Rusya lideri Vladimir Putin, Zafer Günü'ne daha fazla önem atfetti ve bu günü "Rus kimliğinin" ayrılmaz bir parçası haline getirmeye çalıştı. Bu bağlamda, 9 Mayıs Zafer Günü kutlamalarının boyutu büyüdü. Rusya'nın Nazizmi yenilgiye uğratma konusunda oynadığı "kilit role" ilişkin resmi söylem 2020'de yapılan bir dizi değişiklikle anayasaya da geçirildi. Muhafazakar değerler ve milliyetçiliğe vurgu yapan bu değişikliklerle Rusyalı yurttaşların zafer konusundaki tarihi resmi söylemi sorgulaması yasaklandı. |
(SD)