Ruanda Soykırımı'ndan Sorumlu Tutulan Kabuga Fransa'da Yakalandı

Fotoğraf: Anadolu Ajansı

Anadolu Ajansı’nda yer alan habere göre, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Ruanda soykırımında yüzbinlerce kişinin ölümünden sorumlu tuttuğu isimlerden Felicien Kabuga, Fransa'da yakalandı.

Doğu Afrika ülkesi Ruanda’da 1994’te Tutsilere uygulanan soykırımla ilgili aranan dönemin iş insanı Kabuga, 25 yıldır kaçak hayatı yaşıyordu.

800 bin insanın katledildiği günlerde Hutu militanlarına fon sağladığı iddiasıyla suçlanan 84 yaşındaki Kabuga, o günden bu yana sırra kadem basmıştı. Ancak Fransız yetkililer yıllar sonra Kaburga’nın yakalandığını açıkladı.

Kabuga, başkent Paris’te sabaha karşı düzenlenen operasyonla yakalandı. Asnières-sur-Seine bölgesinde bir apartman dairesinde ele geçirilen Kabuga’nın sahte kimlikle uzun süredir burada yaşadığı ifade edildi.

Ruanda’nın en çok aranan insanı olarak bilinen Kabuga’nın yakalanması için ABD 5 milyon dolar (yaklaşık 35 milyon TL) ödül koymuştu.

Ruanda Soykırımı filmleri

Ruanda Soykımı'nı anlatan onlarca film çekildi ve soykırım dünyaya duyuruldu.

Bu filmlerden biri de Hotel Ruanda (Orijinal ismiyle: Hotel Rwanda). Film, sinemenın kült filmleri arasında yer aldı. 2004 tarihli filmin yönetmeni Terry George. Kanadalı, İngiliz, İtalyan ve Güney Afrikalı firmaların ortak yapımı olan filmin başrol oyuncusu ise Don Cheadle. Filmin yönetmeni olan Terry George, A. Kitman Ho ile birlikte filmin yapımcıları arasında. Ruanda'nın başkenti Kigali'deki bazı çekimler dışında filmin büyük bölümü Güney Afrika'da çekildi.

Ruanda Soykırımı hakkında

Euronews'den Gizem Sade'nin derlediği bilgilere göre, Ruanda Soykırımı kronolojisi

1990: Tutsilerin kontrolündeki Ruanda Yurtsever Cephesi'nden (RPF) isyancılar komşu ülke Uganda'nın topraklarının bir kısmını işgal ederek Ruanda topraklarına kattı. Bu başarı, bir Hutu olan Devlet Başkanı Juvenal Habyarimana'nın muhalefet partilerini yasallaştırmak için reformları hızlandırmasına neden oldu.

1993: Ruanda ve RPF arasında iç savaşı sonlandırmaya yönelik bir anlaşma imzalandı. Anlaşma aynı zamanda güç paylaşımını ve sığınmacıların dönüşünü öngörüyordu. Ancak Başkan anlaşmayı uygulamakta ayak diretti. İki taraf da birbirini uzlaşmayı engellemekle suçladı.

6 Nisan 1994: Başkan Habyarimana, bulunduğu uçağa yapılan bir roket saldırısıyla öldürüldü.

7 Nisan 1994: Başkana bağlı güçler ülkedeki gerilimi sakinleştirmeye çalışan ve ılımlı bir Hutu olan Başbakan Agathe Uwilingiwimana'yı öldürdü.

Habyarimana'nın ölümü sonrası Hutular tarafından Tutsilere ve ılımlı Hutulara karşı 100 gün süren şiddet eylemleri başladı. Bu sürede 800 bin insan öldürüldü. RPF yeni saldırılar yapmaya başladı.

RPF, 40 bin kişilik Hutu ordusunu ve 2 milyondan fazla sivil Hutu'yu Burundi, Tanzanya ve Zaire gibi ülkelere sürgün ettikten sonra Ruanda'nın kontrolünü ele geçirdi.

Temmuz 1994: Bir Hutu olan Pasteur Bizimungu'nun başkan ve RPF komutanı Paul Kagame'nin başkan yardımcısı olduğu yeni bir hükümet kuruldu. Kagame daha sonra 2000 yılında başkan olarak bu kez seçildi.

Aralık 1996: Ruanda'da ilk soykırım davası "Ruanda için Uluslararası Ceza Mahkemesi" tarafından açıldı. (Bu mahkeme savaş suçu işleyenlerin yargılanması için Birleşmiş Milletler'in öncülüğünde kuruldu, çünkü Ruanda'daki yargı kurumları işlemez haldeydi.)

Fransa'da Ruanda Soykırımı için komisyon kuluyor

7 Nisan 2014: Dönemin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri General Ban ki-Moon Ruanda'dan olaylara zamanında müdahale edilmediği için özür diledi.

20 Mart 2017: Papa Francis Kagame'den 'kilisenin günahları ve başarısızlıkları' ifadesini kullanarak soykırımdaki rolünden dolayı özür diledi.

5 Nisan 2019: Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ruanda'daki soykırımın araştırılması için tarihçilerden oluşan bir komisyon kurulmasını ve devlet arşivlerinin bu araştırma için açılmasını kararlaştırdı.

Birleşmiş Milletler, uluslararası kamuoyu tarafından 100 gün süren şiddet olayları ve soykırım süresince Ruanda'da barışı sağlamak için zamanında adım atmamakla suçlandı.

Belçika ve Fransa gibi ülkeler ise soykırıma destek verdiği için eleştiriliyordu. Macron, kurulacak komisyonun Fransa'nın 1990 ve 1994 yılları arasında Ruanda'daki gelişmelerle ilgili taahhütlerini ve oynadığı rolü inceleyeceğini açıkladı.

(EMK)