Prof. Dr. Serkan Yılmaz Yanıtladı: Uçak Kazasında ve Çığda Kurtarma Uygun Yapıldı mı?
Fotoğraf: AA
Pegasus'a ait yolcu uçağının İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı'nda pistten çıkıp parçalara ayrılmasının ardından yaralıların havalimanına ait ring aracıyla hastanelere taşınması tepkilere yol açtı.
Boyunluklu ve yüzü yaralı bir yurttaşın ring aracından yaptığı paylaşımda yaralıların otobüsle taşındığı görüntüleri üzerine acil yardım hizmetinin nasıl olması gerektiği sorusunu akıllara getirdi. Kocaeli Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalından Prof. Dr. Serkan Yılmaz yaşanan olayla ilgili olarak, "Bu bir afet durumu" diyor.
Afet uygulamasının normal uygulamalardan farklı olduğunun altını çizen Yılmaz şu afet durumundaki müdahaleler hakkında şu bilgileri veriyor:
"Bu farklılıklardan bir tanesi de sosyal medyada gördüğümüz görüntü üzerinden yorumlayabiliriz. Çok fazla yaralının olduğu ve kurtarıcı sayısının yeterli olmadığı durumlarda, mesela dünkü olayda 177 kişi yaralıydı... Bu gibi durumlarda olay yerine intikal eden diyelim ki yirmi tane kurtarıcı vardı. O esnada ilk anda biz afette hasta seçmeye başlarız. Bu şu demek, afette öncelikle ağır hastaları değerlendirmek isteriz.
"Uçağın yanma, patlama riski göz önünde bulundurulmalı"
"Ama öncelikle şöyle bir şey olur; 'yürüyebilenler lütfen ayrılsın' deriz. Normalde travma hastasının kesinlikle yerinden kımıldatılmaması gerekir. Boynunda bir problem varsa ona servikal koruyucu takılır. Kazazede sayısının kurtarıcı sayısından çok fazla olduğu durumlarda bir de başka önemli nokta ise uçağın yanma, patlama gibi riskleri ön görülerek hareket edilir.
"Büyük ihtimalle bu insanlara 'siz ayrılın, yürüyebilenler gitsin' diye oradan uzaklaştırmak istenmiş. Kurtarıcılar da olay yerinde kalarak yürüyemeyecek durumda olan hastalara bakmak durumunda olduğu için onları da ambulanslarla ayırıp düzgün bir hasta koruma sağlamışlar. Görüntü tabi ki insanın canını sıkan bir görüntü fakat koşul itibariyle bu olay böyle gerçekleşmiştir diye düşündüm.
"Olayın doğası bu görüntüyü normal kılıyor"
"Olay yerinde olmadığım için sadece görüntü üzerinden yapıyorum değerlendirmemi. Görüntüdeki boyunluk takan hastanın durumu için ise, kesin bilgi olmamakla birlikte, çok büyük ihtimalle bu hastalara belli bir yer gösterildi ve ilk müdahale orada yapıldı. Hastaya boyunluk da taktıklarına göre bir ilk değerlendirmeden de geçirmişler. Onu da geçirmeden yapmamışlar gibi anlıyorum olayı. Olayın doğası biraz bu görüntüyü normal kılıyor açıkçası."
"Arama kurtarmacı öncelikle kendi güvenliğini düşünmek zorunda"
Van'da yaşanan ikinci çığ olayını hatırlatan Yılmaz, "Neden bu kadar insan yaralandı ve öldü?" diye sorarak şunu söyledi: "Arama kurtarma ve acil yardım ekiplerinin ilk prensibi önce kendi güvenliğini düşünmek zorunda olduğudur. Benim de aklıma herkes gibi ilk gelen sorulardan biri havalimanında ne kadar ambulans var ve kurtarıcı sayısı kaç kişi. Bunlar önemli.
"Tabii ki yüz tane ambulans tutamazlar. 200 kişi sağlık görevlisi tutamazlar. Belirli sayıda ve planlarının olması gerekir. Oradaki en yakın sağlık kuruluşu neresi, o belirlenmeli. Sivil havacılık bu anlamda belki de en korunaklı alanlardan bir tanesi. Uluslararası standardın altında bir şey olabileceğini sanmıyorum Sabiha Gökçen'de."
Sabiha Gökçen Havalimanı sitesinde sağlık hizmetleri bilgileri şöyle yer alıyor; "Kaza-kırım ve tıbbi acil durumlarda kullanılmak üzere bir adet Acil Yardım, bir adet Hasta Transport Ambulansı bulunmaktadır. Ambulans ve ekip yönergede belirtilen tıbbi acil durumlar (Kalp krizi, beyin kanaması vs.) dışında havalimanını terkedemez. Ambulanslar hasta nakil talebi için kullanılmaz"
Sağlık Müdürlüğü: İhbar sonrası 6 dakikada ambulanslar ulaştı
Öte yandan İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü, olayda, uçağın pistten çıkmasından sonra 2 dakika içinde havalimanı sağlık görevlilerinin olay yerine ulaştığını duyurdu.
Açıklamada, 112 komuta merkezine ihbarı takiben 6 dakikada ambulansların havalimanına intikal ettiği kaydedildi.
Yaralıların toplamda 105 ambulansla civardaki 21 hastaneye taşındığı ifade edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Kaza mahalline ilk ulaşan sağlık görevlileri, ilk müdahalenin ardından enkaz dışına çıkan kazazedelerin bir kısmını, sızan yakıt nedeniyle oluşabilecek yangın tehlikesine karşı apron araçlarıyla uçaktan uzaklaştırarak terminale nakletmiştir. Hastaların otobüsle hastaneye taşındığı iddiaları gerçek dışıdır. 179 yaralımızın tamamı 112 Acil ekiplerimizce kısa süre içinde havaalanından hastanelerimize ulaştırılmıştır. Kurtarma esnasında bir gecikmeye mahal verilmemiştir." (AÖ)