Polonya seçimleri: Özgürlükleri kısıtlayan sağcı PiS, iktidarı kaybetti

Doğu Avrupa ülkesi Polonya’da dün (15 Ekim) yapılan genel seçimlerin ilk sonuçlarına göre iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) parlamentodaki çoğunluğunu kaybetti.

Ülke basınında yer alan haberlere göre seçimlerde katılım, yüzde 72,9 ile rekor bir orana ulaştı.

Jarosław Kaczyński'nin liderliğindeki PiS, oyların yüzde 36.8'ini alarak birinci parti olmayı başarsa da hükümet kurmak için yeterli çoğunluğu sağlayamadı.

Ana muhalefette yer alan Donald Tusk'ın lideri olduğu Sivil Koalisyon (KO) ise oyların yüzde 31,6'sını almayı başardı. 

Bu sonuçlara göre PiS'in 460 sandalyeli Sejm adlı parlamentoda en fazla 200 milletvekiline sahip olması bekleniyor. Hükümet kurmak için gerekli olan 231 sandalyeden uzak kalan PiS, 12 sandalye kazanan neo-faşist Konfederasyon Partisi’yle ittifak kursa bile çoğunluk elde edemiyor.

Üç partili muhalefetten koalisyon hükümeti

Sivil Koalisyon'un koltuk sayısının 163, Üçüncü Yol İttifakı'nın 55 ve Sol Parti'nin (Lewica) 30 olması bekleniyor. Üç partinin toplam koltuk sayısı, 248'e ulaşarak çoğunluk için yeterli olan 231 sayısını geçti.

Ülkede üç muhalefet partisinden oluşan bir koalisyon hükümetinin kurulması bekleniyor.

Donald Tusk: PiS iktidarının sonu geldi

Ülkenin eski başbakanı ve Avrupa Konseyi başkanı da olan 66 yaşındaki Donald Tusk, Varşova Etnografya Müzesi'ndeki Sivil Koalisyon seçim merkezinde sahneye çıkarak zafer konuşması yaptı.

"Kötü zamanların sonu geldi, PiS iktidarının sonu geldi, başardık" diyen Tusk, "Demokrasiyi kazandık, özgürlüğü kazandık, özgür sevgili Polonya'mızı kazandık... bugün tarihte parlak bir gün, Polonya'nın yeniden doğuşu olarak hatırlanacak" ifadelerini kullandı.

Tusk, AB'yle ilişkileri düzenleme ve 2021'de getirilen kürtaj yasağını da kaldırmayı da taahhüt eden bir seçim kampanyası düzenliyordu.

Özgürlükleri törpüleyen PiS kaybetti

Polonya'yı sekiz yıldır yöneten Jarosław Kaczyński'nin liderliğindeki PiS, devlet televizyonunu hükümetin propaganda koluna dönüştürdü, kürtaj haklarını kısıtladı ve LGBTİ+ ve göçmen karşıtı bir politika izledi.

Ayrıca Polonya'yı hukukun üstünlüğü konusunda Brüksel ile karşı karşıya getirerek 36 milyar avroluk Avrupa fonunun dondurulmasına neden oldu.

Göçmen karşıtı referandum geçersiz sayılacak

Genel seçimlerle eş zamanlı yapılan ikisi göçle ilgili dört soruluk referandumda ise Polonya haber ajansı PAP'a göre, katılım oranı yüzde 40 oldu. Ajans, referandumun katılım oranı yüzde 50'nin altında kalması nedeniyle geçersiz sayılacağını belirtti.

Sorulardan birinde halkın "Ortadoğu ve Afrika'dan binlerce yasadışı göçmenin kabul edilmesini" kabul edip etmediği soruluyordu.

Referandum, PiS'in destek tabanı arasında katılımı arttırmanın yanı sıra hükümet için seçim finansmanı kısıtlamalarını aşmanın bir yolu olarak görülüyordu. Muhalefet ise destekçilerine sadece seçim pusulası talep etmelerini ve geçerli olması için yüzde 50 katılım gerektiren referanduma katılmayı reddetmelerini söyledi.

Koalisyon görüşmeleri başlayacak

Seçim sonuçlarına göre hiçbir parti çoğunluğu sağlayamadığı için koalisyon görüşmelerinin başlaması bekleniyor.

Anayasaya göre, ülkenin Cumhurbaşkanı Andrzej Duda'nın seçimden sonraki 30 gün içinde yeni parlamentonun ilk oturumunu başlatması gerekiyor.

İlk oturumdan sonra başbakanın atanması için 14 gün süre veriliyor.

Kaynak: Poland Daily 24, Wyborcza, Fakt ve TVN24

(NT)