Paraguayda Ne Değişti ki...

"Önceden mutluydum ama şimdi bilmiyorum" diyor taksisine bindiğimiz şöför Oscar Boff. Mutluluk, diktatör Alfred Stroessner döneminde de bir referans noktasıydı. Paraguay'daki seçimler sırasında herkes bu referanstan bahsediyor.

"Önceden bugünkü kadar fakir değildik" diye devam ediyor Oscar, ona göre Arjantin'de yaşayanlar da bugünlerde aynı şeyleri düşünüyor. Ülkenin tanınmış sosyologlarından Carlos Martini, "Diktatörlükten dönüşle vatandaşlık ilişkisi nasıl açıklanabilir?" diye soruyor kendi kendine... Ona göre; Stroessner'den sonra ne ekonomik ne de sosyal sorunlara çözüm bulundu. Şüphesiz, Başkan Luis Gonzales Macchi'nin 16 milyon dolarlık dış yardıma ihtiyaç duyması da anlaşılır görülüyor.

1954'de Stroessner'in iktidara el koyuşundan 1989'da iktidardan gidişine kadar herhangi bir toplumsal karşı çıkıştan söz etmek mümkün değil. Diktatör herhangi bir karşı çıkış ya da adalet talebini Brezilya'dayken bile kontrol edebiliyordu. Herkes, diktatörlüğün toplum üzerindeki baskısının kırılmasının çok önemli olduğunu vurguluyor.

Şüphesiz 13 yıldır diktatörlüğün baskısı yok, işçilerin politik mücadelesi ve toplumsal mücadeleye katılım eskisine göre daha fazla. Bu süreçte birçok politik figür, anti-diktatoryal mücadeleyi yükseltti, bu mücadele bir potansiyeli ortaya çıkardı. Sonuçta, Paraguay'daki sivil toplum seçimler üzerine etki edebileceğine inanmaya başladı.

Hayal Kırıklığı

Latinobarometro’nun (bölgesel gelişmeleri inceleyen bir kuruluş) belirttiğine göre, Paraguay'da demokratik gelişim üzerine sivil toplumun etkisi yalnızca yüzde 7 oranında. Bu açık bir şekilde hayal kırıklığı, diktatörlük sonrasında insan hakları mücadelesinin artacağı, yaşamın normalleşeceği bekleniyordu.

Geçtiğimiz yıl para birimi Guarani yüzde 51 devalüe edildi. Enflasyon yüzde 14.6'daha yükseldi. Nüfusun yüzde 34'ü fakirlik sınırındaydı. Bir yıl içerisinde nüfus yüzde 10 daha fakirleşti, burjuvazinin gelirinin ise 91 kat daha arttığı tespit ediliyor.

Peronistler ve PRI

Paraguay seçimleri de, tıpkı Arjantin'de olduğu gibi ekonomik ve sosyal durumun bozulduğu döneme denk düştü.

Partilerin programları da Arjantin'de olduğu gibiydi. Neredeyse Arjantin'deki Peronistlerin durumuyla Partido Colorado'nun durumu aynı, iktidarı belirleyen PRI (Asociacion Nacional Republica) hegemonyasına karşı Los Colarados rakip olmadı, Başkan seçilen Nicanor Duarte Frutos'un önceki başkan Gonzales Macchi'nin ardılı konumunda...

Duarte Frutos, "Kimse bizimki geçmişe sahip değil” diyor, “Ne otoriter rejime karşıydık ne de isyancı. Babam Colarado üyesiydi, annem bir işçiydi onlar asla rejim düşmanı olmadılar" diye ekliyor.

Duarte Frutos, Franco ve Fadul'un önünde seçimi kazandı. Paraguay ulusal gerçekliği Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası'nın gelişim raporlarına göre Bangladeş ve Nijerya'dan sonra destek gereken ülkeler arasında sayılması ve her 10 Paraguaylı'dan 8'nin Stroessner döneminde daha iyi koşullarda yaşadıklarına inanması...(NK/BB)

*lafogata.org sitesinden çeviren Nuh Köklü