Öğreten: Mayınlar Geri Dönüşe Engel
"Mayınsız Bir Türkiye Girişimi" Sözcüsü Muteber Öğreten, Türkiye'nin nerede ve ne sayıda mayın yerleştirildiğini resmi olarak hâlâ açıklamadığına dikkat çekti, yerinden edilenlerin geri dönüşünün önündeki en önemli engellerden birinin bu topraklara yerleştirilmiş mayınlar olduğunu söyledi.
Mayın yerinden edilenin de sorunu
Yerinden edilenlerin geri dönmeleri halinde, mayınlı topraklarda yaşam güvenliğinden yoksun yaşayacaklarına işaret eden Öğreten, Türkiye'nin ve sivil toplum kuruluşlarının üzerine düşen yükümlülükleri şöyle sıraladı:
* 4 yıldan geç olmamak şartıyla mümkün olan en kısa zamanda depolarda bulunan anti-personel mayınları imha etmek
* 10 yıldan geç olmamak şartıyla toprağa döşeli anti-personel mayınları temizlemek
* Mayın bulunduğundan kuşkulanılan alanları belirlemek.
* Mayınlar imha edilinceye kadar sivillerin etkili bir biçimde bu alanların dışında tutulmalarını sağlamak için en kısa zamanda bu alanlardaki mayınların gözetim altında olmasını, çitler ya da başka yöntemlerle korunuyor olmalarını sağlamak.
Öğreten Türkiye'nin, 1 Mart 2008'e kadar depolarındaki, 1 Mart 2014'e kadar toprağındaki mayınları yok etmesi, Eylül 2006'ye kadar da mayın olmasından kuşkulanılan alanları belirlemiş olması gerektiğini söyledi.
Mükemmel asker mayın: Acıkmaz, susamaz, üşümez
Öğreten, anti-personel kara mayınlarının geleneksel silahlardan farklı algılanması gerektiğini ironik bir dille belirtti, "mayınlar mükemmel askerlerdir, acıkmazlar, susamazlar, üşümezler, 75 yıl aktif kalırlar" dedi.
Maliyetlerinin düşüklüğü nedeniyle yaygın kullanılan mayınların, birkaç dolara mal olduğunu, 15 dakikada yerleştirildiğini, ama bin dolar maliyetle, ancak yüz saatte temizlenebildiğini anımsatan Öğreten, geçen yıl dünyada 20 bin insanın mayın nedeniyle hayatını kaybettiğini söyledi.
Öğreten, Birleşmiş Milletler raporlarına göre, Türkiye'nin toprağa döşeli toplam 984 bin 313, stoklarda ise 2 milyon 979 bin 165 adet anti-personel kara mayını olduğunu bildirdiğini, Mayınsız Bir Türkiye Girişimi verilerine göreyse, yalnızca Hakkari'de bile boşaltılan 34 köy ve 148 mezranın etrafında mayın olduğunun anlaşıldığını açıkladı.
Öğreten: Türkiye konuyu yeterince araştırmıyor
Türkiye'de mayın sorununun yeterince araştırılamadığını vurgulayan Öğreten, BM Sekreterliği'ne verilen raporda, askeri personel dışında yaşamını yitiren veya yaralanan koruculara ve sivillere ilişkin bilgi olmadığını kaydetti.
Mayınsız Bir Türkiye Girişimi'nin 2005 verilerindeyse başka bir sonuç olduğunu ifade eden Öğreten, 62 mayın olayında en az 220 mayın kurbanı olduğunu açıkladı, rakamların dağılımının 68 ölü (37 asker, 3 korucu, 19 sivil, 9 çocuk) ve 152 yaralı (95 asker, 3 korucu, 41 sivil, 13 çocuk) olduğunu belirtti. (AÖ/TK)