Öğrencilerin Sendikal Dayanışma Birliği
İç tüzük ve kuralları kabul eden tüm öğrenci toplulukları, "öğrencilerin sendikal dayanışması için bir birlik" adı altında yeniden biraraya toplanıp ASSE'ye dahil olabiliyor. Quebec çapında 40 binden fazla üyesi bulunan sendikanın, üniversiteler dışında lise düzeyinde çalışmaları da var.
Üyelerine ve sempatizanlarına tirajı 12 bin olan düzenli yayınlanan "Ültimatom" dergileri ve internet siteleri aracılığıyla ulaşılıyorlar. Ayrıca, afiş, bildiri, duvar gazetesi ve ekspres dergi yayınları gibi araçları da kullanıyorlar ki, bunları da sitelerinde bulmak mümkün.
Genel prensipler
ASSE, genel bakış açısını 1946 Grenoble Şartnamesi'nin* 1. bölümünde ortaya konan öğrenci sendikalizminin temellerinden alıyor.
Buna göre, "öğrenci genç bir entelektüel çalışandır", bu tespit gereğince "öğrenci sendikal temelde örgütlenmelidir" diyorlar.
ASSE, geçmiş öğrenci mücadelelerinin kazanımlarını korumak için savaşmanın gerekliliğine inandığını ve ancak böylece yeni kazanımlar elde edilebileceğini ifade ediyor.
ASSE "eğitimin bir ayrıcalık değil, bir hak olduğu" düsturuyla aşağıdaki prensipler üzerine kurulmuş:
* Herkese açık, parasız, laik, kaliteli, öğrenilebilir ve ayrımcı olmayan bir eğitim için,
* Öğrencileri borçlandırmayı ortadan kaldırma ve temel ihtiyaçlarını karşılama isteğine, amacına uygun düşecek şekilde bir finansman yardımı rejimi için,
* Özel sektörün tüm müdahalelerinden bağımsız, kamusal bir eğitim alanı için,
* Özyönetim perspektifi içinde eğitim kurumlarının demokratizasyonu için,
* Toplumsal refahı amaçlayan tüm ilerici enternasyonal mücadelelerle birlikte sendikal bir dayanışma için,
* Toplumun refahı üstünde kar üstünlüğünü kabul ettiren küreselleşmenin her türlüsüne karşı.
Sendikanın yapısı
Üyelik:
Öğrenci birliklerinin ASSE'ye üye olabilmeleri için referandumla veya genel meclis tarafından oy hakkının tanınması ve kongrece bunun onaylanması gerekiyor. Öğrenci birliklerinin bu niteliği kazanabilmeleri için dört temel kritere sahip olmaları bekleniyor:
1. Birlik sendika tipinde olmalı, yani üyelerinin maddi, manevi haklarını savunmayı amaç edinmeli.
2. Öğrenci birliği demokratik olmalı ve üyeleri tarafından kontrol edilmeli.
3. Birlik sendikanın statüsünü ve kurallarını tanımalı ve katılım için öngörülen örgütlenmeyi tamamlamalı. (aşağıda açıklandığı gibi)
4. Birlik kural koyulan ödentileri ödemeli.
Genel olarak örgütlenmiş bir birliğin olmadığı üniversitelerde, öğrenciler eğitim programları veya bölümleri üzerinden sektörel birlikler kurabiliyorlar, tüm bu birlikler de toplantılarda sabit oy hakkına sahip olabiliyor.
Tek tek öğrenciler bulundukları alanlarda oluşturdukları birliklerle ve her birlik için kazandıkları bir oyla kendilerini var edebiliyorlar. Zaten ASSE de, bu mikro örgütlülüklerin genel kongrece birleştirilmesinden oluşuyor.
Üye kabulü
ASSE'ye üye olmak isteyen tüm öğrenci birlikleri aşağıda anlatıldığı biçimde hareket etmek zorunda:
1. Yürütme Konseyine katılımlarının özel koşullarını iletmek,
2. Yürütme Konseyine katılım için gerçekleştirdikleri referandum veya genel kurulun tüm sonuçlarını iletmek
3. Yürütme Konseyine yerel yürütmelerdeki üyelerin isimlerini, adreslerini ve varsa bürolarının adreslerini iletmek.
Birlikte ayrılmak için de buna benzer bir prosedüre göre hareket etmek zorunluluğu olduğunu belirtelim.
Aidat konusuna gelince, birlik üyesi her öğrenci kış sezonu ve yaz sezonu için birer dolar olmak üzere yılda toplam iki dolara kendi haklarını savunan bir örgüte üye olabiliyorlar. Aidat konusundaki düzenlemeler ise, genel meclis veya referandum yoluyla yapılabiliyor; ama alınacak bir değişiklik kararı ancak bir sonraki sene uygulamaya girebiliyor.
Örgüt şeması
Kongre
Durumu ve Tanımı:
1. ASSE Kongresi organizasyonun en üst mercii. Alınan tüm kararların üzerindeki en son söz ona ait.
2. Kongre tüm üye birliklerinin delegelerinden oluşuyor, maksimum üç kişiden oluşan delegasyonlar bir söz ve bir oy hakkına sahip, onlar buna "1 birlik = 1 oy prensibi" diyor. Ayrıca kongreyi oluşturan öğeler arasında Bölgelerarası Konsey ve Yürütme Konseyi'nin, Çalışma, Yayın ve Kadın Komiteleri'nin üyeleri de bulunmakta.
Yürütme ve Bölgelerarası Konsey eşit olarak öneri ve teklif getirme hakkına sahipler. Unutmadan ekleyelim Kongrenin divan görevlileri de Yürütme Konseyi üyeleri.
3. Kongre her sene Nisan ayının ortalarına doğru toplanmak zorunda. Bu sayede geçmiş yılın faaliyet ve bütçe özetini görüp, gelecek yılı planlayabiliyorlar.
Yetkisi:
1. Örgütün genel ideolojik ve politik çizgisine göre ASSE'nin genel eğilimini belirler.
2. Örgütün genel eylem çizgisine göre, öncelikli kampanyaları ve yerleri belirler.
3. Bütçeyi organize edip onaylar.
4. ASSE'nin tüzük, içtüzük ve kurallarını yenileyebilir.
5. Yürütme Konseyi üyelerini görevden alabilir ve seçebilir.
6. Üye olan bir birliği organizasyondan atabilir ve yeni üye olacak bir birliği de üye yapabilir.
7. Komitelerde çalışacak olanları seçer. Gerekli gördüğünde yeni komiteler kurabilir.
Bölgesel Konseyler
Durumu ve Tanımı:
1. ASSE çatısı altında en fazla dokuz bölgesel konsey bulunabiliyor.
2. Üye olan her öğrenci birliği bu dokuz bölgeden birine bağlanıyor. Tüm bölgeler içlerinde bulunan tüm birlikler için konseyde eşit temsiliyeti sağlamak zorundalar.
3. Her bölgesel konsey, bölgeler arası konseye göndermek üzere üç delege seçiyor.
4. Bölgesel Konseylerin görünen en önemli fonksiyonu; bulundukları bölge ölçeğinde farklı öğrenci öbekleriyle ilişkiye geçerek öğrenci sendikalizmini geliştirmek gibi görünüyor.
Yetkisi:
Her Bölgesel Konsey kendi işleyişi adına farklı kararlar alabiliyor, bu perspektiften her konsey:
1. Kendine özgü iç işleyişini düzenleyebiliyor.
2. Kendine özgü yayınlar ve bilgi araçları yaratabiliyor.
3. Gerekli gördüğü alanlarda (bilgi,araştırma, propaganda, vs...) komiteler kurabiliyor.
4. Bölgesel aidat akışını düzenliyor.
Bu arada her Bölge Konseyi kendi özel bütçesini hazırlamaktan sorumlu, bu bütçenin dörtte birini Genel Kongre ve Bölgelerarası Konseye gidecek delegeleri için ayırmak zorunda.
Bölgelerarası Konsey
Durumu ve Tanımı:
1. Konsey bölgelerden gelen üçer delege ve Yürütme Konseyi üyelerinden oluşuyor. Her üyenin bir oy hakkı var. Ayrıca Konsey ayda en az bir kez toplanmak zorunda.
2. Bölgelerarası Konsey ülke çapındaki yerel mücadeleleri birleştirmeyi ve koordine etmeyi amaç ediniyor; ayrıca kongre kararları üzerinden Yürütme Konseyi'ne yapacağı işler için fikir vermek zorunda.
3. Yerel Konseylerce tavsiye edilen isimleri de göz önünde bulundurarak Çalışma Komiteleri'nin üyelerini seçiyor.
4. Kongreye sunulmak üzere çalışma raporu hazırlıyor.
Yetkisi:
Bölgelerarası Konsey, kongreler arasında örgüt adına kararları alan mercii durumunda. Bunun yanında konsey hiçbir şekilde yeni katılımlarla, üyelikten uzaklaştırmalarla, içtüzük-tüzük ve kurallarla ve de üye ödentileriyle ilgili karar verebilme yetisine sahip değil. Kısaca Bölgelerarası Konsey:
1. Dokümanlar dahil tüm hazırlığı yapıp kongre çağrısını yapıyor. Önerilerini sunuyor.
2. Kendi işleyişine dair kurallar koyuyor ve ihtiyacı ölçüsünde komite kurabiliyor.
3. ASSE'yle bileşenleri arasındaki farklılıkları düzenliyor..
Yürütme Konseyi
Durumu ve Tanımı:
Asıl amacı Kongrede ve Bölgesel Konseyde alınan kararlan hayata geçirmek. Mevcut komitelerin çalışmalarını ve örgüt çalışanlarını yani kısaca idari işleri koordine ediyor. Konsey kongre tarafından üyeleri bir yıl için seçilen 7 bölümden oluşuyor. Bu bölümleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
1. Koordinasyondan Sorumlu Sekreterya: Örgüt içi ilişkileri koordine eder; ayrıca basın karşısında örgütün resmi sözcüsü durumundadır.
2. Dış İlişkilerden Sorumlu Sekreterya: Örgüte üye olmayan öğrenci birlikleri ve diğer örgütlerle ilişkileri koordine eder ayrıca Quebec dışındaki öğrenci hareketleriyle temas kurar.
3. Finansmandan Sorumlu Sekreterya: Her türlü maddi işten sorumludurlar.
4. Örgüt İçi İlişkilerden Sorumlu Sekreterya: Örgüt içindeki diğer birimlerle bağları kurar ayrıca Bölgelerarası Konsey ve Kongre hazırlıklarından sorumludurlar.
5. Propagandadan Sorumlu Sekreterya: Yayın ve Çalışma Komiteleriyle koordineli bir şekilde afiş, bildiri ve gazete için bilgi ve haber toplamakla görevlidir.
6. Liseye Yönelik Akademik İşlerden Sorumlu Sekreterya: Gündemi ve hükümetin reform önerilerini takip eder, lise eğitimini ilgilendiren tüm pedagojik ve akademik metinleri inceler.
7. Üniversiteye Yönelik Akademik İşlerden Sorumlu Sekreterya: Liselere yönelik çalışan sekreteryanın üniversiter alanda çalışan formudur.
Yukarıda amaçlarını, hedeflerini ve çalışma tarzlarını ana hatlarıyla özetlemeye çalıştığım bu öğrenci özörgütü; kadın sorununa bakışından savaş karşısındaki tavrına kadar, özellikle Kıta Avrupasında gelenekselleşen öğrenci mücadelesi hattının cisimleştiği bir prototip olma özelliği taşıyor.
Türkiye'de şu ana kadar pek karşılık bulamamış olduğu için anlatılanların akıllarda muğlaklık yaratabileceğini düşündüğümden, örgütlenme ve çalışma tarzının altını çizmeyi tercih ettim.
* Grenoble Kongresi: 26 Nisan 1946'da Kıta Avrupasının en köklü öğrenci sendikası olan UNEF'in (asıl olarak Fransa'da örgütlü) öğrenci temsilcilerinin Fransa'nın Grenoble kentinde gerçekleştirdikleri kongre. Kongrenin temel özelliği öğrenci sendikalizminin ana mücadele hattını ve perspektifini belirlemiş olmasıdır.
* Murat İnce, Galatasaray Üniversitesi Uluslar arası İlişkiler bölümü öğrencisi.