Nilgün Toker'den Güncel Türkiye Okumaları, Murat Çelikkan'dan Gazeteciliğe Giriş

11-18 Şubat arasında gerçekleşen Temel Gazetecilik Atölyesi'nin beşinci gününde, "Güncel Türkiye Okumaları" modülünde Nilgün Toker ile birlikte, Türkiye'nin mevcut durumu, hak ihlalleri, yerel seçimler, muhafazakarlık, ayrımcılık konuşuldu.

Gazetecinin görevi nedir?

Atölyede haber kavramı, gazetecinin görevi, olay-olgu ilişkisi üzerine tartışıldı. Toker, olgunun tekrarlanan olayların ortak karakterini oluşturduğunu, gazetecinin olay ve olguyu da haber yapabileceğini söyledi.

"Bir şeyi birilerine duyurmak istiyorsunuz. Bu bir 'şey', tercihleriniz doğrultusunda aslında 'gerçektir'. Başkalarının bilmesine gerek duyduğunuz bir 'gerçek' var demektir."

Ancak ortada artık gerçeği kapatmaya çalışan bir basının olduğunu söyleyen Toker, kanaat geliştirebilmek adına gerçeğin duyurulması gerektiğini vurgulayarak "Şu an bunu icra edemeyen basın değildir" dedi.

"Ahlaki sorumluluklar söz konusudur, yani herkes işine karşı sorumludur. Bu ülkede unutulan şey ise işimizin içerdiği sorumluluğu taşıyamamaktır. Bu sorumluluk aynı zamanda kişinin ahlakıdır."

Siyasal kampanyalar, yerel seçimler

Nilgün Toker katılımcılardan, yerel seçim çalışmaları içerisinde yapılan siyasal kampanyaların ana temasının ne olduğunu, kağıtlar dağıtarak yazmalarını istedi. Yazılan kısa yazılar üzerinden yerel seçimler ve siyasal kampanyalar tartışıldı. 

Yaratılan algının arkasındaki zihin yapısının kavranması için, kağıtlara yazılan reklamlar üzerinden reklam-siyaset değerlendirmeleri yapıldı.

Türkiye halleri

Adalet, eşitlik, birlik gibi siyasal temalı reklamlar için Toker, "Yapılan bu reklamlar duygu alanından bizleri yakalıyor. Tek bir duygu alanı yok. Bu reklamlarda da hangi duygu alanının yaratıldığının önce birey sonra da gazeteci olarak farkında olmak gerekir."

"Bu reklamlar, aile, birlik, beraberlik gibi yerleşik değerler üzerinden duygu alanlarımıza hitap ediyor. Reklam kampanyalarında da işte bu yerleşik değerler kullanıyor. Bunun işaret ettiği şey nedir?" diye konuşan Toker, gazeteci olarak bunun ayırt edilebilmesi için bu alanları kurcalamak ve bir kavram haritası çıkarılması gerektiğini belirtti.

Katılımcılarla Türkiye'deki muhafazakarlığın ne olduğu ve bunun nasıl görünür olduğu, kamusal- siyasal alan, kanaat ayrımı, modern devlet üzerine de konuşuldu.

Murat Çelikkan ile haber tartışması

Atölyenin ikinci oturumunda Murat Çelikkan, "Gazeteciliğe Giriş" modülü gerçekleştirdi.

Katılımcılardan, iki hafta içerisinde gündem olan haber konularını yazmaları istendi. Daha sonra bu haber konuları üzerinden,

• Haber nedir?
• Haber değeri nedir?
• Haber değerini belirleyen unsurlar neler?
• Haberler gündemi nasıl belirliyor? tartışmaları yapıldı.

Katılımcılar, "Daha çok seçkinlerle dolu bir gündem söz konusu", "Bir olay ya da süregelen bir durum var, bunlar da gündemi oluşturuyor", "Genelde toplumu ilgilendiren olaylar" gibi sözlerle gündem değerlendirmeleri yaptılar.

"Yayın politikası ne olursa olsun, gündem olacak haberlerin yayınlanmasını kimler belirliyor? Neyin haber olup neyin haber olmayacağına kimler karar veriyor?" soruları üzerinden medya kuruluşları, editöryal süreçler, gündem belirleme unsurları konuşuldu.

Çelikkan, "Mevcut medya ortamlarının nitelikli ve bağımsız olması bizlerin haber almasıyla doğrudan ilişkili. Ancak her şey kuralına göre olduğunda kamuoyu daha iyi bilgilendirilir. Ancak medya artık böyle işlemiyor" dedi.

Çelikkan daha sonra katılımcılara haber yazdırdı. Yazılan haberler üzerinden haber yazım teknikleri, haber unsurları değerlendirildi. Söyleşi ve röportaj farkı anlatıldı. Nefret söylemi içeren haberler üzerinden "edyada nefret söylemi üzerine konuşuldu. Haberlerdeki sorunlu noktalar belirlendi. (SO)

Nilgün Toker hakkında

Felsefeci. Doktorasını Üniversite Paris 8 Vincennes-Saint-Denis'te (Arendt ve Habermas'ta İktidar ve Meşruiyet İlişkisi) yaptı. Lisans ve yüksek lisansını (Doğal Hukuk Geleneğinde Locke'un "Yönetim Üzerine İki İnceleme"sinin Yeri) Ege Üniversitesi Felsefe Bölümü'nde tamamladı.Yüksek öğrenimine Orta Doğu Teknik Üniversitesi Matematik Bölümü'nde başlamıştı. 1961, Dinar doğumlu.

Murat Çelikkan hakkında

Gazeteci, Hafıza Merkezi Yöneticisi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde işletme okudu. Demokrat'ta başladığı gazetecilik hayatına Nokta, Sokak, Evrensel, Yeni Gündem, Hürriyet, Radikal ve Sabah'ta devam etti. 1980 askeri darbesi sonrasında Türkiye insan hakları hareketinde yer aldı. Gazeteciliğin yanı sıra sivil toplum örgütlerinde çalıştı. Altı yıldır geçmişle yüzleşme ve ağır insan hakları ihlalleri konularında çalışmalar yapan Hafıza Merkezi'nin yöneticilerinden biri olarak çalışıyor.

* Atölye BİA haberleri için tıklayın.