Metis Ajanda 2022/ Normali Beklerken

"Düşünmeyi imkânsızlaştıran bir pandemi, ekonomik çöküş, ifade özgürlüksüzlüğü, cezasızlık girdabının ortasında, “normale dönüş”ten söz ediliyor sürekli.

Oysa belki de normal denen şeyin hiç olmayabileceğini düşünme zamanı bugün: Hatta bize normal diye dayatılanların olmamasını dilemenin, olmaması için uğraşmanın, olmamasının yollarını aramanın...

Eğer normal dünya çapında bir pandeminin getirdiği ölüm korkusunun bile eşitsizliği aşmaya yetmemesiyse, yıllardır binbir zorlukla kazanılan emekçi haklarının çiğnenmesiyse, iklim krizinin varlığı nihayet kabul edilirken bile sorumluların bundan kâr sağlamaya çalışmasıysa, insanın erkek olması, cinsiyetin keskin şekilde ikiye ayrılmasıysa normal, birinin aylık kazancının ötekinin on yıllık maaşına denk gelmesi, atalık tohumların yasaklanıp kısır tohumlara mahkûm edilmekse, ana dilinin hak olmaması, açlıktan ölmemek için üç yüzyıl boyunca zenginliklerini çalmış ülkelere gitmeye çalışanların yollarda ölüme terk edilmesi, adalet yollarının tıkanmasıysa eğer normal...

Belki de bize “siz yenildiniz biz kazandık” diyenler yeryüzünü tamamen yok etmesin diye, zulme yataklık eden normali yadırgamakla işe başlamak gerekiyor.

Şaşırdığımız, araştırdığımız, soruşturduğumuz ve kafa kafaya verip özgür adil bir dünya için çareler aradığımız bir yıl dileğiyle..."

Metin, "Metis Ajandası 2022/ Normali Beklerken"den, Metis Yayınları imzalı, "Sunuş".

Metis Ajanda'nın gelen yıl için belirlenen konusu "normal" düşündürüyor, sorgulatıyor, eğlendiriyor, hatta güldürüyor da. 

Cemreler, dolunay, "normal" hatırlatmasına uygun mücadele günler kadınlar, işçiler, hayvanlar, doğa, yanı sıra bayramlar, tatiller, telefonlar,  en çok da fırtınalar, meltemler...  bildik bilmedik isimlerden kısa kısa metinler, "normal"le didişen özlü cümleler, bazı "laflar". 

Metinler

Normalin Kısa Tarihi / Jonathan Mooney
Ayaklar Hakkında / Ursula K. Le Guin
Her Şey Değişmeli!
Normallik Maskesi / John Berger, Jean Mohr
Salgın ve Bellek / Orhan Koçak
Sıradan ve Sıradışı, Normal ve Anormal / Savaş Kılıç
Şişman Gelin / Randi Hutter Epstein
Normal Olmak / Murathan Mungan
Kötülüğün Normalliği / Hannah Arendt
Normalleşen Felaketler / Slavoj Zizek
Normal ve Normaldışı / Engin Geçtan
Biyopolitik Düzen / Costas Douzinas
Dehşetler ve Canavarlar / Zygmunt Bauman
Normalin Değneği / Juli Zeh
Anormal ve Anomali / Georges Canguilhem
Hayatı Mümkün Kılmak / Judith Butler
Ayrıksılık Etkisi / Natterson-Horowitz ve Bowers
Normallik Ne Menem Bir Şey? / Paul Veyne
Normal Patoloji mi, Patolojik Normalleşme mi? / Zeynep Atikkan
Kırılganlık Üzerine / Gamze Hakverdi
Kaç Piyonun Kaldı?
Homo normalis
Tuhaflık, Normdışı ve Hoşgörü / Mary Douglas
Kaynakça

"Bazı laflar"

 Hasta toplum bünyesindeki normal bir davranışı normaldışı olarak yorumlayabilen toplumdur.- Engin Gençtan

Yalancıyla konuşma kanarsın, normali sorgulama yanarsın.

Heteroseksüellik normal değildir, sadece yaygındır.- Dorthy Parker

Biralar soğuk mu dedim/ Dedi ki normal/ Peki ya havalar?/ Valla gayet normal/ İşler dedim, gidişler dedim/ Hepsi normal/ Peki dedim ya sen, ben?/ Dedi ki normal/ Peki biz, ikimiz?/ Valla gayet normal/ Halimiz dedim/ Ne dese beğenirsiniz?/ Normal/ Mmm biri anlatsın hemen/ Nedir bu normal?/ Mmm canım sıkıldı artık/ Yoksa ben miyim anormal? -- Bülent Ortaçgil  "Normal"

Sevgililer Günü/ Aşk özne diğer anormal kişiler adına konuşmaz. Çok temel bir nedenle: Anormallere göre anormaldir.- Roland Barthes

Normallik uygarlığın Büyük Newrozudur- Tom Robbins

Normallik iyi döşenmiş bir yoldur . Yürümesi çok rahattır ama üzerinde tek bir çiçek yetişmez.- Vincent Van Gogh

Toplum çocuklara yönelik kötü muameleyi göz ardı etmeyi seçiyor ve çok yaygın olduğu için bunun tamamen  normal olduğuna hükmediyor- Alice Miller

Patrona altın varak, işçiye boş tabak normal

Düşünmek, çözümlemek ve icat etmek istisnai durumlar değil, aklın normal soluk alıp verişidir.- Jorge Luis Borges

Normal bütün karakterlerin beyaz olduğu filmdir. Hepsi siyah olursafilm ırkçı demektir.- Denise Johnson

Çamaşırda kir ölür normaldir, savaşta fakir ölür normaldir.

Normal düşman anormal dosttan yeğdir.

Sıradışı olan her şeye inanırım. Güvenilmeyecek tek  şey normal olandır.- John Buchan

Her şeyin bizim olağan, doğal kabul ettiğimiz tarzda sürüp gitmesi zaten başlı başına bir tuhaflık, hatta felaket değil mi?- Ayşegül Devecioğlu

Uymazsan çoğunluğun normaline, gidersin azınlığın cehennemine

Delileri kilit altına aldın, dünyayı normal insanlar yönetiyor. Bu sefaletin sorumlusu kim peki?- Wilhelm Reich

Görünmez hale gelmiş baskı ve tahakküm biçimleri var- yeni normal.- Michel Foucalt

Vahşi muzafferleri tanımak daha zordur çünkü zaferleri vahşetlerini saklar. Yenilenlerin vahşiliği ise normaldir. - John Berger

Normal insanın ahmak olması gerekmediği ne malum? Fyodor Dostoyevski

Normal insan dengesiz insandır.- Aziz Nesin

Normalim oldu neşen. Üzgün tohumlar tek tek elensin. Ağıtlar salonda ağırlansın. Kırık kalplere giden yollar tıkansın. Zaferden  zafere koşuyoruz. Şaka mı Sandım.- Meltem Ahıska, yad

Güzel bir yıla... (APK)

* Ajanda 2022 / Normali Beklerken, hazırlayan: Metis editörleri, Kapak resmi ve desenler: Emine Bora, Metis Yayınları, 1. Basım, Kasım 2021