Mahkeme, Atatürk Orman Çiftliği’nde yapılaşmaya izin vermedi
* Fotoğraf: aoc.gov.tr
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Atatürk Orman Çiftliği’nde peyzaj projesi adı altında otopark ve düğün salonu gibi yapılaşmalara izin veren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kararına karşı açtığı davayı kazandı.
Ankara 6. İdare Mahkemesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Atatürk Orman Çiftliği Bahçekapı mevki 3406 adada peyzaj projesi onayı ve dayanağı olan plan değişikliğini iptal etti.
Karakuş-Candan: AOÇ beton olmayacak
Mahkeme kararını değerlendiren Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan şunları söyledi:
“Bilirkişiler, ‘Atatürk Orman Çiftliği alanlarının en ufak parçasının dahi beton olmaması gerekmektedir. Atatürk Orman Çiftliği, taşıdığı simgesellikten ve temsil ettiği Cumhuriyet kimliğinden kopartarak ele alınamaz’ demişti. Mahkeme de bilirkişi raporunu esas alarak plan değişikliklerini iptal etti.
“Bu karar ile rekreasyon ve peyzaj projesi aldatmacısı ile Atatürk Orman Çiftliğine düğün salonu vb yapılmasına, AOÇ’nin yollarla bölünmesine ve AOÇ’ye beton dökülmesine dur denildi.
“İşlemler hukuka uygun değil”
“Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş olup, davalı idareler tarafından rapora yapılan itirazlar, raporu kusurlandırıcı görülmemiş, rapor hükme esas alınabilecek nitelikte bulunmuştur.
“Buna göre, Ankara I Nolu Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun 20.02.2020 tarih ve 7278 sayılı Kararı ile bu kararın dayanağı olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 31.05.2018 tarih ve 97552 sayılı Oluru ile onaylanan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planlarının, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, imar mevzuatına ve kamu yararına uygun olmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
“Atatürk Orman Çiftliği’ne yönelik yapılacak tüm iş ve işlemlerde, Atatürk’ün şartlı bağışı vasiyeti ve onun temsil ettiği değeri göz ardı ederek tahrip edenlere yönelik mücadelemiz devam edecek.”
Atatürk Orman Çiftliğinde ne oldu?Çiftlik Atatürk tarafından satın alınan 20 bin dekar arazi üstünde 1925’te kurulmaya başlandı. Bozkırda ağaç yetiştirmek yerli ve yabancı uzmanlarca çılgınlık olarak nitelendirilse de birkaç yılın ardından çabalar sonuç vermeye başladı. 1937’ye kadar çevre arazilerin de satın alınmasıyla Çiftlik 52 bin dekarlık bir alana ulaştı. Atatürk ölümünden bir yıl önce 1937’de yazdığı vasiyet mektubu ile Çiftliği üstündeki bütün zirai işletmeler, taşınır ve taşınmazlarla birlikte Hazine’ye bağışlayarak emanet etti. Çiftlik 1950’lere kadar toprak bütünlüğünü nispeten korumayı başardı. Bunda arazilerin devri için kanun çıkartılması zorunluluğu da etkili oldu. Ancak Mimarlar Odası verilerine göre 1950-1983 yılları arasında çıkarılan kanunlarla Çiftlik arazisinin genelde merkezden uzak kısımları çeşitli resmi kuruluşlara devredilir ya da satılır ve yüzölçümü 30 bin dekara kadar indi. Kanunlarla kamu kurumlarına devredilen arazilerin bir kısmı daha sonra yapılan özelleştirmeler ile özel mülkiyete de geçti. 2006’ya kadar AOÇ’yi göreceli olarak koruyan husus, sit alanı olarak ilan edilmesi kararları oldu. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu 1992’de Çiftliği "doğal ve tarihi sit alanı" ilan etti. 1998’de ise birinci derece sit alanı olarak belirledi. Doğal sit alanlarını yasalar "kamu yararı açısından mutlaka korunması gerekli olan" alanlar olarak tanımlayarak, bazı zorunlu altyapı hizmetleri dışında bitki örtüsü, topografya, siluet etkisini bozabilecek, tahribata yönelik eylemlerde bulunulmasını yasakladı. Kurulun bu kararları kayıpların önüne geçilmesinde bir derece etkili oldu ancak sit alanları içinde ruhsatsız ve kaçak yapılaşmalar açılan davalara rağmen yine de devam etti. Çiftlikle ilgili her türlü imar planını yapma yetkisinin 2006’da Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne verilmesi ise yeni bir tahribat sürecinin başlangıcı oldu. Belediyenin AOÇ’nin tarihi çekirdek olarak da adlandırılan alanlarını "hızlandırılmış trafiğe" dahil ederek 40 metre gibi geniş profile sahip otoyolları geçirmesi, yol kenarında yapılaşmaları ve Çiftliğin halktan kopmasını beraberinde getirdi. 2011’de AOÇ’deki bazı bölümlerin sit alan statüleri kaldırılarak Cumhurbaşkanlığı Külliyesi yapımının temelleri atıldı. Hemen ardından ise Çiftlik içindeki hayvanat bahçesi kapatılarak Ankara’nın eski Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’in tartışmalı projesi olan Ankapark’ın inşasına başlandı. Çiftlik’teki toprak kaybı son olarak da 555 bin metrekarelik bir alanının Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın eskiden sahibi olduğu Medipol grubunu kuran TEBA vakfına kiralandı. |
(TP)