Kürtlerin Talebi Federatif Irak!
Kuzey Iraklı Kürtlerin Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) saldırı konusunda henüz net bir destek vermediğini söyleyen Dizaye, Irak'ta savaşsız bir çözümün mümkün olabileceğini "Irak için imkansız bir şey yok" sözleriyle aktarıyor.
Dizaye, Irak için savaşsız bir çözümden yana olduklarını, fakat olası bir savaşta da Saddam Hüseyin yönetimin Kürtlere misilleme saldırı yapmasından çekindiklerini anlattı.
"Bizim rolümüz belli değil"
Kürtlerin Körfez savaşında olduğu gibi büyük bir göçe maruz kalmasını engellemek için çalıştıklarını da söyleyen Dizaye "Kürtlerin gelecekteki durumu, olası ABD saldırısı içindeki rolleri ve olası bir savaşın olası sonuçları hakkındaki sorularımızı yanıtladı:
Partiniz ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB)net olarak olası bir savaştan beklentileri nedir, ne öngörüyorsunuz?
Körfez savaşından önce de bizim yıllarca ulaşmaya çalıştığımız bir hedefimiz var. O hedefe ulaşmak için - o hedefimiz de demokratik federal bir Irak'tır- çalışıyoruz. Herkes bir savaştan bahsediyor ama fiili olarak ortada bir şey yok. bizim rolümüz ne olur o da belli değil.
1970 yılında bir anayasayla kabul edilen bir otonom bölge vardı, şimdi bizim talebimiz Irak'ın toprak bütünlüğü içinde bir federatif yapı. Bu sadece bizim değil Irak muhalifleri içindeki bütün unsurların kabul ettiği bir durum.
Savaş dışında bir olasılık gözüküyor mu peki?
Irak'ta 1958'den beri en az on askeri darbe olmuştur. Yani Irak için her türlü ihtimal olabilir ama bizim ümidimiz kan dökülmeden, istikrarsız bir duruma girmeyen demokratik değişim ümit ediyoruz.
Birkaç gündür ABD'nin Saddam Hüseyin'i savaşa gerek bırakmayacak şekilde sürgün etmesi veya devre dışı bırakması gündeme geldi. Böyle bir olasılıktan mı bahsediyorsunuz?
Irak için her şey mümkün olabilir ama aynı zamanda rejime bakarsanız 1968'den bugüne belli olan belli olmayan onlarca defa darbe girişimi olmuştur. Tabii başarılı olamamışlardır. Çünkü mevcut rejim hala ayakta duruyor. Yani kolay bir iş değil ama Irak için imkansız bir şey yok.
Türkiye'nin tavrı hakkındaki görüşleriniz nedir? Türkiye Kerkük ve Musul'a özel önem veriyor ve Kuzey Irak'a asker yığdığı şeklinde haberler çıktı.
Musul ve Kerkük Irak toprağının bir parçası ve Irak'ın geleceği ve o şehirlerin Basra veya Erbil ile bir farkı yok. O zaman da bu şehirler hakkında herhangi bir gelişmeye Irak halkının karar vermesi lazım. Zaten tek taraflı bir müdahaleye biz hiçbir zaman sıcak bakmadık.
Olası bir savaştan sonra Kürtlerin yaşamında neler değişecek, Kürtleri nasıl bir gelecek bekliyor, sizin öngörünüz ne?
Irak bağımsız ülke olduğundan beri seksen senedir Kürtler kendi haklarını almak için mücadele veriyorlar. Biz Körfez savaşından sonra ortaya çıkmadık. O yüzden haklarımıza Irak'ın toprak bütünlüğü içinde demokratik federal Irak'ı öngörüyoruz ve son Irak muhalifleri toplantısında da bunu kararlaştırdık. Umarız ki istikrarlı bir Irak komşularıyla beraber barış içinde yaşamaya devam edecek.
Olası bir savaş nedeniyle Kürtlerin yeni bir göçe maruz kalmalarından korkuluyor. Sizin bu konuda bir çalışmanız var mı, aldığınız önlemler neler?
91'de olduğu gibi büyük bir göç beklemiyoruz. 91'de birkaç hafta içinde bölgeyi kontrolümüze aldık. Elimizde gerekli güç olmadığı, güvenlik bölgesi olmadığı için büyük bir göç yaşandı. Bir buçuk milyon insan İran ve Türkiye'ye sığındı.
Bugünkü durum tamamen farklı. KDP ve KYB arasında 80 bin askeri güç var ve aynı zamanda bölgede lokal bir hükümet var. Aynı zamanda güvenlik bölgesi var şu an. Oradaki bütün sivil savunma grupları, idari ve askeri yetkililer böyle bir göçü engellemek için işbirliği yapıyorlar.
Ama eğer olursa da iç mekanlara yönlendirilecekler. Türkiye, Suriye gibi yerlere gitmemeleri sağlanacak, daha güvenlikli bölgeye yönlendirilmesini sağlamak için çalışıyoruz.
Bu çalışmalarınıza rağmen dışarıya -mesela Türkiye'ye- göçün olmasını engelleyebilecek misiniz?
Bizim esas kaygımız Irak'ın güneyi ve ortasına olabilecek göçler. Onun için tedbir alıyoruz. Yoksa bizim halkımızın 91'deki gibi Türkiye ve İran'a göç etmesini beklemiyoruz.
Olası bir savaş durumunda Saddam Hüseyin yönetiminin Kürtlere karşı bir misilleme saldırı yapması tehlikesi var mı? Böyle bir tehlike görüyor musunuz?
1988 yılında Halepçe katliamı oldu. Böyle ihtimaller her zaman var, böyle bir endişemiz var mutlaka. Bağdat rejimi böyle bir saldırıyı bir kere yaptı, eğer imkanları varsa bir kere daha yapabilir, böyle bir korku da var tabii ki...
Böylesi bir tehlikeye karşı aldığınız bir önlem söz konusu mu?
Kimyasal silahlara alabileceğimiz bir önlem olamaz. Bunu ancak büyük ülkeler ellerindeki imkanlarla önlemeye çalışabilirler.
Suudi Arabistan da dahil olmak üzere, İran, Suriye, Mısır vs...tüm Arap ülkeleri ABD'nin bu saldırısına karşı çıkıyorlar. Bunun yanı sıra olası bir saldırıya karşı dünyada çok büyük bir muhalefet de söz konusu. Bu uluslararası muhalefete rağmen Kürtlerin saldırıyı destekler durumda olmaları uluslararası kamuoyu gözünde zor durumda kalmalarına yol açmaz mı?
Biz şu an hiçbir şeye destek vermiyoruz. ABD kendi politikaları gereği saldırıyorsa biz bunun yanlısı değiliz. Bizim için söz konusu olan bambaşka bir mesele. Biz Irak halkıyız ve Irak halkının istikrar içinde, barış içinde yaşama hakkı vardır, bizim meselemiz budur. Başka ülkeler kendi çıkarlarını düşünüyorlar...
Şu anda KDP ve KYB ABD'yi destekler bir durumda değil mi?
Hayır şu anda ortada kesin bir durum yok.
Peki olası bir savaşta peşmergelerinizin konumu ne olacak? ABD askerlerinin yanında yer alması olasılığı var mı?
4 milyon insanımız orada yaşıyor. Onların güvenliğini sağlayacak.
Şu anda Kuzey Irak'ta ABD'nin veya Kürtlerin savaşa yönelik hazırlıkları neler?
Herhangi bir hazırlık yok. Normal hayat devam ediyor. bir endişe, bekleyiş de var mutlaka ama normal hayat da sürüyor.
KDP lideri Barzani önümüzdeki günlerde Türkiye'ye gelecek, bu defa Türkiye ile hangi konular görüşülecek?
Gündem her zaman değişmeye açık. Son gelişmeler hakkında görüşebilirler. İşbirliği, koordinasyon konuları görüşülebilir.
KDP'nin şu an Irak muhalefeti arasındaki konumu nedir, muhalefetin yapısı şu an nasıl şekillenmiş durumda?
KDP muhalefet ettiği zamanlarda öbür yapıların hiçbiri ortalıkta yoktu. Ana muhalefet KDP'dir. 40 bin kilometrekare toprak kontrol ediyor Kürtler. Şu an ana muhalefeti Kürtler yapıyor. Şu andaki bir çok muhalif unsur Körfez savaşından sonra ortaya çıktı, biz ondan yıllar önce de vardık...
PKK-KADEK'in Türkiye, ABD ve Kuzey Irak'lı yapılar arasında pazarlık konusu yapıldığı yönünde haberler çıktı. Olası bir savaşta şu an çoğunlukla Kuzey Irak'ta bulunan PKK-KADEK militanlarının durumu ne olacak?
PKK'lıların orada olmaması lazım. Çünkü Irak ile ilgili bir yapı değil onlar. Irak sağlam, istikrarlı bir hükümet olursa mutlaka bu sorunu da çözmeye çalışacaktır.
Olası savaştan sonra ABD'nin oluşturmaya çalıştığı, sizin de talep ettiğiniz Bağdat yönetimi içinde Kürtlerin etkinli alanı ne olacak, sizin bu yöndeki talebiniz nedir?
Bu hükümetin bitmesiyle birlikte bizim de bir hükümetimiz olacak, aynı zamanda merkezi hükümet ile de ortak olmamız lazım. Demokratik bir ortamda bizim de etkin olmamız gerekir.
Kuzey Iraklı Kürtler ile Türkiye, İran ve Suriye'deki Kürtler arasında ABD'nin Irak'a saldırısına karşı bir fikir ayrılığı var mı?
Diğer Kürt örgütleri yaşadığı yerlerde oradaki devlet yapısı çerçevesinde o ülkenin toprağı içinde sorunları çözmesi lazım. Tabii biz bütün Kürtler aynı milletiz ama şu anda bir gerçeklik var, aramızda sınırlar ve Türkiye, İran ve Suriye'deki Kürtlerin sorunlarını kendi ülkelerinde çözmeleri lazım.
KDP ile Türkiye arasında olası bir savaştan sonra Iraklı Kürtlerin durumu hakkında bir anlaşma, fikir birliği söz konusu mu?
Madem Irak'ın toprak bütünlüğünün taraftarıyız, Türkiye'nin Kürtlerin durumu hakkında endişe etmesi gereksizdir. Irak halkı bütünüyle farklı bir çözüm isterse o da Irak'ın iç meselesidir. Komşularımızın da buna saygı göstermeleri gerekiyor. Türkiye Kürtler için federal bir yapıya bile karşı çıkıyor, bu Irak'ın bir iç meselesidir. Madem Irak parçalanmayacak Türkiye'nin endişe duymaması lazım. Bunu defalarca söyledik. Anlatmaya da devam edeceğiz.
ABD askerinin Kuzey Irak'ta yerleşmesi gibi bir ihtimal söz konusu mu ilerisi için?
Şu anda böyle bir şey yok. ABD girerse Türkiye üzerinden girecek, yani bu da Türkiye'den sonra bizimle ilgili olur.
Şu anki gelişmeler içerisinde önemli bir etkinliği olan kesimlerden biri olarak yakın gelecekte Ortadoğu'yu nasıl günler bekliyor sizce?
Bayağı aktif günler...(HA/NK/BB)