Kültürlerin Buluştuğu Yer: Hisartepe Höyüğü
Prof. Bakır şunları anlattı:
* Burasını kazı merkezi olarak almamın çok önemli bir nedeni vardı. Burası antik yazarların bize anlattığı gibi Anadolu'daki en önemli Satraplık Merkezi, Pers döneminde, daha doğrusu Akhameneidler Perslerin bir sülalesi 200 yıl boyunca Anadolu'ya hükmetmişler ve dört satraplık kurmuşlar. Bunlardan en önemlisi içinde bulunduğumuz Daskyleion, diğerlerinde kazı yapılamıyor.
Kazısı yapılan tek Satraplık Merkezi
* Bir tanesi Sardist'te, ama Amerikalılar 30 yıldır Satraplık dönemine inemediler.Biz burada ilk günden itibaren o döneme inmeyi başardık.Ve yanlız Anadolu'da değil Dünya'da da şu anda kazısı yapılan tek Satraplık Merkezi. Bu dönem günümüzden 2500 yıl öncesine ait. Ama bu bölgede sadece Persler yaşamamış bizim burada 15 yıldır yaptığımız kazılar son derece önemli sonuçlar verdi.
Daskyleion'da Frigler'in yaşadığını gördük
* Biz burada Frigler'in de yaşadığını gördük. Ve Firiglere ait taşlar ve seramikler üzerine yazılı belgeler elde ettik. Bunlar hem Türkiye'deki bilim adamları tarafından hem de dünyadaki bilim adamları tarafından çok büyük ilgi ile izleniyor. Ben enterasan olduğu için şunu söyleyebilirim. 1990 yılında Kösemtuğ kümülüsünde bir Frig yazısı ele geçtiği zaman İtalya'nın Bilim Araştırma Kurumu Roma'da özel bir sempozyum düzenledi, beni de davet ettiler bu davetin tek nedeni, Bizim burada o Frig yazısını bulmamızdı.
Avrupa'dan göçün kanıtları
* Ve Frigler hakkında orada önemli ciddi, bilimsel bir sempozyum gerçekleşti. Daskyleion'da Friglerden başka Lidyalılar yaşamış. Daha doğrusu en erken dönemden itibaren sırasıyla sayarsak, Adalardan Trakya'dan gelen önemli bulgular var. Aksakal, yöresinde Balkanlar'dan, yani Avrupa'dan buraya göçlerin olduğunu gösteren seramik bulgularımız oldu. Arkeoloji dünyasında bu son derece dikkat çekti. O malzemeler şu anda Bandırma Arkeoloji Müzesinde .Bu alanda bir Roma şehri beklememek lazım.
Ana tanrıça Kübela'ya tapınak
* Frigler MÖ 8. YY'dan itibaren (Elimizde bulunan kalıntılara göre bunu kanıtlıyabiliyoruz), Çok önemli buluntular da var Frigler hakkında. Ama ayakta olan buluntular değil, biz çok erken dönemi kazıyoruz. Burada bir Roma şehri beklememek lazım, Daskyleion'da bir tiyatro ve mermer bir tapınak yok. Ancak Friglerin Ana Tanrıça Kübela'ya bir tapınak yaptıklarını, gösteren buluntularımız oldu.
Frigler, Perslerle birlikte yaşamış
* Tapınağın temellerini bulduk. Friglerin, Perslerle birlikte burada yaşadıklarını biliyoruz. MÖ. 334 yılında Büyük İskender Makedonya'dan kalkıyor, Boğazlardan Anadolu'ya geçiyor. Buraya gelip, Persleri yenip,daha sonra Anadolu'daki Persleri sürmek için büyük bir sefere buradan çıkıyor. Antik yazarlar İskenderin komutanı Parmenion' nun Daskyleion'a gelip şehri aldığını yazarlar.
Anadolu tarihinin önemli bir noktası
* Biz şu anda Anadolu tarihinin çok önemli bir noktasını kazıyoruz. Son bir-kaç gündür çıktı bu ortaya. Bu Pers Teras Duvarını , bulduk. Onun yanında gün ışığına çıkarttığımız diğer bölüm ise, Makedonyalı askerlerin Perslere karşı iki gün gibi kısa bir zamanda yapmış olduğu koruma duvarı.
* Çok heyecanlı buluntular. Büyük İskender'in Komutanı Parmenion'nun ve Makedonyalı askerlerin Persleri Dasklyleion'dan kovdukları yada savaşı yaptıkları günün kanıtları bunlar.
Bandırma'da İran sarayı
* Satraplar, İran'daki büyük yöneticilerini taklit ederek yaşamak isteyen büyük yöneticiler. Yaşayacakları alanı yükseltip bir podyum haline getiriyorlar. Saraylarını doğrudan toprağa oturtmuyorlar. Böyle bir teras duvarı bulmak aynı zamanda bize şunu da açıklıyor. Bunun üzerinde arka tarafta Satrapların oturdukları saraylar da var.
* Bu sarayların burada olduğunu gerçekten kanıtlayacak bulgularımız var. Bir mermer üzerine yani sarayın bir bölümünde, bir rozet bulduk ki bu ancak bir sarayın üzerinde mermerli bir yapının üzerinde bulunur.
370 adet eser çıkarıldı
* Kazı deposundan bugüne kadar 370 eser Bandırma müzesine gönderilmiş. Maalesef bundan önceki bazı eserlerimizde Bursa ve Balıkesir müzelerine gitti. Bu eserlerimizi hala orada bürokrasiyi aşabilirsek onları da Bandırma müzesine getireceğiz.
Anadolu'daki ikinci Frig şehri
* Yine bu alanda Persler'den önce yapılmış bir şehir suru var. Son derece geniş bir sur bu genişliği 5 metreyi buluyor. Şehir surunu da kısmen açığa çıkardık. Bu şehrin çok büyük bir olasılıkla biraz daha aşağıya indiğimiz zaman bir Frig şehri ile karşılaşacağız.
* Anadolu'da bir tane Frig şehri vardır.Polatlı/ Gordiyom. O da 80-90 yıldır Amerikalılar tarafından kazılıyor. Burada Friglerin malzemelerinin çıkması bildiğiniz gibi çok büyük yankı yaptı. Biz Frig şehrini de bulursak, Daskyleion'un, Pers Satraplığı'nın yanı sıra Bir Frig şehri olması nedeniyle de önemi bir kat daha artacak.
İlk tarihi eser kaçakçıları: Bizanslılar
* Bu oluşları Bizans Surları içinde buluyoruz biz. Eski eser kaçakçılığı, bugün değil Bizans döneminde başlamış. Mutlaka altın aradılar, kazmışlar birşeyler bulmuşlar. Orayı burayı delik deşik etmişler. Bu sit alanlarını bizde o Bizans çukurlarıyla uğraşıyoruz şimdi. Burada altın da var bizden önce Ergili köylüleri de bulmuşlar.
Yağmur yağınca altınlar çıkıyor
* Yağmur yağdıkça yüzeye altın sikkeler çıkıyor. Manyas çevresinde bulunan tümülüslerde kaçak kazılar yapılmaktadır. Ama Daskyleion'da kaçak kazı söz konusu değil. Günümüzden 4 bin yıl önce burası bataklıkmış göl yokmuş, Büyük yağmurlar ve derelerden akan sular ile burada bir göl oluşmuş,
Şah ailesinden Fatema Hanım 2 Ağustos'ta Ergili'de
* Eski Şah ailesinden bir grup vakıf kurmuşlar. Avrupa'da yaşayan aristokratlar bunlar. Bu vakfın üyesi olan bir bayan Fatema hanım , 2 Ağustos'ta Dasklyeino'a gelip 2 gün kalacak. Bir olasılıkla bu vakıf kazıları destekleyecek. Kendisi Cenevre'de yaşıyor.
Eserler Bandırma Müzesi'nde
* Bandırma Müzesi'nde bir Daskyleion vitrini yapıldı.Yakında kazılardan çıkan buluntular da burada teşhir edilecek. Ağustos ayının sonuna kadar kazılar devam edecek. Antik şehrin etrafı tellerle çevrildi. İlerde buraya bir bekçi kulübesi yapılacak ve içerisine para ile giriş olacak. Bu uygulama ile Dasklyeion ilerde kendi para toplamaya başlayacak ve kazılar bu paralarla sürecek. (NH/BB)