Koronavirüs 'sızıntısı': Hastalık ilk günlerde yanlış yönetildi
.jpg)
*Fotoğraflar: AA (Arşiv).
CNN International'dan Nick Paton'un dünya basınının manşetten gördüğü "Wuhan dosyaları" haberi, Çin'den gelen bir sızıntıya dayanıyor.
Sızan belgeler, Çin'in Covid-19'un ilk aşamalarını yanlış kullandığını ortaya koyuyor.
Çin Başkanı'nın hastane talimatı
Habere göre, "Pekin'de 10 Şubat'ta haftalardır kamuoyunun gözünden uzak olan Başkan Xi Jinping, o sırada adı konulmamış yeni bir koronavirüs türünün yayılmasını kontrol altına almak için savaşırken Wuhan şehrindeki hastane personeline hitap ediyor.
Xi, merkez üssünden yaklaşık 1.200 kilometre (745 mil) uzakta güvenli bir odadan, salgında ölenlere başsağlığı diledi. Yeni hastalığın yarattığı potansiyel tehditle ilgili dünya çapında endişeler arttığı için, halkla daha fazla iletişim kurulmasını istedi.
Aynı gün, Çinli yetkililer 2.478 yeni teyit edilmiş vaka bildirdi - bu, toplam küresel sayıyı 40.000'in üzerine çıkardı ve Çin anakarası dışında 400'den az vaka meydana geldi.
CNN'in Çin'deki birimler arasında dolaşan resmi belgeler bu sürecin bir parçası.
Sızıntıda neler ortaya çıktı?
CNN, haberi verirken, sızıntının neler ortaya çıkardığını şöyle özetliyor:
- Çinli yetkililer dünyaya içeriden erişebileceklerinden daha iyimser veriler verdi.
- Çin'in sisteminin doğrulanmış vakaları teşhis etmesi ortalama 23 gün sürdü. Bu, başarısız testler sonucu çoğu kişinin 10 Ocak'a kadar negatif sonuç almasına sebep oldu.
- İç denetimlerde, yetersiz finansman, yetersiz personel, zayıf moral ve bürokratik yönetim modelleri geçmişi Çin'in erken uyarı sistemini engelledi.
- Aralık ayı başlarında Hubei eyaletinde büyük ve daha önce açıklanmayan bir grip salgını meydana geldi.
- "Dahili belge, lütfen gizli tutun" olarak işaretlenmiş bir raporda, virüsün ilk tespit edildiği Hubei eyaletindeki yerel sağlık yetkilileri, 10 Şubat'ta resmi kamuya açık teyit edilen sayının iki katından fazla, toplam 5.918 yeni tespit edilen vakayı gösteriyor.
- Vakalar, toplamı çeşitli alt kategorilere ayırır. Salgının ilk haftalarının kargaşasında, Çin'in muhasebe sistemi salgının ciddiyetini küçümsediği için, bu daha büyük rakamlar o zamanlar asla tam olarak ortaya çıkmadı.
- Daha önce açıklanmayan rakam, CNN ile paylaşılan ve doğrulanan Hubei İl Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nden sızan 117 sayfalık belgelerde yer alıyor.
TIKLAYIN - Hayatımızı değiştiren 6 ayın kısa özeti
Vakaların tespit edilmesi 23 gün sürdü
Daha çarpıcı veri noktalarından biri, yerel Covid-19 hastalarının teşhis edilmesindeki yavaşlıkla ilgili.
Hubei'deki yetkililer, salgını şeffaf ve titiz bir şekilde ele aldıklarını gösterse bile, belgeler yerel sağlık görevlilerinin kusurlu test ve raporlama mekanizmalarına güvendiğini gösteriyor.
Belgelerde Mart ayı başlarında yer alan bir rapor, semptomların başlangıcından doğrulanmış tanıya kadar geçen ortalama sürenin 23,3 gün olduğunu söylüyor.
Uzmanlar CNN'e, bu sürecin hastalığı hem izlemek hem de mücadele etmek için önemli ölçüde engellediğini söyledi.
7 Haziran'da bir basın toplantısında Çin Devlet Konseyi, Çin hükümetinin salgınla ilgili bilgileri her zaman "zamanında, açık ve şeffaf bir şekilde" yayınladığını söyleyen bir açıklama yayınladı.
CNN, yorum için Çin Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal Sağlık Komisyonu'nun yanı sıra eyalet CDC'sini denetleyen Hubei Sağlık Komisyonu'na ulaştı.
Uzmanlar: Hatalar yapıldı
Kıdemli araştırmacı Yanzhong Huang, "Hatalar yaptıkları açıktı - ve sadece yeni bir virüsle uğraşırken meydana gelen hatalar değil - aynı zamanda bürokratik ve politik olarak motive edilen hatalar" dedi.
Aralık ayında çıkan gizemli grip
Virüsün ilk ortaya çıktığına inanılan aynı zamanda, belgeler başka bir sağlık krizinin ortaya çıktığını gösteriyor: Hubei önemli bir grip salgınıyla uğraşıyordu.
Belgeler, vakaların bir önceki yıl kaydedilen seviyenin 20 katına çıkmasına neden olduğunu ve zaten zorlanan bir sağlık sistemi üzerinde muazzam düzeyde ek stres yarattığını gösteriyor.
Yetkililerin belgede belirttiği gibi grip "salgını" yalnızca Aralık ayında Wuhan'da değil, en çok komşu şehirler Yichang ve Xianning'de görüldü.
İnfluenza artışının Covid-19 salgını üzerindeki etkisi veya bağlantısı belirsizliğini koruyor.
Ve belgelerde iki paralel krizin bağlantılı olduğuna dair herhangi bir öneri bulunmamakla birlikte, Hubei'nin grip artışının büyüklüğüne ilişkin bilgi henüz kamuoyuna açıklanmadı.
İsimleri gizli tutulan bir grup sızdırdı
Dosyalar, isminin yayınlanmasını istemeyen bir ihbarcı tarafından CNN'e sunuldu.
Belgeleri gönderen ve birkaç kişiden oluşan grup, Çin'deki sağlık bürokrasisinde çalışıyor ve belgeleri verirken bunu "gerçek vatansever oldukları ve diğer meslektaşlarını onurlandırmak için yaptıklarını" söylüyor.
Belgeler, doğruluğunu CNN adına inceleyen altı bağımsız uzman tarafından doğrulandı.
Çin ile yakın bağları olan bir uzman, bu yılın başlarında yapılan gizli araştırma sırasında bazı raporları kendisinin de gördüğünü söyledi.
Çin'in dahili belgeleri ve prosedürleri hakkında uzman olan bir Avrupalı güvenlik yetkilisi de dosyaların gerçek olduğunu CNN'e doğruladı.
(PT)
*Çeviri: bianet.