Catatumbo bölgesinde çatışmalar, hükümetle kesintili barış görüşmeleri sürdüren gerilla grubu Ulusal Kurtuluş Ordusu'na (ELN) bağlı Kuzeydoğu Savaş Cephesi'nin, 2016'da hükümetle barış anlaşması yaparak siyasi partiye dönüşen Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri'nden (FARC) ayrılan Bloklar ve Cepheler Genelkurmay Başkanlığı'nın (EMBF) 33. Cephesi'ne karşı saldırıya geçmesiyle başlamıştı.
İÇ SAVAŞ İÇİNDE İÇ SAVAŞ
Kolombiya'da hükümetle görüşme halindeki ELN, bir başka silahlı grupla çatıştı: 80 kişi öldü
Latin Amerika'da örgütlü suç olaylarını izleme kuruluşu InSight Crime'a göre, ELN rakip muhalif grubu bölgeden uzaklaştırarak kokain ticareti ve stratejik sınır bölgeleri üzerinde kontrolünü sağlamlaştırmaya çalışıyor.
Kolombiya'nın Venezuela sınır bölgesindeki Catatumbo, koka ekimi ve kokain üretiminde kullanılan koka macunu üretimi açısından önemli bir bölge.
Petro müzakereleri durdurdu
Kolombiya hükümeti, ELN'nin saldırılarına muhaliflerle müzakereleri durdurarak yanıt verdi. Başkan Petro, X'te yayımladığı mesajında "Catatumbo halkını ELN'den, yani katilinden kurtarmak ve korumak gerçek orduya, anayasal orduya kalıyor." dedi.
Kolombiya Devlet Başkanı “ELN savaş yolunu seçti ve savaşacak. Biz hükümet olarak halkın yanındayız.” diye konuştu.
Petro, Anayasa'nın, cumhurbaşkanına "kurumsal istikrarı tehdit eden ve yetkililerin olağan yetkilerini kullanarak üstesinden gelmesi mümkün olmayan ciddi kamu düzeni bozuklukları" durumunda OHAL ilanı yetkisi veren 213. maddesine göndermede bulundu.
Kolombiya Devlet Başkanı diyalogu askıya aldıktan sonra ELN'nin, 42 bin hektarlık koka yaprağı ekim alanının kontrolünü elinde tuttuğu Venezuela sınırında kokain üretimine dayalı yasadışı bir ekonomi sürdürdüğüne dikkat çekti.
Önlem 90 gün sürecek ve iki kez uzatılabilecek, ancak ikinci uzatma için Kongre onayı gerekiyor.
Petro, OHAL'in yanı sıra "ekonomik acil durum" da ilan etmişti ancak İçişleri Bakanı Juan Fernando Cristo, buna şimdilik gerek kalmayacağını açıkladı.
Muhalefetten OHAL ilanına tepki
Eski Devlet Başkanı Juan Manuel Santos (2010-2018) ise dün W Radyo'da verdiği röportajda Petro'yu OHAL ilanı dolayısıyla kınadı. Catatumbo'daki olayların yeni bir tehdit oluşturmadığını söyleyen Santos OHAL kararnamesi çıkartmaya gerek olmadığında ısrar etti.
"Bu OHAL fikri, sonradan ortaya çıkabilecek olaylara karşı koymak için ortaya atılmıştır ve gördüğümüz hiçbir şey bu şekilde nitelenemez." diyen Santos, "Bu durumda bunun hiçbir gerekçesi [olmadığını]" söyledi.
Kolombiya Risk Analizi Direktörü Sergio Guzmán da kararın mevcut koşullar altında yadırgatıcı olduğunu kabul etti.
Guzmán, The Bogotá Post gazetesine yaptığı açıklamada, "OHAL, bunaltıcı ve öngörülemez durumlar yaşandığında, ilan edilmelidir." dedi.
Gözlemcilerin ve STÖ'lerin Catatumbo'daki gelişmeler konusunda kasımdan başlayarak uyarılarda bulunduğunu ve bu nedenle şiddetin sürpriz olmadığını belirten Guzmán "[Gözlemciler] 'Bakın, işler iyi gitmiyor. Bu konuda bir şeyler yapmamız gerekiyor.' diyorlardı. Ama hükümet esasen yardımcı olmadı." dedi.
Kararnamenin kapsamının henüz netleşmediğini de belirten analist "Sanırım hepimiz, kararnamenin gerektirdiği belirli, temel yasal mekanizmalarla birlikte yayınlanmasını çok uzun zamandır bekliyoruz." dedi.
Ateşkes çağrısı
Bu arada Catatumbo'daki STÖ'ler derhal ateşkes çağrısında bulundu.
Catatumbo Sosyal Entegrasyon Komitesi (CISCA), onu aşkın yerel toplum örgütünün imzasını taşıyan çağrıyı X'te paylaştı.
Grup, bildiride "silahlı aktörlerin topraklarımızdaki çatışmaları durdurması" çağrısında bulundu.
Ayrıca bazı toplum önderlerinin öldürülmesini de kınadılar.
“Toplum önderlerine, insan hakları savunucularına, barış imzacılarına yönelik her türlü saldırıyı ve tehdidi kın[adıklarını]" açıkladıkları çağrıda "Onlar toplumumuzun temel direkleridir, emekleri suç sayılmamalı veya saldırıya uğramamalı, korunmalıdır." dediler.
Bugüne kadar öldürülen siviller arasında önemli kanaat önderlerinden Carmelo Guerrero'nun yanı sıra devletle barış anlaşması imzalamak isteyen yedi kişi daha bulunuyor.
Süren insani kriz, ülkenin on yıllardır gördüğü en vahim kriz olarak niteleniyor.
(AEK)