Koalisyon Tarihi Eskilere Dayanıyor

Türkiye'de parlamento içerisinde oluşturulan koalisyon geleneği eskilere dayanıyor. Çok partili hayata geçildiği günden bu yana koalisyon hükümeti nerdeyse zorunluluk haline geldi.

30 Ekim 1923 tarihinden bu yana Türkiye'de 57 hükümet görev yaptı.

5 Hükümet Askeri darbe sonrası iş başına geldi. 31 hükümette tek bir partinin milletvekilleri yer aldı. 21 hükümet de iki ya da daha çok partinin oluşturduğu koalisyonlar olarak kuruldu.

İlk koalisyon

20 Kasım 1961'de kurulan İsmet İnönü Hükümeti'nde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve Adalet Partisi (AP) Milletvekilleri yer aldı. Bu ilk koalisyon hükümetiydi.

* Türkiye'de ilk hükümeti 30 Ekim 1923'de İsmet İnönü kurdu. 6 Mart 1924'de görevi bırakan hükümette, Başvekil ve Hariciye Vekili olarak Malatya Milletvekili Mustafa İsmet İnönü'nün ismi vardı.

* 6 Mart 1924'de II. İnönü Hükümeti görev başına geldi.

* 7 Ağustos 1946'da göreve gelen ve Başbakanlığı İstanbul Milletvekili Mehmet Recep Peker'in yaptığı hükümet ilk çok partili seçim sonrası göreve gelen hükümet olarak kayıtlara geçti.

* Peker Hükümeti, 10 Eylül 1947'de yerini Trabzon Milletvekili Hasan Saka Başbakanlığındaki hükümete bıraktı.

* 22 Mayıs 1950 yılında işbaşına geçen I. Menderes hükümeti Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) dışında kurulan ilk hükümetti.

* İstanbul Milletvekili Adnan Menderes Başbakan olurken, Eskişehir Milletvekili Hasan Polatkan Çalışma Bakanı olarak görev yaptı. I. Menderes Hükümeti 9 Mart 1953'de görevi bıraktı.

* 26. Hükümet olarak kayıtlara geçen İsmet İnönü hükümetinde, CHP ve AP milletvekilleri görev yaptı. Hükümet, 20 Kasım 1961 25 Haziran 1962 tarihleri arasında işbaşındaydı.

* 25 Aralık 1963'e kadar görev yapan İsmet İnönü Başbakanlığındaki hükümette ise, Yeni Türkiye Partisi (YTP) ve Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKPM) milletvekilleri yer aldı.

* 29. Hükümet olarak işbaşına geçen Suat Hayri Ürgüplü Hükümeti'nde Başbakanlığı meclis dışından Süleyman Demirel yaparken, Millet Partisi'nden (MP) Devlet Bakanı Hüseyin Ataman, İç İşleri Bakanı İsmail Hakkı Akdoğan yer aldı. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'nden ise, Devlet Bakanı Mehmet Altınsoy, Adalet Bakanı İrfan Baran ve Köy İşleri Bakanı Seyfi Öztürk görev aldı.

* 20 Şubat 1965- 7 Ekim 1965 tarihleri arasında görev yapan Ürgüplü Hükümeti Cumhuriyet Senatosu üyeleri, bağımsız milletvekilleriyle kuruldu.

* 22 Mayıs 1972'de göreve gelen Ferit Melen Hükümeti'nde , Cumhuriyetçi Güven Partisi, (CGP) Adalet Partisi (AP) ve CHP'li milletvekilleri yer aldı. Melen Hükümeti 15 Nisan 1973 tarihine kadar görev yaptı.

* 1974 seçimleri öncesi kurulan Cumhuriyet Senatosu Üyesi Mehmet Naim Talu başkanlığındaki hükümeti ise, CGP; AP ve Bağımsız Milletvekilleri'nden oluştu.

* I. Ecevit hükümeti CHP ve Milliyetçi Selamet Partisi (MSP) Milletvekileri'nden oluştu. Başbakanlığı Bülent Ecevit yaparken, Necmettin Erbakan Devlet Bakanı ve Başbakanlık Yardımcılığı görevini üstlendi.

* I. Ecevit Hükümeti, 26 Ocak 1974 17 Kasım 1974 tarihleri arasında görev yaptı.

* 17 Kasım 1974'de Sadi Irmak Başkanlığı'nda bir geçiş hükümeti kurulurken, hükümet yerini 31 Mart 1975'de Süleyman Demirel Başbakanlığındaki hükümete bıraktı.

* Süleyman Demirel'in Başbakan, Necmettin Erbakan'ın Başbakan Yardımcısı olduğu hükümet 21 Haziran 1977 tarihine kadar görev yaptı.

* 21 Temmuz 1977'de AP, MSP ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) milletvekillerinden oluşan koalisyon hükümeti II. MC olarak adlandırıldı. 5 Ocak 1978'de görevi bıraktılar.

* 21 Kasım 1991'de işbaşına geçen ve Başbakanlığı Süleyman Demirel'in Başbakan Yardımcılığı ve Devlet Bakanlığı görevini Erdal İnönü'nün üstlendiği hükümet SHP-DYP koalisyonuydu.

* DYP- SHP koalisyonu 5 Ekim 1995'de Tansu Çiller'in başbakanlığında kurulan 'DYP azınlık hükümetiyle sona erdi.

* DYP- CHP koalisyonu ise, 30 Ekim 1995 6 Mart 1996 tarihleri arasında görev yaptı.

* 6 Mart 1996'da Anavatan Partisi (ANAP), Demokratik Sol Parti (DSP) koalisyon hükümeti kuruldu. Başbakan Mesut Yılmaz, Başbakan Yardımcısı Bülent Ecevit'ti.

* 28 Nisan 1996'da işbaşına geçen Refah Partisi (RP), DYP koalisyon hükümetinde başbakanlığı Necmettin Erbakan yaptı.

* 30 Haziran 1997'den 1999 seçimlerine kadar ANAP-DSP koalisyon hükümeti görev yaptı.

* 28 Mayıs 1999'da göreve başlayan 57. Hükümette ise, Başbakan Bülent Ecevit (DSP), Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli (MHP) ve Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz (ANAP) (NK/BB)

* Belge.net ve netbul.com adreslerinden derlenmiştir.