Kaynağın Gizliliği Hakkı Hiçe Sayıldı

Bir CIA Ajanı'nın adının nasıl kamuoyuna yansıdığını araştıran Federal Hakimi Thomas F. Hogan'ın, mahkemede haber kaynağını açıklamayı reddeden "Time" gazetesi muhabiri Matthew Cooper için tutuklama kararı çıkarmasına uluslar arası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü tepki gösterdi.

Konuya ilişkin bianet'in görüşleri sorduğu Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Başkanı Orhan Erinç, kararı "Kendisini demokrasinin savunucusu olarak nitelendiren bir ülkede özellikle de yargının ifade özgürlüğünü ve dolaysıyla gazetecilik mesleğini en önemli güvencesi olan kaynağını açıklamama kuralını görmezden gelmesi vahim bir gelişmedir" sözleriyle değerlendirdi.

"Mahkemeye saldırı" iddiasıyla 6 Ağustos'ta alınan kararın uygulanması, gazetecinin temyize gitmesi nedeniyle daha sonra askıya alındı.

RSF: ABD, deklarasyona uysun

Mahkemenin tanıklık çağrısını geri çevirdiği için gazetecinin tutuklanmasını istemesini RSF, "Her yıl, haber kaynağını gizliliği ilkesi basınla ile yargı erki arasında kavgaya neden oluyor. Bir kez daha ABD adaleti, araştırma gazeteciliğinin en önemli güvencelerinden biri olan haber kaynağını açıklamama ilkesini hiçe sayıyor" sözleriyle tepki gösterdi.

RSF, ABD'yi bu ülkenin üyesi olduğu Amerikan Ülkeler Birliği'nin kabul ettiği Amerikan Ülkelerarası İnsan Hakları Deklarasyonu'nun (CİDH) 8. maddesine saygı göstermeye çağırdı.

Bu madde açık şekilde, "gazetecilerin haber kaynaklarını açıklamaya zorlanamayacağını" öngörüyor.

Erinç: Anlamak mümkün değil

Gelişmeleri vahim olarak nitelendiren TGC Başkanı Erinç, "Türkiye'de bile uzun savaşımlar sonunda sadece haber kaynağını açıklamama değil, belge-bilgi kaynaklarının da açıklamasını zorunlu olmaktan çıkardı" sözleriyle tepki gösterdi.

Erinç, "Bunu da gazetecinin tanıklık yapmaya zorlanamaması kuralıyla pekiştiren Türkiye'de, hala daha demokrasisinin önünde engeller var denirken, kendisini demokrasinin kollayıcısı sayan bir ülkeden böyle bir kararın çıkarılmasını terörle mücadele amacına dayalı olsa da anlamak mümkün değildir" diye konuştu.

"Ajan, Büyükelçi eşi nedeniyle mi cezalandırıldı?"

Muhabirini savunan haftalık "Time" gazetesi ise, muhabirinin haber kaynağını açıklamadığı her gün için bin dolar ceza ödemeye mahkum edildi. Gazete yetkilileri de kararı temyiz ettiler.

17 Temmuz 2003'te kaleme aldığı bir yazıda muhabir Cooper, hükümet görevlilerinin basına Bayan Plame'nin kimliğini basına açıkladıklarını açıklamıştı. Bundan üç gün önce de "Washington Post" gazetesinde çıkan haber, Beyaz Saray'ın Plame'nin, eski Büyükelçi olan kocası Joseph Wilson'u cezalandırmak amacıyla Plame'nin ismini basına sızdırdığı yorumlarına yol açmıştı.

Wilson, daha önce ABD Başkanı Bush'un Irak'taki savaşı haklı çıkarmak için yaptığı açıklamaları kamuoyu önünde eleştirmekle suçlanmıştı.

Türkiye'de tanıklık güvencesi

TBMM'de 9 Haziran 2004'te kabul edilen 5187 Sayılı Yeni Basın Kanunu'nun 12. maddesine göre, "Süreli yayın sahibi, sorumlu müdür ve eser sahibi, bilgi ve belge dahil her türlü haber kaynaklarını açıklamaya ve bu konuda tanıklık yapmaya zorlanamaz". (EÖ/BB)