LGBTİ+ haber portalı KaosGL.org, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun (BTK) 2011'den beri sunduğu "Güvenli İnternet Hizmeti" kapsamında, 18 Eylül itibarıyla internet servis sağlayıcıların "Aile" ve "Çocuk" profillerinden erişime engellendi.
BTK'nin çocukları, gençleri ve aileyi "İnternetteki zararlı içeriklerden korumak" iddiasıyla sunduğu hizmet kapsamında çocukların cinsel istismarı, fuhuş, müstehcenlik, uyuşturucu, ırkçılık, intihara yönlendirme, şiddet, “terör” gibi içeriklere sahip sitelere erişim engelleniyor.
Okurlarının KaosGL.org’a erişim sorunu yaşamasıyla ilgili bianet’e konuşan avukat ve Kaos GL İnsan Hakları Programı Koordinatörü Kerem Dikmen, BTK’nin konuyla ilgili kendilerine herhangi bir bildirimde bulunmadığını ve sitenin “siyah listeye” alındığını tahmin ettiklerini söyledi.
Beyaz ve siyah liste
Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında BTK'ye başvurduklarını ve kesin yanıtı beklediklerini söyleyen Dikmen, şöyle konuştu:
“2021'de BTK'nın aldığı düzenlemeye göre, kullanıcılar internet aboneliği yaptıklarında, eğer bir kullanıcı profili belirlememişlerse, otomatik olarak ‘aile profili’ne atanıyorlar. Bu profilde bazı internet sitelerine erişim kısıtlanıyor. Üç farklı kullanıcı profili mevcut: Çocuk, aile ve standart. ‘Beyaz liste’deki siteler, çocuk profilinde erişilebilirken, ‘siyah liste’deki siteler aile profilinde erişime kapalı.
“Kaos GL'nin siyah listeye alındığını tahmin ediyoruz. Kaos GL'nin ‘yasa dışı’ içeriklere yönelik bir suçlamaya tabi tutulmaması gerektiği açık. İfade özgürlüğünü ciddi şekilde kısıtlayan bir gelişme bu. Ve sadece KaosGL.org okurlarının değil, bianet ya da diğer haber sitelerinin okurlarının da ifade özgürlüğünü kısıtlıyor.”
Sansür mekanizması
Söz konusu kararların hangi gerekçelerle alındığı konusunda şeffaf bir süreç olmamasının, kararlara itiraz etmeyi zorlaştırdığını söyleyen Dikmen, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Kaos GL gibi LGBTİ+ haber siteleri, kullanıcılar veya içerik üreticileri bu kısıtlamalardan habersiz bırakılıyor. Örneğin, siteye erişemediklerine fark edene kadar kullanıcılar veya Kaos GL’nin yöneticileri durumu öğrenemiyor. Özellikle eylül ayından itibaren okurlardan bu konuda epey şikâyet aldık.
“Ben de ev değişikliği sonrası yeni bir internet aboneliği başvurusunda bulunmamla sorunu fark ettim. Aynı şekilde başka kullanıcılar da mobil veri üzerinden benzer problemler yaşadı. Bu süreçte sorunu derinlemesine incelemeye karar verdik ve daha sistematik başvurular yapmaya başladık. Şu anki sistemde kullanıcılar bu tür içeriklere erişimin engellendiğini dahi bilmeden bir sansür mekanizmasının içine hapsediliyor. Şöyle düşünebiliriz: Kişi tutuklanıyor, hücreye konuyor; ama bu öyle bir sistem içerisinde yapılıyor ki kişi neden hücreye konulduğundan haberdar değil.”
“Gerekli adımları atacağız”
Dikmen, erişim sorununa dair hukuki sürecin nasıl ilerleyeceğini ise şöyle anlattı:
“Başvurumuza BTK’dan yanıt gelirse, bu yanıt üzerinden hukuki sürece devam ederek gerekli adımları atacağız. Ancak, BTK yanıt vermezse durumu bir dava konusu yapabiliriz. BTK'nın aldığı kararlar, internet erişiminde hangi içeriklerin aile profili gibi kullanıcılar tarafından erişilemeyeceğiyle ilgili. Bu tür kararlar alındığında aboneler genellikle bu tür sonuçlardan haberdar edilmiyor, yani abonelik esnasında bu tip kısıtlamalar olacağını bilmiyorsunuz.
“BTK’yla ilgili sürecin yanı sıra araştırmalarımız devam ediyor. Belediyeler, holdingler, valilikler ve kamusal internet erişimi gibi alanlarda erişim engeli olup olmadığını inceleyip bu durumu bir ifade özgürlüğü davasına dönüştürmeyi planlıyoruz.”
• Siteye erişemeyenlerin internet servis sağlayıcılarını arayıp "güvenli internet istemiyorum" diye belirtmesi ya da internet servis sağlayıcıların sitelerinden bunu düzenlemesi gerekiyor.
KaosGL.org’dan çağrı
Öte yandan, KaosGL.org, okurlarının siteye erişim konusunda sorun yaşayıp yaşamadıklarını öğrenmek için bir anket hazırladı. Haber portalının okurlarına çağrısı şöyle:
“Sevgili okurlarımız,
LGBTİ+ haber portalı KaosGL.org'a erişimin internet hizmet sağlayıcısı şirketler tarafından engellendiği yönünde çok sayıda geri bildirim almaya başladık. Kullanıcılar herhangi bir kullanıcı profili oluşturmamış olmasına rağmen şirketler aboneliği otomatik olarak ‘aile’, ‘çocuk’ paketi olarak tanımlıyor, bu tanımı yapmış olan kullanıcılar da haber portalımıza erişemiyor.
Bazen de bu durum sabit interneti kullanılan işyerinin veya kütüphane, restaurant, AVM gibi ortak alanlarda internet hizmeti sunan o işyerinden veya ortak alanlarda interneti sağlayan kurumlardan kaynaklanıyor.
7 soruluk kısa anketimize yanıt vererek bu konuda yapacağımız haritalama çalışmasına önemli bir katkı sağlamış olacaksınız. Farklı mekanlardan da internete girerek anketi birden fazla doldurmanız mümkün ve bundan memnun oluruz.”