İsveç Yas Tutuyor! Halk hem Üzgün Hem Kızgın!
Felaketin üzerinden neredeyse 2 hafta geçmesine rağmen, hükümet tarafından ancak bu hafta sonu açıklanan rakamların kesin olduğu ileri sürüldü. Felakette ölen ve bu güne kadar teşhis edilebilen İsveç vatandaşlarından ancak 59'unun cenazesi İsveç'e getirildi.
Resmi makamların tahminlerine göre 124 bin kişinin ölümüne ve 1 milyon kişinin evsiz kalmasına yol açan tsunami felaketinin ardından İsveç Dışişleri Bakanlığı'na ve bölgedeki İsveç'e ait resmi kurumlara yönelen eleştiriler ise giderek büyüyor.
Mağdurlar ve yakınları, gerek felaketin olduğu bölgede, gerekse İsveç'te, resmi makamların konuyla ilgili çalışmalarının yeterli olmadığı kanısında.
Bugün öğle sularında Stockholm Belediye Sarayında düzenlenen ulusal taziye töreninde İsveç Kralı Carl XVI Gustaf, İsveç'te karar mekanizmalarının sorumluluk almaktan korktuğunu söyleyerek ilk kez siyasi bir eleştiride bulundu.
Kriz masası oluşturulmadı
Kayıplarını kendi imkanları ile arayan birçok İsveçli "İsveç felaketin ilk günlerinde felaket bölgesinde değildi. Şimdi milyonlarca kronluk yardım toplandı; ama biz orada 30 derece sıcağın altında aç susuz kayıplarımızı günlerce tek başımıza aradık. Ölülerimizi kendimiz teşhis etmeye çalıştık. Birçok İsveçlinin, ağır yaralı kurtulabilecekken, yardımsızlık öldüğüne tanık olduk. İsveç halkı ve bürokratları dahi dünyadaki diğer uluslararası yardım kuruluşlarının uyarıları ile yeni uyanıyor" diyerek gazetelerde ve televizyon programlarında eleştirilerde bulunuyor.
İsveçlilerin neredeyse son 30 yıldır en çok tatil yaptığı "İsveçlilerin Cenneti" olarak anılan Tayland'ın Phuket ve Khao Lak tatil beldesinin yerle bir olmasıyla, o anda bölgede bulunan 4500 İsveçlinin akıbeti konusunda İsveç Dışişleri Bakanlığının ve Başbakanın geç açıklama yapmaları da eleştiriliyor.
Hükümetin ulusal bir kriz masasını kısa sürede organize edememesi bir başka eleştiri konusu.
Felaket nedeniyle işbaşında olması gereken bazı bürokratların tatil kaprisi yaptığı şeklindeki iddiaların günlük medyada yeralması, halkı, sosyal demokrat hükümetin kendi milletvekillerini, muhalif parti liderlerini ve en sonunda da İsveç Kralını isyan ettirdi.
Ulusal taziye kabulü ve kralın ilk siyasi eleştirisi
Bugün öğle saatlerinde Stockholm Belediye Sarayında Nobel ödüllerinin verildiği Mavi Salonda felakette ölenler için ulusal taziye töreni düzenlendi.
Taziye kabulüne İsveç Kraliyet ailesi, Başbakan Göran Persson ve Sosyal Demokrat hükümetin bütün bakanları, İsveç'in tüm illerinden gelen üst düzey bürokratlar, siyasi parti liderleri, yabancı ülke konsolos ve büyükelçileri, komşu ülke başbakan ve devlet başkanları ve felakette yakınlarını kaybeden binlerce kişi katıldı.
Törende bürokratlar ve hükümet yetkilileri konuşmalarında adeta öz eleştirileri yaptılar.
İsveç Kralı Carl XVI Gustaf'ın ise konuşmasında "İsveç'te karar mekanizmaları hızlı karar vermekten ve sorumluluk almaktan korkuyor. Korkularımızı, duygularımızı açıklamaktan, sorularımız yöneltmekten niçin bu kadar korkuyoruz?" demesi dikkat çekti.
Tören biter bitmez İsveç medyasında, Kralının ilk defa yöneticilere ve ilgili kişilere karşı çok sert ve ağır bir siyasi eleştiri yaptığı yorumları yankılandı..
Halk hala hem üzgün hem kızgın!
Sosyal demokrat hükümetin ancak hafta sonunda belediyelere gönderdiği kayıp yurttaş listelerinde dahi bir kesinlik olmaması ve devletin, 1995'te yaşanan 903 yurttaşını bir gecede kaybettiği Estonya gemi kazasının tecrübelerine rağmen bir ulusal kriz masası oluşturmaması, bu güne kadar sadece 59 İsveçlinin cenazesinin yurda getirilebilmesi ve cenaze teşhis komitesinin yetersiz imkanlarda yavaş çalışması halkta felaketin yarattığı üzüntü ile birlikte kırgınlık yarattı.
En önemlisi de felaketin olduğu gün Dışişleri Bakanı Laila Frevalds'in olaya ilişkin haberleri izlemesine rağmen, kendisine resmi bilgi ulaştırılmadığını bahane ederek, eşiyle aynı akşam tiyatroya gitmesi idi.
Halk bu kez devletin sözünü tutmasını istiyor!
İsveçli sosyal demokrat hükümet, ayrıca Estonya yolcu gemisinde ölenlerin cenazelerinin ailelerine söz verilmesine rağmen denizden çıkarma işlemini pahalı olduğu gerekçesi ile daha sonra gerçekleştirmemişti.
İsveçli tsunami felaketzedeleri bugün olayı hatırlatıyor ve Bengal körfezi çevresindeki felakete uğrayan ülkeler için söz verilen 500 milyon kronluk yardımın biran önce gerçekleşmesini ve kaybolanlara ilişkin çalışmaların hızlandırılması için komitelerin çoğaltılmasını istiyor. (SN/YS)