Radikal, yeni yasal düzenlemeye göre hükmü kalmayan, büyük bölümü ayıklanacak yönetmelikte yer alan MGK Genel Sekreterliği Teşkilatı'nı ve bu teşkilatın 20 yıldır günlük yaşamımızda yürüttüğü faaliyetleri açıklıyor:
Devasa teşkilat
MGK Genel Sekreterliği, eski yasaya göre dokuz başlıkta toplanan görevleriyle Cumhurbaşkanı, MGK ve Başbakan adına sahip olduğu yetkileri nedeniyle devasa bir teşkilata sahipti. Teşkilatın hukuk müşavirliği, personel dairesi, sekreterlik bürosu ve bilgi toplama-değerlendirme grup başkanlığı dışında üç önemli ana hizmet birimi var. İşte o birimler:
* Milli Güvenlik Siyaseti Başkanlığı (MGSB)
* Toplumla İlişkiler Başkanlığı (TİB)
* Topyekûn Savunma Sivil Hizmetleri Başkanlığı (TSSHB)
Söz konusu bu üç birimde Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği bünyesinde kadrolu personel, sözleşmeli personel ve Genelkurmay Başkanlığı'ndan görevlendirilen askerler çalışıyordu.
Milli Güvenlik Siyaseti Başkanlığı, "Plan koordinasyon ve uygulama takibi", "Savunma siyaseti" ve "Dış siyaset" müşavirlikleriyle "İç güvenlik-kamu yönetimi-eğitim ve kültür siyaseti" ile "Ekonomi ve sosyal siyaset" grup başkanlıklarından oluşuyor. Bu başkanlıklarda her konu başkanlığı için ayrı bir müşavirlik bulunuyor.
En önemlisi TİB
MGK Genel Sekreterliği'nin yaşamın her alanına nüfuz etmesinde en büyük rolü olan TİB, koordinatörlüğün yanı sıra, "Haberleşme ve Özel Faaliyetler Şube Müdürlüğü" ile "İnceleme ve araştırma", "Planlama ve yönlendirme" ve "Kurum ve kuruluşlarla ilişkiler" grup başkanlıklarından oluşuyor. TİB'de ana birimlerin yanı sıra ayrıca Genel Sekreter'in teklifi ve Başbakan'ın onayı ile geçici hizmet birimleri, özel ihtisas ve araştırma komisyonları, özel eğitim, planlama ve uygulama birimleri de kurulabiliyor.
Görevlerde yok yok
MGK Genel Sekreterliği'nin görev ve yetkilerinin başında MGK toplantılarına ilişkin açıklama metni hazırlama, metinleri basına dağıtma, toplantı organizasyonunun yapılması gibi genel sekreterlik hizmetleri yer alıyor. Ancak 7. uyum paketi öncesinde geçerli olan yönetmelik, sekreterya hizmetlerine araştırma, inceleme ve değerlendirmeleri doğrudan ya da ilgili kurumlarla birlikte yapma hakkı veriyor. Genel Sekreterliğin genel ve bünyesindeki ana birimlerin görev ve yetkileri şöyle sıralanıyor:
Genel Sekreterlik ve ana hizmet birimlerinin görevleri (doğrudan ya da ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte):
* Uygulama sonuçlarını değerlendirir, iç ve dış tehditlerde gerçekleşen değişiklikleri, uygulamadan elde edilen sonuçları dikkate alarak siyaset esaslarının düzeltilmesi, değiştirilmesi ve yeniden tespiti çalışmalarını yapar.
* Milli Güvenlik Kurulu'nun sekreterlik işlerini gerçekleştirir.
* Devletin varlığı ve bağımsızlığı, ülkenin bütünlüğü ve bölünmezliği, toplumun huzur ve güvenliği ve anayasal rejimin korunması; Türk toplumunun Atatürkçü düşünce, Atatürk ilke ve inkılapları, milli ülkü ve değerler etrafında birleşerek milli hedeflere yönlendirilmesinde gereken milli birlik ve bütünlüğü sağlayıcı her türlü psikolojik tedbirlerin alınması, yurtiçi ve dışında bu hususlara karşı oluşan tehdidin bertaraf edilmesi veya etkisiz kılınması. (Bu amaçla tedbirler belirler, planlar yapar, hareket tarzlarını hizmet ve faaliyetlerinin yürürlüğe konulması için girişimde bulunur, devlet çapında her türlü psikolojik harekât ihtiyacını tespit eder, değerlendirir, psikolojik istihbarat ihtiyacı için ilgili istihbarat organları ile koordinasyonda bulunur, psikolojik harekât planları hazırlar, Başbakan tarafından onaylanan planları ve bunların öngördüğü hareket tarzlarını uygular, takip-kontrol ve koordine eder).
* Savaş gerektiren, savaş ve savaş sonrası hallerle ilgili planlama hizmetinin barıştan itibaren, muhtemel bir savaşta yerli ve etkili bir tarzda uygulanmasını sağlayacak şekilde gerçekleşmesini ve bu konudaki kaynakların tespiti ve planların hazırlanmasını izler, koordine ve kontrol eder.
Sivil savunma hizmetlerinin koordineli bir biçimde yürütülmesini sağlar.
* Bu konudaki hizmetlerin yeterli bir şekilde gerçekleşebilmesi için gerekli ilkeleri yetki ve sorumlulukları, Başbakan onayından sonra uygulamanın izlenmesini ve kontrolünü gerçekleştirir.
* Aynı kapsamda NATO düzeyinde yapılacak yurtiçi ve dışı planlama, hizmet ve faaliyetlerini yerine getirir. Milli ve NATO tatbikatlarını sevk ve idare eder.
* İlan edildiği takdirde Olağanüstü Hal'le ilgili olarak genel değerlendirmeler yapar, tehdidin yok edilmesi için gerekli her türlü tedbiri tespit eder.
Silahlı Kuvvetler hariç olmak üzere Milli Güvenlik Siyaseti'nin öngördüğü tedbirlerin alınması çalışmalarında gerekli mali, ekonomik, sosyal ve diğer tedbirlerin kalkınma planlarında yer alması, bütçenin uygun şekilde düzenlenmesi çalışmalarında Devlet Planlama Teşkilatı'yla birlikte çalışır.
Milli güvenlikle ilgili gelen her türlü belge, bilgi ve istihbaratı değerlendirerek iç ve dış tehditlerin durumunu sürekli izler. İstihbarat niteliğinde olmayan bilgi ve belgeleri Genel Sekreterliğin konuyla ilgili görev ve hizmetlerinde kullanır.
* Gerektiğinde Başbakanlık'ta, Bakanlar Kurulu'nda veya Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki (TBMM) ilgili komisyonlarda Devlet Planlama Teşkilatı yetkilileriyle birlikte temsilci bulundurur.
* Bilgi toplama ve değerlendirme grup başkanlığı, ilgili kurumlardan gelen istihbaratları toplar, değerlendirir, tehdit veya tehdit olması muhtemel unsurların kuvvetli ve zayıf yönlerini belirler. Sonuçları ve alınması gereken tedbirleri ilgili başkanlıklara dağıtır. Başkanlıkların istihbarat ihtiyacını tespit edip ilgili kurum ve kuruluşlardan ister. İstihbarat arzı toplantılarına katılır.
* İç ve dış basını takip eder.
* MGSB, MGK kararlarının Bakanlar Kurulu tarafından hayata geçirilip geçirilmediğini takip eder. Uygulamaların sonuçlarını değerlendirerek karardan beklenen sonucun alınıp alınmadığını tespit eder. Milli Güvenlik Belgesi'nin hazırlanması, kabulünü takiben belgede mevcut uygulama esaslarına göre yürürlüğe girmesi için gerekli faaliyeti yapar.
* Kararları uygulayacak bakanlıkların Başbakanlık direktiflerini hazırlar. Direktif doğrultusunda yapılacakları takip, kontrol ve koordine eder. Uygulamada siyaset esaslarından sapmalar ve bu esaslara uymama ile hazırlık ve tedbirlerde gecikme halinin tespitinde durumu Genel Sekreter'e sunar. Değişikliğe göre siyaset esaslarının düzeltilmesi ya da yeniden tespiti çalışmalarını yürütür.
Psikolojik harekât
* TİB, devlet çapında her türlü psikolojik harekât (PH) ihtiyaçlarını tespit eder. Milli siyaset hedefleri doğrultusunda uzun, orta ve kısa vadeli PH planlarını geliştirir, onaylanmış PH planlarını yürütür, icracı birimler tarafından yapılan uygulamaları kontrol ve koordine eder ve yönlendirir.
PH'ye ilişkin uygulamaları izler ve kontrol eder. Karar içeriğine uygun olarak yapılması gereken iş veya işlemlerin gerçekleşmesi için her türlü girişimde bulunur. Kararların beklenen sonuçlarının alınıp alınmadığını belirler.
Devletin varlığı ve bağımsızlığı, ülkenin bütünlüğü ve bölünmezliği, toplumun huzur ve güvenliği ve anayasal rejimin korunması; Türk toplumunun Atatürkçü düşünce, Atatürk ilke ve inkılapları, milli ülkü ve değerler etrafında birleşerek milli hedeflere yönlendirilmesinde gereken milli birlik ve bütünlüğü sağlayıcı her türlü psikolojik tedbirlerin alınması, yurt içi ve dışında bu hususlara karşı oluşan tehdidin bertaraf edilmesi veya etkisiz kılınmasında gerekli olan psikolojik harekât hizmet ve faaliyetlerini planlar, ilgili bakanlık, kamu ve özel kurum ve kuruluşlarda bu konudaki uygulamaları koordine, takip ve kontrol eder.
"TRT'ye yardım eder"
Ayrıca Milli Güvenlik konularında siyaset oluşturma çalışmalarına katılır, psikolojik tehditle ilgili ihtiyaçları tespit eder. Durum ve hedef analizi yapar, TRT ve diğer kamu yayın organlarına kendi görevleri içerisine giren hususlarda Genel Sekreter'in onayıyla gerekli yardımı sağlar.
Alarm sistemi
TSSHB, savaş, savaş gerektiren ve savaş sonrası hallerde ilgili planları yapar ve uygulanmasını sağlar. Sivil savunma ve koruyucu güvenlik hizmetlerinin ülke düzeyinde koordineli, etkili ve yeterli gerçekleşmesini sağlar. Başbakanlık Alarm Sistemi yönergesini hazırlar. Sivil güç kaynaklarına ilgili bilgileri tespit eder, Silahlı Kuvvetler'i destekleyecek sivil destek planları hazırlar, destek sağlar.
"Etkisizleştirilecek"
MGK Genel Sekreterliği, önceki gün görevini devreden Genel Sekreter Orgeneral Tuncer Kılınç'ın dediği gibi etkisizleştirilecek. Yeni yasada görev ve yetkileri büyük ölçüde tırpanlanan Genel Sekreterlik, gizli yönetmeliğini de üç ay içinde yeni görevine uyarlayacak. Yeni yönetmeliğin Genel Sekreterliğin sadece MGK'nın sekretarya hizmetlerini yerine getirecek, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini sürdürecek bir kuruma dönüşeceği esas alınarak hazırlanması bekleniyor. Bu da hem teşkilatta hem de görev ve yetkilerde önemli değişiklikleri gerektiriyor.
Yönetmeliğin yasaya uygun hale getirilmesi halinde MGK bünyesindeki Milli Güvenlik Siyaseti Başkanlığı, Toplumla İlişkiler Başkanlığı, Topyekûn Savunma Sivil Hizmetleri Başkanlığı kaldırılacak. MGK Genel Sekreterliği'nin bilgi toplama yetkisi de yasayla alındığından Bilgi Toplama ve Değerlendirme Başkanlığı da tarih olacak. Kasımda yayımlanması gereken yeni yönetmelikte teşkilatın hukuk müşavirliği, personel dairesi, sekretarya hizmetleri ve araştırma-geliştirme (think tank) biriminden oluşması hedefleniyor.
Yeni yönetmelik çalışmalarının halihazırda 'eski usul' çalışan MGK Genel Sekreterliği tarafından hazırlandığı belirtiliyor. Bu durumun, yönetmeliğin yasayla uyumsuz olması olasılığını gündeme getirdiği yorumları yapılıyor. Kaynaklar, daha önce Kürtçe yayın ve öğrenim ile yabancı vakıflar konusunda yapılan yasal değişikliklere rağmen yönetmeliklerin uygulamada sorun yarattığını anımsatıyor. (BB)
* Radikal gazetesinde 27 Ağustos 2003'de yayımlandı. Vurgular bianet'e aittir.