İşsizlik ve Milliyetçilik Alanları Doldurdu

Coşkulu bir işçi bayramı olacağı belli olduğu için, bir gün önceden Ankara'dan trene atlayıp İstanbul'a doğru yola koyuluyoruz. Trende boyunlarında atkılarıyla Fenerbahçe taraftarları ve "1 Mayıs kutlamacıları" aynı kompartımanları paylaşıyor.

Kimi ikili koltuklarda 1 Mayısçılarla Fenerliler yan yana düşmüş olduğu için, ciddi tartışmalar yaşanıyor. Hemen yanımızdaki koltukta, genç bir Fenerli ile orta yaşlı bir işçi, geç saatlere kadar futbol ve solculuğu tartışıyor. Orta yaşlı işçi, taraftarların küfürleri ve kavgalarını eleştiriyor. Genç taraftar da, solcuların kendi aralarındaki kavgalara, bankaların taşlanmasına, "bayrak düşmanlığına" filan değinip, eleştirilere yanıt vermeye çalışıyor.

Bu sırada diğer kompartımanlardan gelen 1 Mayıs kutlamacılarıyla, nerede buluşacaklarını kararlaştırıyorlar. Trende iki "taraftar" arasındaki diyaloglar, gecenin ilerleyen saatlerinde giderek yerini horlamalara bırakıyor... Ertesi gün, yolcuların bir kısmı stada, diğer kısmı da Kadıköy Meydanı'na yollanıyor. Her iki "tarafın" merak duygusu ise çok benzer; acaba kavga çıkacak mı ve katılım oranı ne kadar olacak ve de kazanacak mıyız?

Korteje "yabancılar" giremez!

Statta neler olduğunu bilmiyoruz ama Kadıköy'de bayram havası hakimdi. Kadıköy'deki coşku, son zamanlarda yükselişe geçen milliyetçi histeriden sonra pek çok konuda umudunu yitirenler için, tabiri caizse ilaç gibi geldi.

Ankara'da "Ankaralı Feministler" ve İranlı komünistlerin renklendirdiği 1 Mayıs mitingine katılımın görece düşüklüğü -ki yaklaşık 15 bin kişilik bir miting oldu- İstanbul'daki kutlamalar sırasında Türkiye Komünist Partisi ve Özgürlük ve Dayanışma Partisi mensupları arasında yaşanan kısa süreli arbede ve Taksim Meydanı'nda "alternatif 1 Mayısçıların" şiddet kullanılarak gözaltına alınması bile, Kadıköy Meydanı'ndaki coşkuya gölge düşüremedi.

Dokuz yıl önceki 1 Mayıs kutlamalarında üç kişinin öldürüldüğü Kadıköy'de, "en illegal" örgütler bile, bayrak ve pankartlarını açıp, taleplerini dile getirirken, polisin herhangi bir müdahalesine maruz kalmadı...

'Alternatif kürsü'

Kutlamalar sırasında TKP, "alternatif" kürsü kurup, diğer katılımcılardan farklı bir program izledi. AB ve ABD karşıtı sloganlar atan TKP'lilerle ÖDP'liler arasında çıkan kısa süreli arbede, diğer örgütlerin görevlilerini harekete geçirdi.

DEHAP başta olmak üzere, bir çok siyasi parti ve örgüt, kendi kortejlerine "yabancıları" sokmamaya çalışıp, olası bir provokasyonu engellemeye çalıştı.

Mitinge DEHAP'lılar damgasını vururken, eşcinseller, anarşistler ve feministler slogan ve pankartlarıyla dikkat çekti. Don Kişot pankartı taşıyan bir grup anarşist, "sen, savaştığın değirmenlerden daha büyüksün" sloganları attı.

Sayıları 20 bini bulan DEHAP'lılar ise, "yaşlılar", kadınlar ve gençler olmak üzere, çeşitli kortejler oluşturup, Abdullah Öcalan lehine sloganlar attı. DEHAP'lı kadınların, "kadını yaratan Öcalan'a bin selam", "AKP şaşırma, bizi dağa taşırma" sloganları ve taşıdıkları Öcalan posterleri dikkat çekerken, çevredeki otellerin çatısına çıkan bazı otel çalışanları "Biji serok Apo" diye sloganlar attı.

DEHAP'lı kadınlar, kortejlerine giren yetmişli yaşlarındaki bir DEHAP'lı erkeği de, "amca burası senin yerin değil" diyerek, uzaklaştırdı.

500 su ve sayısız simit

Devasa pankart ve posterlerin taşındığı miting boyunca, polislerin sadece arama noktalarında görünmesi, olası çatışmaları da önlerken, kutlama boyunca bir polis helikopteri Kadıköy Meydanı etrafında dolaşıp durdu.

Sanatçı Edip Akbayram'ın şarkıları, 1 Mayıs marşı ve Nazım Hikmet'in kendi sesinden aktarılan şiirleri, saatler sonra alana ulaşan katılımcılara yorgunluklarını unutturdu. Saat 15'e doğru kimi gruplar alanı terkederken, Sosyalist Emek Hareketi gibi bazı gruplar da miting alanına ancak ulaşabildi.

Alana sabah saat 8'den itibaren gelen su satıcısı Salih (39) tam beş yüz su satarken, simitçiler sattıkları simitlerin hesabını tutamadıklarını söyledi.

Otobüs durağı olan miting alanına sığamayan katılımcılar, polis kontrolünden geçtikten sonra halaylar çekip, ateşler yaktı.

Mitinge destek vermek amacıyla katılan CHP ve AKP milletvekilleri yuhalandı. Kürsüdeki konuşmacıların sesleri, sloganlar arasında yitip giderken, muhabirler de katılımcı sayısı konusunda hararetli tartışmalara girdi. Kimine göre alanda 100, kimine göre 150 bin kişi vardı...

Ama ortak kanı, bu yılki 1 Mayıs kutlamalarındaki yoğun katılımın, yükselen milliyetçi dalgaya ve artan işsizliğe olan tepkiyi ortaya koyduğuydu. Bir gün önceden, alanda buluşmak üzere ayrılan hemen hiçbir katılımcı, yoğun katılımdan dolayı bir araya gelemedi.(İA/EÜ)