İşkence İçin Diplomatik Güvence Kullanılıyor

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Batılı ülkelerin işkenceye zemin hazırladığını açıkladı. Örgütün raporuna göre, Batılı ülkeler şüphelileri sorgulayabilmek için işkence ve kötü muamele görebilecekleri ülkelere gönderiyor. Daha yaygın olan uygulamaysa, sınırdışı etme ve iade uygulamalarının sonucunda, kişilerin işkence görme ihtimallerinin olduğu ülkelere verilmeleri.

Batılı ülkeler, bu durumda, kişileri teslim alan ülkelerin "işkence yapılmayacağı ve kötü muamele edilmeyeceği" yönündeki diplomatik güvencelerini öne sürüyor. Ancak rapor, bu güvencelerin bir işe yaramadığını, insanların bu ülkelerde gerçekten de işkence görebildiğini ortaya koyuyor.

ABD işkenceyi taşerona havale ediyor

91 sayfalık rapora göre, başta ABD olmak üzere, Kanada, Britanya ve Hollanda, terörizm şüphelilerini işkence konusunda sabıkalı ülkelere transfer ediyor, bunu da diplomatik güvence karşılığında yapıyorlar.

HRW yöneticisi Kenneth Roth, "İşkenceye bulaşan hükümetler, yaptıklarını her zaman saklamaya çalışıyor; dolayısıyla işkenceye dair verdikleri "güvenceye" güvenilemez" diyor.

"Uluslararası diplomasi alanında çok olumsuz bir eğilim başladı; bu durum işkencenin küresel bir tabu olmasına zarar veriyor."

Örgüte göre, bu tür güvenceleri veren ülkelerin arasında, insan hakları ihlallerinde ilk sıralarda yer alanlar var: Suriye, Mısır ve Özbekistan.

Türkiye 2 vakayla raporda

Raporda, 2 vaka nedeniyle Türkiye'ye de yer veriliyor. İlk vaka, Türkiye'nin Hollanda'dan iadesini istediği Nuriye Kesbir davası. Hollanda hükümeti Kesbir'in Türkiye'ye iadesine karar vermiş, ancak yüksek mahkeme bu kararın yürütmesini durdurmuştu. Hükümet, bunun üzerine ülkenin en yüksek mahkemesi olan Hoge Raad'a başvurmuştu. Mahkeme, Kesbir'le ilgili kararını henüz vermiş değil. İnsan Hakları Derneği, ilk iade kararının ardından Kesbir'in Türkiye'de işkence görme riskinin bulunduğunu belirterek, iade edilmemesini istemişti.

Raporda, Türkiye'yle ilgili ikinci vaka da, Türkiye'nin 1999'da Özbekistan'a, işkence yapılmayacağına ve adil yargılamanın gerçekleşeceğine dair diplomatik güvence karşılığında iade ettiği Mamatkulov ve Askarov'la ilgili.

Mamatkulov ve Askarov'un Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurusu üzerine, mahkeme Türkiye'den iade sürecini durdurmasını istemiş ancak süreç durmamıştı.

Uluslararası Af Örgütü de, benzer bir konuda, Ahmet Muhammed İbrahim'in hayatının güvencede olmadığından kaygılandıkları Suriye'ye sınırdışı edilmesinin, mülteci hukukunun ihlali olduğunu açıklamıştı. (TK)

HRW raporunun İngilizce tam metnine ulaşmak için tıklayın.