İşkence Davalarında En Sık Hüküm: Beraat
Raporlardan bazı örnekler şöyle:
Türkiye'de İnsan Hakları: Eylül 2004 Raporu
Gözaltında Ölüm Davaları
Birtan Altınbaş: Birtan Altınbaş'ın gözaltında ölümü nedeniyle Naip Kılıç ve Ahmet Baştan adlı polislerin yargılandığı dava 10 Eylül günü sonuçlandı. Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi, emekli polis Naip Kılıç hakkında beraat kararı verdi. Mahkeme, emekli polis Ahmet Baştan'ı önce "kasıt olmaksızın darp sonucu adam öldürme" suçundan 8 yıl hapis cezasına mahkum etti. Bu ceza daha sonra TCY'nin "öldürme suçunda failin belli olmaması durumunda" indirim öngören 463. ve "sanığın duruşmalardaki iyi hali" nedeniyle indirim yapılmasına olanak tanıyan 59. maddeleri uygulanarak 4 yıl 5 ay 10 güne indirildi. 1998 yılından bu yana gıyabi tutuklu olarak arandığı halde "bulunamayan" Baştan, 30 Haziran günü İstanbul'da yakalanmış, ifadesi İstanbul'da alınmış ve hakkındaki gıyabi tutuklama kararı kaldırılmıştı. Müdahil avukatlar daha sonra yaptıkları açıklamada, Mahkeme Başkanı'nın "bugüne kadar hiç görmediği Ahmet Baştan'ın cezasında "iyi hal" gerekçesiyle indirim yapmasını eleştirdiler.
İşkence ve Kötü Muamele Davaları, Soruşturmaları
Sıddık Onay: Avukat Şehmus Kabadayı, 25 Mayıs 2002 tarihinde Diyarbakır'da gözaltına alınan Sıddık Onay'a işkence yapılması nedeniyle açılan soruşturmanın, aradan geçen yaklaşık 2,5 yıla karşın Cumhuriyet Savcılığı'nda bekletildiğini bildirdi. Evinden "Kürt Mustafa" diye bilinen kişi ile iki polis tarafından gözaltına alınan Onay'a, Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü Asayiş Şube Müdürlüğü'nde işkence yapıldığının Diyarbakır Adli Tıp Tabipliği'nden verilen raporla kanıtlandığını anlatan Kabadayı, Onay'ın 25 Mayıs 2002 tarihinde evinden gözaltına alındığını söylemesine karşın "Yakalama ve Gözaltına Alma" formuna "26 Mayıs 2002 tarihinde evinin bulunduğu sokaktan gözaltına alındığı"nın yazıldığını kaydetti. Avukat Kabadayı, "gasp ve hırsızlık" iddiasıyla tutuklanan, yargılama sonucunda beraat eden Sıddık Onay'ın 30 Mayıs 2002 tarihinde suç duyurusunda bulunduğunu, dosyasının 27 Haziran 2002 tarihinde de AİHM'e gönderildiğini söyledi.
Avukat Şehmus Kabadayı, "Çok kapsamlı olan ve delillerin toplanması zaman alan dosyalarda 2 yıl boyunca soruşturma devam edebilir. Oysa dosyamız bu tarzda değil. Tüm delilleri kendimiz toplayıp savcılığa sunduk. Kolluk görevlileri hakkında dava açılmadığında insanların kolluk görevlilerine karşı hak araması engellenmiş olur. İşkence vakasında ispat gücü yüksek dosyalarda kolluk görevlilerinin ceza alacağı öngörüldüğü için davanın açılması uzatılıyor. Dosyada hiçbir eksik olmamasına rağmen polisler hakkında davanın açılmamasını savcılığın keyfi tutumuna bağlıyorum" dedi.
Şenol Gürkan: 2001 yılı Haziran ayında Ankara'da gözaltına alınan Şenol Gürkan adlı üniversite öğrencisine, gözaltında tutulduğu 6 gün boyunca işkence yaptıkları gerekçesiyle Ankara Emniyet Müdürlüğü'nde görevli Komiser Yardımcısı Murat Dedeoğlu (Birtan Altunbaş'ın gözaltında ölümü nedeniyle yargılanan İbrahim Dedeoğlu'nun oğlu), Rıfat Doğru, Gürah Ayhan, Atanur Arslan, Erdal Şimşek, Ahmet Horoz, Tekin Taşlıova, Recep Cömert ve Mustafa Usul hakkında açılan davaya 9 Eylül günü Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Duruşmada esas hakkındaki görüşünü açıklayan Cumhuriyet Savcısı, Gürah Ayhan, Ahmet Horoz, Atanur Arslan ve Tekin Taşlıova'nın TCY'nin "kötü muamele" suçuna ilişkin 245. maddesi uyarınca cezalandırılmasını, Dedeoğlu, Doğru, Şimşek, Cömert ve Usul hakkında beraat kararı verilmesini istedi. Davaya, 1 Ekim günü devam edilecek.
Bu arada Ankara Cumhuriyet Savcılığı, Şenol Gürkan'a Ankara Emniyet Müdürlüğü'nde işkence yaptığı iddia edilen Kadri Tuncel hakkında takipsizlik kararı verdi. Şenol Gürkan, davanın 4 Kasım 2003 tarihinde yapılan duruşmasında, izleyiciler arasında bulunan Kadri Tuncel'i teşhis etmişti. Bunun üzerine Gürkan'ın avukatları Kadri Tuncel hakkında suç duyurusunda bulunmuşlardı. Ankara Cumhuriyet Savcılığı, Tuncel hakkında "Davanın açılmış ve devam etmekte olduğu, başsavcılık soruşturması sırasında söz konusu polisin isminin belirtilmemiş olması, Gürkan'ın yaptığı fotoğraf teşhisinde Kadri Tuncel'i teşhis etmemiş olması ve teşhisin 2 yıl sonra yapılmış olması" gerekçesiyle takipsizlik kararı verdi.
Ferhat Kaya: 5 Mayıs günü gözaltına alınan DEHAP Ardahan Merkez İlçe Başkanı Ferhat Kaya'ya "gözaltında kötü muamelede bulundukları" gerekçesiyle 11 polis hakkında açılan dava, 27 Eylül günü sonuçlandı. Mahkeme, Nebile Karaman, Ergün Karakuş, Ercan Yaman, Osman Kocabaş, Özer Çelik, Karaman Edis, Şener Emir, Yalçın Yıldız, Selim Çam, Recep Cesur ve Yunus Ulus hakkında "yeterli delil olmadığı" gerekçesiyle beraat kararı verdi.
Müslüm Turfan, Ahmet Turan, Dinçer Erduvan: 11 Kasım 1998 tarihinde gözaltına alınan Kızıl Bayrak ve Ekim dergileri çalışanları Müslüm Turfan, Ahmet Turan ve Dinçer Erduvan adlı kişilere işkence yapılması nedeniyle polisler Mehmet Hallaç, Şeref Bayrakçı, Mahmut Yıldız ve Ahmet Okuducu hakkında açılan dava, 30 Eylül günü İstanbul 7. Ağır Ceza Mahkemesi'nde sonuçlandı. Mahkeme, polisler hakkında "delil yetersizliği" gerekçesiyle beraat kararı verdi. Süleyman Yeter'in ölümü nedeniyle de yargılanan Ahmet Okuducu hakkında beş yıllık zamanaşımı süresinin dolmasına kısa bir süre kala 5 Eylül 2003 tarihinde ek iddianame ile dava açılmıştı.
Türkiye'de İnsan Hakları: Temmuz 2004 Raporu
İşkence ve Kötü Muamele Davaları, Soruşturmaları
"Toplumsal barışın sağlanması" amacıyla 2003 yılının Haziran ayında Bingöl'de "Barış Masası" kurmak isterken gözaltına alınan insan hakları savunucularına kötü muamelede bulundukları öne sürülen Güvenlik Şube Müdürü Oktay Kılıç, Güvenlik Şubesi'nde görevli polis memurları Adem Tekinay, Sezgin Gündoğdu ve Nuri Mete hakkındaki "takipsizlik" kararı Temmuz ayında kaldırıldı. İHD Bingöl Şube Başkanı Rıdvan Kızgın, Cumhuriyet Savcılığı'nın "takipsizlik" kararına Muş Ağır Ceza Mahkemesi'nde itiraz etmişti.
Tahir Yıldız, İsmail Yüncü, Salih Duran, Salih Yüncü, Erol Kırcı, Ali Macit, Ali Gökpınar, Yunus Gürbüz, Nurettin Aydın, Tahsin Horzum, Orhan Kaymakçı, Ramazan Danacı, Ragıp Uysal, Ramazan Karaaslan, Abdullah Parlar, Ayar Çakır, Hasan Ayyıldız: "Hırsızlık" iddiasıyla 2000 yılı Mart ayında Burdur'un Bucak ilçesine bağlı Karaaliler, Heybeli, Keçili köyleri, Çeltikçi ilçesine bağlı Çebiş köyü, Afyon'un Dinar ilçesine bağlı Yıprak, Kınık, Uluköy ve Tahtalı beldelerinde gözaltına alınan Tahir Yıldız, İsmail Yüncü, Salih Duran, Salih Yüncü, Erol Kırcı, Ali Macit, Ali Gökpınar, Yunus Gürbüz, Nurettin Aydın, Tahsin Horzum, Orhan Kaymakçı, Ramazan Danacı, Ragıp Uysal, Ramazan Karaaslan, Abdullah Parlar, Ayar Çakır ve Hasan Ayyıldız'a işkence yapılması nedeniyle dokuz güvenlik görevlisi hakkında açılan dava 2 Temmuz günü sonuçlandı.
Burdur Ağır Ceza Mahkemesi, Bucak Jandarma Komutanı Hikmet Batur'u "işkence (TCY 243), hürriyeti tahdit ve gözaltına alınanları avukatlarıyla görüştürmemek" suçlarından 6 yıl hapis cezasına mahkum etti. İstihbarat Subayı Sedat Şükrü Anafarta ve Jandarma İstihbarat Şube Müdürlüğü'nde görev yapan Mustafa Türköz'e "işkence" suçundan 2 yıl hapis cezası veren mahkeme, Çeltikçi Jandarma Karakol Komutanı Jandarma Astsubay Şeref Göztepe, astsubaylar Süleyman Alagöz, Ali Ulvi Çelik ve Erkan İzgüngör hakkında ise beraat kararı verdi. 2003 yılı Ocak ayında intihar eden Kızılkaya Jandarma Karakol Komutanı Jandarma Astsubay Yusuf Hökelekoğlu hakkındaki dava düştü.
Aziz Turan kimliğiyle yargılanan JİTEM elemanı, PKK itirafçısı Abdülkadir Aygan'ın dosyası ise bulunamadığı için ayrıldı. Aygan'ın JİTEM tarafından öldürülen ve kaybedilen kişilere ilişkin itirafları Mart, Nisan ve Mayıs aylarında Özgür Gündem gazetesinde yayınlanmıştı.
Türkiye'de İnsan Hakları: Haziran 2004 Raporu
Özgür Ünal: Özgür Ünal adlı gencin 22 Ağustos 2001 tarihinde Edremit Emniyet Müdürlüğü'nde ölümü nedeniyle Komiser Yardımcısı Hakan İzmir, Hayri Güntürk, Yakup Kadri Öztürk, Salih Köksal, Engin Ayışık, Ekrem Çırakoğlu ve Hüseyin Duran adlı polisler hakkında açılan davaya 16 Haziran günü Burhaniye Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Duruşma, Adli Tıp Kurumu raporunun beklenmesi için 13 Temmuz gününe ertelendi.
Özgür Ünal davasında yargılanan 7 polis hakkında 4.11.2004'de beraat kararı verildi.
İşkence ve Kötü Muamele Davaları, Soruşturmaları
Gökhan Biçer: Diyarbakır'da 2002 yılında gözaltına alınan Gökhan Biçer'e işkence yaptıkları iddiasıyla Terörle Mücadele Şubesi'nde görevli Başkomiser İsmail İçen ve Fatih Reşat Gürbüz adlı polis hakkında açılan dava, 16 Haziran günü sonuçlandı. Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yapılan duruşmada, Mahkeme iki polis hakkında da beraat kararı verdi.
Gökhan Biçer, 9 Şubat 2002 tarihinde "yasadışı örgüt lehinde slogan attıkları" iddiasıyla Devran Ak adlı kişiyle birlikte gözaltına alınmıştı. Terörle Mücadele Şubesi'nde sorgulanan Biçer ve Ak ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakılmıştı. Biçer serbest bırakıldıktan sonra Adlı Tıp Kurumu'ndan rapor almış ve polisler hakkında Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulunmuştu. (YS/BB)