Toplantıda, Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (Hak-İş) yürüttüğü "Sosyal Etiketleme Projesi", Kadının İnsan Hakları Projesi-Yeni Taktikler'in "Kadının İnsan Hakları Eğitimi Projesi" ile Polis Akademisi Öğretim Görevlisi Vahit Bıçak'ın akademide verdiği, "Kolluk Kuvvetlerinin Kötü Muamele Yapmaktan Caydırılmasına Yönelik İnsan Hakları Eğitimi" aktarıldı.
Toplantıya, yaklaşık 60 kurumdan 100 temsilci katıldı, bireysel katılım oranı da yüksekti. Proje, sivil toplum örgütlerinin yanı sıra, devleti de "yeni taktikler"den faydalanmaya çağırıyordu ama, devlet kurumlarından davetlilerin büyük bir kısmı toplantıyı izlemedi.
Sosyal Etiketleme ve Kadının İnsan Hakları Eğitimi
Ankara toplantısı Ali Bayramoğlu, Gencay Şaylan ve Emel Kurma'nın projenin ana fikrini anlatmasıyla başladı. Kurma, Romanya'daki bölgesel eğitim atölyesi hakkında ve uluslararası sempozyuma doğru ilerleyen süreç hakkında katılımcılara bilgi verdi.
Ardından Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (Hak-İş) yürüttüğü "Sosyal Etiketleme" kampanyasının özeti sunuldu. Bu proje ile sendika fikrinin Türkiye'de yaygınlaştırılması ve sendikalı oranının artırılması planlanıyor. Projede yer alan diğer taktiklerden farklı olarak henüz yürütülmeye başlanmamış olan "Sosyal Etiketleme" kampanyası firmalara ürünlerine "Bu ürün sendikalı işçiler tarafından üretilmiştir" ibaresi taşıyan bir etiket koymaları çağrısını yapıyor. Bu etiketin ürünün üstünde yer almasıyla firma, çalışanlarının başta sendika hakkı olmak üzere diğer sosyal haklardan da yararlanma hakkına saygılı olduğunu belirtmiş oluyor.
"Sosyal Etiketleme" kampanyasından sonra "Kadının İnsan Hakları Projesi - Yeni Çözümler" den (KİHP) Elâ Anıl "Kadının İnsan Hakları Eğitimi" başlıklı projeyi anlattı.
Kadının İnsan Hakları Projesi'nin Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) ile birlikte yürüttüğü çalışmada, Güneydoğu Anadolu, Ege ve Marmara bölgelerinde SHÇEK'in açtığı toplum merkezlerinde kadınlara sahip oldukları yasal ve sosyal haklar anlatılıyor. Eğitimciler, uzun bir eğitici eğitiminden geçiyor. Elâ Anıl, aktardığı çalışmada alınan yol ile ilgili sayısal verileri sundu ve çalışmaya katılan kadınların hayatlarındaki değişimi anlattığı örneklere yer verdi.
Kolluk Kuvvetlerinin Kötü Muameleden Caydırılması
İkinci gün Polis Akademisi Öğretim Görevlisi Vahit Bıçak, akademide verdiği insan hakları dersini aktardı. Vahit Bıçak, projede, "Kolluk Kuvvetlerinin Kötü Muamele Yapmaktan Caydırılmasına Yönelik İnsan Hakları Eğitimi" olarak anılan ders kapsamında, öğrencilere insan haklarıyla ilgili bir dizi soru soruyor.
"Telefon etme hakkı görevinizi engeller mi?", "Kişiye, tutuklandığında, neden tutuklandığını açıklamak görevinize engel olur mu?" gibi... Ardından yıl boyunca işkence ve benzeri suçlar nedeniyle yargılanan polislerin mahkeme sırasında alınmış video kayıtlarını polis adayı öğrencilere gösteriyor. Bu yolla öğrencilerin, yargılamaya tabi olan kişi ile kendileri arasında empati kurma yeteneğini geliştirmeyi amaçlıyor. Yıl sonunda, yıl başındakine benzer soruları tekrar yanıtlayan öğrencilerin insan haklarına dair yaklaşımının hayli değişmiş olduğu gözlemleniyor.
Kamu sağlığı fonları ve işkence mağdurları
İkinci günün ikinci sunumu Romanya'daki eğitim atölyesinde yer alan taktiklerden "Kamu Sağlığı Fonlarının İşkence Mağdurlarının Rehabilitasyonuna Açılması" çalışmasıydı. Sunumu Romanya'daki İşkence Mağdurları Vakfı'ndan (ICAR) Camelia Doru yaptı. Romanya'da devletin kullandığı baskıcı yöntemler nedeniyle mağdur durumda kalmış, işkence görmüş kişilere yönelik hiçbir rehabilitasyon programının olmaması nedeniyle çalışmaya başlayan ICAR, ilk başta Sağlık Bakanlığı'yla yaptıkları görüşmelerden bir sonuç elde edememiş. Fakat sonradan yaygın bir medya kampanyası sayesinde dikkatleri bu yöne çekmiş ve devlet tarafından "ciddiye" alınmış. Bu sürecin ardından devletin çeşitli kurumlarıyla birlikte işkence mağdurlarına yönelik programları birlikte yürütmeye başlamışlar.
Proje kapsamında Türkiye'de iki tanıtım toplantısı daha düzenlenecek.
Proje hakkında...
İnsan Hakları Mücadelesinde Yeni Taktikler, hak ihlallerini engellemeye yönelik kullanılan bilindik eylem biçimlerinin dışında yeni yöntemler sunmayı ve paylaşıma açmayı amaçlayan bir proje.
Projeyi, Helsinki Yurttaşlar Derneği, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü ile İşkence Mağdurları Merkezi' nin(Center for Victims of Torture) birlikte yürütüyor.
Bu doğrultuda dünya çapında "yeni eylem biçimi" kavramını karşılayan, yaklaşık elli ülkede denenmiş ve sonuçları alınmış "taktikler" anlatılıyor ve ihtiyacı olan grupların paylaşımına açılıyor.
Uluslar arası sempozyum hedefleniyor
Projenin ana hedefi, 2004 yılında Ankara'da yaklaşık 700 delegenin katılacağı büyük bir uluslar arası sempozyum düzenlemek. Sempozyumda, toplanan taktikler arasından seçilecek 20'sinin, ülkenin taktiğin yürütüldüğü dönemde içinde bulunduğu durumdan, alınan sonuçlara kadar geniş bir bakış açısıyla sunulması hedefleniyor.
Projenin Helsinki Yurttaşlar Derneği'nde yürütülen Türkiye ayağı için dört tanıtım toplantısı düzenleniyor. Bu toplantıların ilki 11-12 Mayıs tarihlerinde İstanbul'da ikincisi ise 12-13 Ekim tarihleri arasında Ankara'da düzenlendi.
Toplantılarda, yurtdışında yürütülen bir taktiği tanıtmak üzere uluslararası bir katılımcı ve Türkiye'deki proje ekibinin ulaştığı, Türkiye'de yürütülen çalışmalarını tanıtmak üzere iki yerel katılımcı sunuş yapıyor. (ÇÖ/BB/NK)