İklim Zirvesi'nin İlk Haftası Nasıl Geçti? Türkiye Ne Yaptı?

*Zirve, yürüyüşlerle geçiyor. Fotoğraf: Burak Akbulut/Madrid-AA. 

İspanya'nın başkenti Madrid'de devam eden Birleşmiş Milletler (BM) İklim Zirvesi'nin ilk haftası, Madrid'te sokakları dolduran 500 bin iklim aktivistinin iklim eylemi talepleri ile kapandı. 

Bir sene önce Polonya'nın Katowice kentinde  düzenlenen zirve sırasında altı bin kişi yürümüştü. Bu da, iklim aktivisti Greta Thunberg'in başlattığı hareketin ne kadar büyüdüğünü gösteriyor. 

Karbon salınımı tartışmaları

Yaklaşık 200 ülkenin delegelerinin katıldığı zirvenin kritik müzakere başlıklarında -karbon marketleri ve kayıp & zarar-, yavaş ama önemli gelişmeler yaşandı. Bu hafta ise zirveye artık üst düzey temsilciler, devlet başkanları, bakanlar katılmaya başlıyor.

Zirvenin gündemindeki en zorlu mesele, Paris Anlaşması'daki madde 6. Paris Anlaşması'nın bütünlüğünü koruyan, iklim eylemini güçlendiren bir karbon piyasaları rejimi, küresel hedeflere ulaşmak açısından kritik öneme sahip.

Görüşmeler, ülkeler arası ticaret (Madde 6.2) ve yeni küresel bir karbon pazarı kurulumu (Madde 6.4) maddelerinin detaylarında yoğunlaşıyor. Ayrıca, gönüllü karbon piyasaları için de bir çerçevenin oluşturulması da gündemdeki önemli meseleler arasında.

Paris Anlaşması'na taraf olmayan Türkiye için özellikle gönüllü karbon piyasaları konusunda nasıl bir çerçeve oluşturulacağı kritik öneme sahip.

TIKLAYIN - Türkiye En Çok Salım Yapan 15. Ülke

Türkiye gündemi: Hızlı başlandı... 

İklim uzmanlarının geçtiği bilgilere göre zirvede Paris İklim Anlaşması'nı imzamalamayan tek ülke konumundaki Türkiye'nin gündemi hızlı başladı. Ancak hemen arkasından haberler kesildi.

Türkiye, ekten çıkma talebinin tartışılmasına dair taslak gündem önerisi vermişti, ancak ilk gün konuşma yaptı ve bu teklifini çektiğini ifade etti.

Diğer bir yandan ise yine aynı gün, Çevre ve Şehircilik Bakanı Madrid'te zirvedeki Türkiye Pavilyonu açılışında bir açıklama yaptı.

Açıklamada, Türkiye'ye Fransa, Almanya ve Dünya Bankası tarafından bir teklif yapıldığı, ancak finans paketinin önerisinin Türkiye'nin hassasiyetlerine cevap vermediği ifade edildi.

Teklifin miktarı ve niteliği içeriği hakkında her hangi bir resmi açıklama bulunmuyor. Türkiye'nin iklim finansmanına erişmek istediği ise uzun süredir biliniyor. 

Diplomatlar ve uzmanlar Türkiye'nin bu zirvede de Paris Anlaşması'nı onaylamasını oldukça düşük bir ihtimal olarak görüyor. 

TIKLAYIN - Türkiye Artık Paris Anlaşması'nı Onaylamayan Tek Ülke

Peki bu arada gezegende neler oluyor? 

• Dünya Meteoroloji Örğütü yayımladığı yıllık analizde, 2019 yılının, tarihteki en sıcak ikinci yada üçüncü yıl olarak kayda geçeceğini, ve sanayi öncesi dönemlere göre küresel sıcaklık artışının 1.1°C artış gösterdiğini ifade etti.
• Üstelik kalan karbon bütçesini de her geçen gün tüketiyoruz. Küresel Karbon Bütçesi Raporu 2019 yılında küresel emisyonların yüzde 0.6 oranında artış gösterdiğini açıkladı. İyi haber, emisyon artış hızı yavaşlıyor ama kötü haber ise maalesef bu yeterli değil. 1.5C hedefi için yılda en az %7.6 emisyon azaltımı gerekiyor. Bu arada bu çalışma, Türkiye'nin 2018 dünyanın en büyük 15.inci kirleticisi olduğunu da gözler önüne serdi. Türkiye'nin 2018 itibari ile Fransa'dan ve İngiltere'den daha fazla sera gazı salıyor.
• Oil Gas and Climate adlı rapor, petrol ve gaz endüstrisinin, ABD, Kanada, Norveç ve birçok farklı ülke için planladığı yeni yatırımların küresel ısınmayı 1.5C altında durdurmayı imkansızlaştıracağını söylüyor.
• Küresel Risk İndeksi, 2018 yılında iklim krizi ile ilişkili aşırı hava olaylarının Myanmar ve Haiti gibi sadece yoksul ülkeleri değil, dünyanın en zengin ülkelerini de etkilediğini gösteriyor. Japonya, 2018 yılında aşırı hava olaylarından en çok etkilenen ülke olurken, Almanya ve Kanada da en çok etkilenen ilk 10 ülke arasındaydı. Rapor sonuçları, bilim insanlarının iklim kriziyle giderek kötüleştiğini ortaya koyduğu sıcak hava dalgalarının neden olduğu hasarı gösteriyor.

(PT)