Kaçan çocuklardan 13 yaşındaki Birendra Limbu "Bizi hem kurye olarak kullanıyorlardı hem de bazı programlara katılmamızı istiyorlardı" dedi.
Okul kitaplarını almaya gittiği sırada gerillalar tarafından kaçırılan 14 yaşındaki Pemba Şerpa da "Ben okumaya devam etmek istiyordum ama Maoculardan korktuğum için bir şey demedim" dedi.
Şerpa, gerillaların onu öldüreceğinden korktuğu için evine dönmek istemiyor. Onları ordu karargahında ziyaret eden aileleri de çocukları geri götürmeyi reddetti. Ordu, çocukların bir bakım merkezine verileceğini açıkladı.
Hem hükümet güçleri hem gerillalar
Maocu isyancıların 1996'da başlattığı hareket aralarında çok sayıda çocuğunda olduğu 11 binden fazla insanın yaşamını yitirmesine sebep oldu.
Barış ve Yönetim Derneği'nin Güney Asya bölümünün (Peace and Governance Foundation South-Asia Partnership-Nepal) araştırmalarına göre, yüzlerce çocuk da fiziksel ve psikolojik travma yaşıyor.
PGF-SAP, hem hükümet güçlerinin hem de isyancıların ciddi çocuk hakları ihlallerinde bulunduğunu söylüyor. Çatışmalar sırasında yok olan altyapı eğitimin büyük ölçüde aksamasına yol açtı.
İsyancılar özellikle kırsal bölgelerdeki okulları taraftar yetiştirmek için kullanıyor. İsyancılar çocukları militan olmaya zorlarken hükümet güçleri de çocukları isyancı olmakla suçlayıp okuldan ayrılmaya itiyor.
PGF-SAP, yüzlerce köy okulunun kapatıldığını ve çocukların eğitim hakkından mahrum kaldığını söylüyor. Sağlık hizmetlerinin yetersizliği ve beslenme problemleri de binlerce çocuğu etkiliyor.
Asker, kurye, öksüz çocuklar
Çatışmaların başladığı 1996'dan bu yana çocuk işçiliği de arttı. İsyancılar ve hükümet güçleri çoğu zaman çocukları kurye olarak kullanıyor.
Maocu isyancılar çocukları asker olarak da kullanıyor. Şubat 1996 ve Eylül 2003 arasında 155 çocuk hükümet güçleri tarafından, 79 çocuk da isyancılar tarafından öldürüldü. Öldürülen çocukların 75'i kızdı.
Aynı süreçte yüzlerce çocuk da öksüz kaldı. Nepal Çalışan Çocuklar Merkezi (CWIN) raporuna göre, sekiz yılda 4 binden fazla çocuk çatışmalar yüzünden evsiz kaldı.
Evsiz kalan çocukların çoğu sokakta yaşıyor ve fuhuş, madde bağımlılığı da dahil olmak üzere çeşitli şekillerde istismara uğruyor. Çocuk çeteleri yaygınlaşıyor.
CWIN'in raporu çatışmalardan etkilenen; yaşamını yitiren ya da yaralanan çocuk sayısının son altı ayda arttığını gösteriyor. Son altı ayda çatışmalarda 54 çocuk yaşamını yitirdi; iki çocuk da tutuklu bulundukları cezaevinde intihar etti.
Raporda yer alan bilgilere göre, altı ayda 6 bin 689 çocuk Maocu gerillalar tarafından kaçırıldı; 77 çocuk da hükümet güçleri tarafından tutuklandı. Rapor, her gün birkaç çocuğun okullarından kaçırıldığını söylüyor.
Monarşi
Yaklaşık 25 milyon nüfusa sahip olan Nepal tarihinin büyük bölümünü monarşi ile geçirdi. 1959'da girişilen çok partili demokrasi denemesi Kral Mahendra'nın parlamentoyu kapatması ile son buldu.
Yoğun halk ayaklanmaları sonucunda 1991'de tekrar demokrasiye geçildi fakat devamlı değişen koalisyonlar yüzünden ülkede istikrar sağlanamadı.Maocu isyancılar 1996'dan bu yana anayasal monarşiye karşı savaşıyor.
2002'de tekrar monarşiye dönen Nepal ile komşusu Butan arasında uzun yıllardır çözülemeyen bir mülteci problemi var. (EÜ/BB)
* Bu haber CWIN, PGF-SAP, UNICEF ve BBC'nin web sitelerinden derlendi.