Hükümet Hastaları Müşteri Yapıyor

Kıbrıslıtürkler son 1,5 yılda, iki genel seçim ve referandum dahil 4. kez sandık başına gidiyor. Pazar günü yapılacak ve Denktaş'ın aday olmadığı 7. cumhurbaşkanlığı seçiminde 9 aday yarışacak.

Kıbrıslı Türkler, 1974 Barış Harekatı'nın ardından 7. kez cumhurbaşkanını seçmek için pazar günü sandık başına gidecek.

Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, 1976 yılında yapılan ilk seçimden 2000 yılına kadar, her 5 yılda bir yapılan 6 seçimde bu makama seçildi. Pazar günü yapılacak ve Denktaş'ın aday olmadığı 7. cumhurbaşkanlığı seçiminde 9 aday yarışacak.

Kuzey Kıbrıs'ta federe devlet döneminden başlayarak bugüne kadar yapılan 6 cumhurbaşkanlığı seçiminin galibi Rauf Denktaş oldu. 1990 seçimlerine kadar 4 seçimde seçimleri ilk turda kazanan Denktaş'ın 1990'lı yılların başında Ulusal Birlik Partisi (UBP) ile yollarının ayrılması ve UBP Genel Başkanı Derviş Eroğlu'nun 1995'ten itibaren aday olmasıyla, son iki seçim 2. tura kaldı. 1995 yılında yapılan ilk iki turlu seçimde Eroğlu'yla yarışan Denktaş, ikinci turda büyük farkla kazanırken, 2000 yılında yapılan son seçimlerde Eroğlu'nun birinci turun ardından adaylıktan çekilmesiyle Denktaş seçimin galibi oldu.

KKTC'nin cumhurbaşkanlığı seçimleri açısından seçim tarihi incelendiğinde, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) ile Toplumcu Kurtuluş Partisi'nin (TKP) kuruluşlarından itibaren 1990 seçimleri hariç tüm seçimlere kendi amblemleriyle katıldıkları da dikkat çekiyor. 1973 yılında kurulan CTP, sol-sağ bloklaşmasının olduğu 1990 seçimleri hariç, tüm seçimlere kendi adayıyla katıldı. İlk seçimlerin yapıldığı 1976 yılında kurulan Toplumcu Kurtuluş Partisi, 1981'den itibaren 1990 dışında her seçime aday gösterdi.

UBP ise Denktaş'ı önceleri parti adayı olarak, ardından bağımsız aday olarak destekledi, 1995'ten itibaren de ilk kez Denktaş dışında aday göstermeye başladı.

Seçim sonuçlarına bakıldığında, sol partilerin en büyük başarıyı 1981 yılında yapılan 2. cumhurbaşkanlığı seçimlerinde gösterdikleri dikkat çekiyor. Bu seçimde sol oylardaki yükselmeyle birlikte, Denktaş'ın oy oranında düşüş oldu ve Denktaş bu seçimi yüzde 51.5 oyla kazandı.

Daha sonra yapılan seçimleri yüzde 65-70'e varan oy oranıyla kazanan Denktaş'ın oy oranı, sağ oyların bölünmesi ve UBP Genel Başkanı Eroğlu'nun da adaylığıyla birlikte 1995'te ilk turda yüzde 40'e kadar indi. İkinci turu yüzde 62 oyla kazanan Denktaş, Eroğlu'nun adaylıktan çekilmesiyle 2000 seçimlerini ikinci tur yapılmadan kazandı.

Her seçimde aday çıkaran CTP'nin parti olarak grafiği izlendiğinde ise en düşük oyu yüzde 10'la 2000 seçimlerinde aldığı görülüyor.

1976'DA YÜZDE 76.5 İLE DENKTAŞ

Türk Ajansı-Kıbrıs'ın, Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) verilerine dayanarak yaptığı derlemeye göre, 1976 yılında yapılan ilk cumhurbaşkanlığı seçiminde 4 aday yarıştı. UBP adayı olarak seçime katılan Rauf Denktaş, yüzde 76.5 oy oranıyla ilk cumhurbaşkanı seçilirken, CTP adayı Ahmet Mithat Berberoğlu yüzde 21.5 oranında oy aldı. Toplam 4 adayın yarıştığı bu seçimde bağımsız adaylar M. Şevki Lusignan 427, Servet Sami Dedeçay da 423 oy aldı.

1981 seçimlerinde 5 aday yarıştı. TKP'nin adayı Ziya Rızkı, bu seçimde yüzde 30.5 oy alarak, tarihte partisinin aldığı en yüksek oy oranına ulaştı. CTP adayı Özker Özgür de yüzde 12.5 oranında oy aldı ve böylece iki partinin toplamıyla sol oylar ilk kez yüzde 43 oranına yükseldi. Sol oyların yükselmesiyle birlikte, UBP adayı Cumhurbaşkanı Denktaş bu seçimi yüzde 51.5'le kazandı.

Bu seçime Demokratik Halk Partisi (DHP) adına Hüsamettin Tanyar da katıldı ve yüzde 4.5 oranında oy aldı. 1981 cumhurbaşkanlığı seçimi bu partinin katıldığı ilk ve son seçim oldu. Bağımsız aday Servet Sami Dedeçay ise 180 oy aldı.

Federe devletten Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne geçişin, 1983'te devletin ilan edilmesinin ardından, 1985 yılında yapılan seçimi ise Denktaş yüzde 70 oy oranıyla kazandı. Denktaş, ilk kez bu seçime bağımsız olarak katıldı.

CTP adayı Özker Özgür yüzde 18'de kalırken, TKP adayı Alpay Durduran yüzde 9.5 oranında oy aldı. Toplam 6 adayın katıldığı bu seçimde bağımsızlardan Arif Hasan Tahsin Desem 694, Servet Sami Dedeçay 514 ve Ayhan Kaymak 337 oy aldı.

SAĞ-SOL BLOKLAŞTI

1990 yılında yapılan 4. cumhurbaşkanlığı seçimi ise, sağ ve sol oyların bloklara ayrıldığı ilk ve tek seçim olarak kayıtlara geçti.

Cumhurbaşkanı Denktaş, Ulusal Birlik Partisi öncülüğündeki sağın desteğiyle bağımsız aday oldu ve yüzde 66.5 oranında oyla seçimi kazandı.

CTP ve TKP ile diğer sol güçler ise bu seçimde bağımsız aday İsmail Bozkurt'u destekledi. Bozkurt, bu seçimde yüzde 32 oranında oy aldı.

Tüm seçimler içinde 3 adaylı tek seçim olan 1990 seçimlerinde Yeni Kıbrıs Partisi (YKP) adına Alpay Durduran da aday oldu ve yüzde 1.2 oranında oy elde etti.

2 TURLU SEÇİM DÖNEMİ

Seçimlerin ardından sağdaki bölünme, Cumhurbaşkanı Denktaş ile dönemin Başbakanı Derviş Eroğlu'nun yollarının ayrılması ve UBP'nin ikiye bölünerek Demokrat Parti'nin (DP) kurulmasıyla şartlar değişti.

1995 cumhurbaşkanlığı seçimleri bu şartlarda yapıldı ve Ulusal Birlik Partisi ilk kez Denktaş'a karşı aday çıkardı. Toplam 7 adayın katıldığı bu seçimlerde bağımsız aday Rauf Denktaş ile UBP adayı Derviş Eroğlu arasında kıran kırana yarış oldu ve seçim ilk kez ikinci tura kaldı.

İlk turda Denktaş, yüzde 40 oranında oyla seçim tarihinin en düşük oyunu aldı. Eroğlu ise ilk turda yüzde 24 oy aldı. Bir hafta sonra yapılan ikinci turu Denktaş yüzde 62 ile kazanırken, Eroğlu yüzde 37.5'te kaldı.

1995 seçimlerinde CTP adayı Özker Özgür yüzde 19'a yakın oy alırken, TKP adayı Mustafa Akıncı yüzde 14, YKP adına yarışa katılan Alpay Durduran da yüzde 1.7 oranında oy aldı.

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Batman şubesi, hükümetin sağlıkta dönüşüm programına yönelik politikalarını eleştiren bir açıklama yaptı.

Petrol Hastanesinde çalışan Sağlık emekçileri topluca Sanat sokağına geldi. Eğitim-Sen, TUHAY-DER ve İHD Başkanlarının da destek verdiği eylemde konuşan SES Batman şube başkanı Mehmet Sıdık Akın, "Herkese eşit, Ücretsiz, Nitelikli Sağlık ve sosyal güvenlik hakkı. Genel Sağlık Sigortası'na Hayır, Sağlık hizmeti için Nüfus cüzdanı yeter." dedi.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümetine sert eleştiriler getiren Akın, hükümetin 5319 sayılı torba yasa ile kurtuluş savaşında bile ücretsiz sunulan koruyucu sağlık hizmetlerini paralı hale getirdiğini belirterek, "Parasız olduğu halde yeterli aşılama oranlarına ulaşılamayan ülkemizde difteri, tetanoz, boğmaca, verem ve çocuk felci aşıları ücretlendirilmiştir. Sağlıkta dönüşüm programıyla sağlık kuruluşlarını işletmeye, hastaları müşteriye dönüştürmek isteyen AKP hükümetini uyarıyoruz. 21 Nisan'da hizmet üretmeyeceğiz" diye konuştu.(EÜ)