Her Bir Şey Aynı Yahu!

"Ne yazık ki traktörü öküzle çekiyoruz", "Nal mıhı, lastik, peynir...yok", "Yeter Söz Milletindir", "Dağlar yol, viraneler bağ oldu", "6-7 Eylül'e karşı insan hakları", "Kızıl eşkıyayı MHP ezer", "Su, su, su ve yol...". Bunlar şimdilerde pek ilgi görmeyen, 1950'de ve sonrasında partilerin seçim propagandalarında kullandıkları sloganlardan bir kaçı.

Tarih Vakfı ve Garanti Bankası'nın birlikte açtığı "Türkiye'de Seçim Afişleri Sergisi" bundan elli yıl öncesinin siyasal atmosferi hakkında ipuçları veren afişlerin yer aldığı bir sergi... Sergide 55 afiş yer alıyor, 18'i Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP), 8'i Demokrat Parti'nin (DP) gerisi de "diğerlerinin"...

Bir tarihin sergisi

Farklı partilerin farklı seçim afişleri aynı "miting alanında" sergileniyor; CHP'den DP'ye, Adalet Partisi'nden (AP) Türkiye İşçi Partisi'ne (TİP), Milli Selamet Partisi'nden (MSP) Hür Parti'ye (HP), Milliyetçi Hareket Partisi'nden (MHP) Özgürlük ve Dayanışma Partisi'ne (ÖDP), Anavatan Partisi'nden (ANAP) Halkın Demokrasi Partisi'ne (HADEP) kadar geçen elli yıl içinde seçimlere girebilmiş, toplumu etkileyebilmiş partilerin afişleri.

Sergiyi düzenleyenler tüm partilerin afişlerini toparlayamamış. Nedeni: "Uzun yıllardır çalışmalarını sürdürenler de dahil, partilerin ve partilere hizmet veren reklam şirketlerinin ya herhangi bir arşivleme çalışması yok, ya da bu arşivler afişleri içermiyor."

Seçim dönemi olduğundan olsa gerek, sergiye ilgi fazla. Sergi kadar sergi defteri de "eğlenceli". Partilerinin afişlerinin sergilenmemesinden yakınanlar, bazı partilerin "kayrılmasını" eleştirenler, partilerine oy isteyenler görüşlerini yazmış. Görüşlerini sergi defterine yazanların çoğu, tepkilerini sıralamış, ortak görüş ise "o dönem ile bugün arasında bir fark olmayışı."

Bir öneri: Meclisi dezenfekte mi etsek?

Burcu adındaki öğrenci sergiyi gezdikten sonra tepkisini "Her bir şey aynı yahu "; A. Kadir Doğulu "1946-2001 aynı, ne değişti?"; "bir dost" rumuzlu "seçmen" de "Tek çözüm Nuri Alço" sözleriyle aktarmış deftere. Arif isimli "seçmen" ise, ÖDP'nin bir afişine gönderme yaparak ilginç bir "öneri" sunuyor: "Süpürmeye sokaktan başladık, sıra mecliste. Meclisi dezenfekte mi etsek?"

Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat Tasarım Fakültesi 4. sınıf öğrencisi Serkan Şimşek de bugünün afişleri ile dünün afişlerini karşılaştırıyor:

"Sol partilerle sağ partiler arasında biçimsel yönden pek farklılık olmamasına rağmen DP, MHP gibi partilerin daha kalın, düz puntolar; CHP, TİP ise ince, italik, esnekliği çağrıştıran biçimler kullanıyor. Partilerin bir çok afişi de Avrupa ve Amerika'dan esinlenerek yapılmış. İki dönem arasındaki en bariz fark grafik farkı. O zamanın afişlerinde profesyonellik yok samimiyet var, şimdi ise samimiyet yok, profesyonellik var..."

"Afişler bizi etkilemez"

"Seçim afişleri seçmen üzerinde etkili olur mu?" "Hayır" yanıtı veriyor 66 yaşındaki Fevzi Yılmaz, "Biz bildiğimiz partiyi kendimiz seçeriz, böyle şeyler etkilemez" diye de ekliyor.

Yılmaz, 1950'li 60'lı yılları hatırlıyor, o zamanlar oyunu DP'ye vermiş. O zamanlar partilere güven varmış, şimdiki gibi değilmiş, siyasetçiler yolsuzlukları korkarak yaparmış, şimdikiler gibi "cesur" davranmazlarmış...Ayrıca o yıllarda bu kadar afiş, bayrak yokmuş, zaten parti sayısı da az olduğu için her şey çok "sade" imiş. Bu yıl kimseye oy vermeyecek Fevzi Yılmaz...(HA/NK/BB)

Garanti Sanat Galerisi'ndeki sergi 27 Ekim'e kadar gezilebilir.

İstiklal Cad. No:187 Beyoğlu

Bilgi için: (212) 233 2161/36-293 63 71