HDP'li Paylan Sordu: Valiliğin Patrik Seçimine Müdahalesinin Gerekçesi Nedir?
Haberin Kürtçesi için tıklayın
Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekili Garo Paylan, İstanbul Valiliği’nin Ermeni patrik seçimine müdahale etmesini İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya sordu.
Türkiye Ermenileri Patriği II. Mesrob Mutafyan sağlık sorunlarından dolayı dokuz yıldır görevini sürdüremiyor. Türkiye Ermeni Patrikliği’ne bağlı ruhaniler, 15 Mart’ta Patriklik seçim sürecini yönetecek olan kaymakam (değabah) seçimi yaptı.
Valilik "hukuken mümkün" bulmadı
Seçimin hemen ardından, İstanbul Vali Yardımcısı’nın imzasını taşıyan “acele” notuyla yollanan yazıda seçim sürecinin hukuken başlamasının mümkün olmadığı belirtildi.
“16 Şubat 2017 Perşembe günü Patrikhane’de gerçekleştirilen toplantıda meydana gelen olumsuz olaylar da göz önüne alındığında bu sürecin cemaat içinde huzursuzluğa sebebiyet vererek, cemaat içinde ayrışmalara neden olabileceği hali hazırda Patrik Vekilinin görevinin başında olduğu, ayrıca Patrik seçimiyle ilgili esas, usul ve teamüllerin cemaatinizce yakinen bilindiği, bu kapsamda seçim sürecinin başlatılmasının hukuken mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.”
Bu yazı hangi mevzuata göre dayanıyor?
Paylan, bu yazının Ermeni toplumunda büyük bir şaşkınlıkla karşılandığını ve yapılmış seçime müdahale olarak değerlendirildiğini belirterek şu soruları yöneltti:
1) Bu yazı hangi mevzuata dayanarak yazılmıştır?
2) Bu yazının yazılıp “ACELE” notuyla Patrikliğe iletilmesi talimatı kim tarafından verilmiştir?
3) Yazıda belirtildiği şekliyle “teamüller cemaatinizce yakinen bilindiği” için ruhaniler tarafından Değabah seçimi yapılmıştır. Ermeni toplumunda patrik seçim sürecinin başlatılması konusunda bir mutabakat varken yapılmaya çalışılan bu müdahalenin asıl gerekçesi nedir?
Ne olmuştu?
Türkiyeli Ermeniler patriğini dokuz yıldır seçemiyor. Türkiyeli Ermenilerin ruhani lideri Patrik II. Mesrob Mutafyan’ın 2008 yılında hastalanması üzerine patrik seçimi yapılamadı. Çünkü geleneğe göre, patrik seçimi için ya patriğin ölmesi ya da istifa etmesi gerektiği düşünülüyor.
"Seçim olacak mı olmayacak mı” tartışmalarıyla geçen iki yılın ardından İstanbul Valiliği kararıyla Aram Ateşyan Patrik vekilliğine getirildi.
Ekim 2016’da Patrik II.Mesrop’un emekli edilmesine karar verildi. Ancak geçen sürede seçimle ilgili bir ilerleme kaydedilemedi.
Şubat 2017'de Ruhani Liderler Kurulu Başkanı Sahak Maşelyan’ın istifa etmesiyle seçim sürecinde yeni bir aşamaya geçildi. Ermenistan'da arabulucuların yaptığı toplantı sonucunda seçim sürecinin başlatılması ve kaymakam seçilmesi kararlaştırıldı.
15 Mart'ta yapılan oylamada Patriklik seçim sürecini yönetecek olan kaymakam (değabah) olarak Almanya Ermenileri Ruhani Önderi Başepiskopos Karekin Bekçiyan seçildi.
Seçim sonrası şu anki Patrik Genel Vekili Aram Ateşyan basın mensuplarıyla İstanbul Valiliği’nden gelen bir mesaj paylaştı.
Mesajda “Patrik Vekilinin görevinin başında olduğu, ayrıca patrik seçimiyle ilgili esasi usul ve teamüllerin cemaatinizce yakinen bilindiği, bu kapsamda seçim sürecinin başlatılmasının hukuken mümkün olmadığı değerlendirilmektedir” dendi.
İki aday vardı
Kaymakam seçiminde Patrik Genel Vekili Aram Ateşyan, Episkopos Sahak Maşalyan ve Almanya Ermenileri Ruhani Önderi Başepiskopos Karekin Bekçiyan'ın aday olarak yarışması öngörülmüştü. Ancak Maşalyan seçim öncesi yaptığı açıklamada Bekçiyan lehine değabah adaylığından çekileceğini söylemişti.
TIKLAYIN - ERMENİLER NEDEN SEKİZ YILDIR PATRİĞİNİ SEÇEMİYOR
Seçim nasıl oluyor?
Patrik makamı boşalınca seçim olana kadar kurumları yönetmek için “kaymakam” adı verilen biri seçilir. Seçime kadar tüm işleri patrik yerine o yürütür. Ve seçim işlerini yürütmek için de Müteşebbis heyet oluşturulur. Bu heyet tamamen sivil bir heyettir. İki dereceli bir seçim sistemi var. Bölgelerin nüfus yoğunluğuna göre delege sayısı atanır. Delegelerin 1/7’si ruhaniler arasından olur. 6/7’si halk tarafından seçilir. Delegeler de patriği seçer. (NV)