Haydarpaşa Garı’nın 10 Yıllık Mücadelesi
Toplum Kent ve Çevre için Haydarpaşa Dayanışması, Haydarpaşa Garı’nın çatısındaki yangının dördüncü yılı için Mimarlar Odası’nın Karaköy’deki şubesinde basın toplantısı düzenledi.
Haydarpaşa Dayanışması bileşenlerinden Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ÇED Danışma Kurulu Sekreteri Mücella Yapıcı Haydarpaşa Mücadelesinin 10 yıllık tarihine ilişkin sunum yaptı.
Yapıcı’nın sunumundan satır başlarıyla 2004’te başlayan mücadeleyi paylaşıyoruz.
2004: Haydarpaşa Manhattan olacak
7 Aralık 2004
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Araştırma Planlama Koordinasyon (APK) Daire Başkanlığı "İstanbul Belediyesi İçin Gelecek Senaryoları" toplantısında belediye yetkililerine, "Haydarpaşa Manhattan olacak" haberleri ile ilgili soruya; "Böyle bir projenin gündemlerinde olmadığı ve basında çıkan haberlere itibar edilmemesi gerektiği" yanıtı verildi.
2005: Mücadele başlıyor
4 Ocak 2005
Söz konusu proje Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yönetim Kurulu kararı ile Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Danışma Kurulu'nun gündemine taşındı. Mimarlara Mektup'un Ocak sayısında doğayı ve kenti yok etme yönündeki uygulamaların arttığını, "Yaşanılır İstanbul" için sürdürülen mücadelenin yoğunlaşacağı dile getirildi.
2 Şubat 2005
İstanbul Metropoliten Planlama Bürosu Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Kaptan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Mimarlar Odası İstanbul Şubesi ÇED Danışma Kurulunca Mimarlar Odası'na davet edildi. Toplantıda; Haydarpaşa ve Üçüncü Köprü gibi projelerde merkezi yönetimlerin ve siyasilerin baskısının olabileceği konusunda endişeler dile getirildi.
Mart 2005
İBB Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Uluslararası Cannes Emlak Fuarında "İstanbul'u görücüye çıkardıklarını" ilan etti. Görücüye çıkarılan 20 Vizyon Projesi arasında; Dubai, Çamlıca, Karayolları Kuleleri ile Tarihi Yarımada, Zeytinburnu, Kartal, Küçükçekmece, Yedikule ve Haydarpaşa Gar ve Liman Alanı Dönüşüm Projesi de vardı.
6 Nisan 2005
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Şubesi ile Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS) İstanbul 1 No'lu Şubesi'nin yaptığı toplantıda; kamuoyundan gizlenen proje hakkında geniş bir kampanya başlatılması için işbirliği yapılması kararlaştırıldı.
Torba yasa
27 Nisan 2005
Sosyal güvenlik değişikliklerini de içeren Cumhurbaşkanının meclise iade ettiği 5335 sayılı "Torba Yasa", Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 32. maddesiyle de Haydarpaşa Gar ve Liman alanındaki taşınmazların satış, devir, plan ve projelendirme yetkisi Devlet Demir Yolları (DDY) Genel Müdürlüğü'ne devredildi.
10 Mayıs 2005
Haydarpaşa Kampanyası'nı oluşturmak üzere; ilgili meslek odaları, sivil toplum örgütleri ve sendika temsilcileri Haydarpaşa Garı BTS İstanbul İlçe binasında 28 Nisan 2005 tarihinde toplandı. Ortak açıklama basına ve ilgili tüm kuruluşlara duyuru ve çağrı metni olarak gönderildi.
Haydarpaşa Dayanışması kuruldu
13 Mayıs 2005
Sivil toplum örgütlerinin katılımıyla yapılan basın toplantısında, kamu oyundan gizlenen imar planı ile 1.000.000 m2'lik alanı kapsayan 7 gökdelenli Haydarpaşa projesi "ilk kez" kamuoyunun bilgisine sunuldu. Ve aynı toplantıda "Toplum, Kent ve Çevre için Haydarpaşa Dayanışması" oluşturuldu.
17 Mayıs 2005
"Toplum, Kent ve Çevre İçin Haydarpaşa Dayanışması"nın ilk toplantısı Yıldız Sarayı Dış Karakol binasında yapıldı.
16 -17 Haziran 2005
Haydarpaşa Dayanışması'na yurttaşların da imzaları ile katılımını sağlamak üzere Kadıköy, Beşiktaş vapur iskeleleri önünde ve Taksim Meydanı'nda imza masaları açılarak kentlilere bilgi verildi ve 21 Haziran etkinliğinin duyurusu yapıldı.
17 Haziran 2005
TMMOB Mimarlar Odası; demokrasi ve hukuk devleti açısından ciddi sakıncalar taşıyan" Haydarpaşa Dünya Ticaret Merkezi ve Kruvaziyer Liman" projesinin İstanbul 3 No'lu Koruma Kurulunun 4.5.2005 / 585 sayılı kararıyla "kentsel peyzaj, alt yapı ve kültürel doku gözetilmediğinden" uygun görülmediğini açıkladı.
21 Haziran 2005
Dünya mirası İstanbul'un doğal tarihi ve kültürel zenginliğine sahip çıkarak ve bu değerlerin küresel şirketlerin çıkarları uğruna talan edilmesine göz yummayacak olan İstanbullular 21 Haziran Salı günü Haydarpaşa'da buluştu. Son derece sıcak bir iş günü olmasına rağmen; 70'i aşkın kurumun çağrıcı olduğu basın açıklamasına yaklaşık iki bin kişi katıldı.
8-10 Temmuz 2005
Haydarpaşa Dünya Ticaret Merkezi projesi ve izlenen planlama-yasama süreci 25. Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) Genel Kurulu’nda tartışıldı. Dünya Mimarları oybirliği ile "Kenti etkileyecek öneme sahip mimarlık ve kent planlama projeleri demokratik, şeffaf ve kamu katılımına açık nitelikteki yasa ve yönetmeliklerle gerçekleştirilmelidir" kararını aldı.
Danıştay'a başvuru
12 Temmuz 2005
Liman-İş TCDD'ye devredilen Haydarpaşa Limam'nın TCDD Ana Sözleşmesi ve Taşınmaz Mallar İhale Yönetmeliği'nde yapılan değişiklikle getirilen "yapımlı kiralama" yöntemiyle, özelleştirme ve kamu ihale mevzuatına tabi olmaksızın 99 yıllığına devredilmesinin önü açan ve bu konudaki tüm yetkileri TCDD genel müdürü ve Yönetim Kurulu kararına bırakan 13 Aralık 2005 tarihli yönetmeliğin iptali ve yürütmesinin durdurulması için Danıştay'a başvurdu.
13 Temmuz 2005
Başbakan Recep Tayip Erdoğan, ABD gezisi dönüşü yaptığı açıklamada projede ısrarlı olduklarını ve Haydarpaşa Lisesi binasını da aldıklarında projenin daha da iyi olacağını; Haydarpaşa ve Galataport projesi ile İstanbul'un çehresini değiştirmeye kararlı olduklarını bildirdi.
13 Temmuz 2005
Yedi gökdelenli projenin 17 Eylül 2004 tarihli ve 5234 ve 27 Nisan 2005 tarihli 5335 sayılı yasadan aylar önce ve ihale safhasına gelmeden kesinlikle gizli tutulması kaydıyla bir buçuk yıl önce yapılan bir anlaşmaya göre hazırlandığı açıklandı.
24 Ağustos 2005
Ulaştırma Bakanlığı’nın; Marmaray nedeniyle Haydarpaşa Garı'nın 2009 yılında kapatılacağı ve bu alana dünya ticaret ve turizm merkezi yapılacağı açıklaması üzerine; Haydarpaşa Dayanışması adına BTS; İzmit, Gebze ve Pendik İstasyonları ve banliyö trenlerinde "Artık Bu Trene Binemeyeceksiniz!" bildirisini dağıttı.
27 Ağustos 2005
Kent, Çevre ve Toplum için Haydarpaşa Dayanışması’nın tüm bileşenlerinin katılımı ile “Artık Bu Trene Binemeyeceksiniz!” ve “Haydarpaşa’mıza Dokunmayın” başlıklı basın bildirileri dağıtıldı.
Yürütmeyi durdurma
9 Eylül 2005
Liman-İş Sendikası; TCDD Ana Sözleşmesi ve Taşınmaz Mallar İhale Yönetmeliği değişikliği ve Yüksek Planlama Kurulu'nun (YPK) TCDD'nin ana statüsünü değiştiren kararına karşı dava açtı. Danıştay 10. Dairesi, değişikliği Anayasa'nın 37, 38, 161 ve 162. maddelerine de aykırı bularak konuyu iptal istemi ile Anayasa Mahkemesi'ne iletti. Anayasa Mahkemesi yönetmelik ve YPK kararının yürütmesini durdurdu.
14 Eylül 2005
TCDD Yönetim Kurulu'nun Haydarpaşa projesinin ihale hazırlıklarına başladığı haberi üzerine Mimarlar Odası İstanbul Şubesi; TCDD Genel Müdürlüğü'nden ihale çalışmaları hakkında bilgi ve ihaleye esas olacak belgeleri talep etti.
10 Ekim 2005
TCDD Genel Müdürlüğü tarafından; 1.000.000 metrekare proje alanının; yapılacak kıyı dolguları ile 1.300.000 metrekareye yükseltildiği açıklandı.
2006: Haydarpaşa Sit Alanı oldu
18 Nisan 2006
UNESCO / ICOMOS; "Dünya Anıtlar Ve Sitler Günü"nün 2006 temasını; "Dünya Endüstri Mirasının Korunması" olarak saptadı. ICOMOS Türkiye Ulusal Komitesi bu önemli günü "Haydarpaşa - Endüstriyel Miras ve Koruma" başlıklı panelle kutladı. İTÜ Taşkışla'da düzenlenen panele; Haydarpaşa Dayanışması adına Mimarlar Odası İstanbul Şubesi "Küreselleşen İstanbul ve Haydarpaşa" adlı sunuşla katıldı.
26 Nisan 2006
İstanbul 5 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu; Haydarpaşa Garı Çevresini "Tarihi ve Kentsel Sit Alanı" ilan ederek; Dünya Mirası İstanbul'un kültür, tarih ve endüstri mirasını korumaya alan; tarihi önemdeki 85 No'lu kararını aldı.
"Vapurlarımızı vermiyoruz"
4 Haziran 2006
"Vapurlarımızı Vermiyoruz Kampanyası" ve "Kent Toplum Ve Çevre İçin Haydarpaşa Dayanışması" tarafından düzenlenen "Vapur Buluşması" etkinliği Kadıköy meydanında gerçekleştirildi. Kadıköy ve Haydarpaşa iskelelerine yanaşan emektar şehir hatları vapurlarının düdükleri ile selamladıkları etkinlik coşku ile sona erdi.
12 Haziran 2006
Gar Binası'nın 3. katına bir proje firmasının yerleştirilmek istenmesi üzerine Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve BTS tarafından Haydarpaşa Gar Binası önünde basın açıklaması yapıldı.
15 Haziran 2006
Haydarpaşa gar ve liman alanında yapılmak istenen ticaret ve turizm merkezi projeleri konusundaki son gelişmeler hakkında bilgi vermek ve bu konuda görüş alışverişinde bulunmak üzere köşe yazarları ve program yapımcılarının davet edildiği bir kahvaltı düzenlendi.
21 Haziran 2006
Kültür Bakanlığı, 26 Nisan 2006 tarihli 85 No'lu tarihi kararı tekrar görüşülmek üzere İstanbul 5 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'na geri gönderdi. Ancak Kurul, kararının doğru olduğuna ve değiştirilmesine gerek olmadığına karar verdi.
Gar'da inşaat
27 Temmuz 2006
1. derece tarihi eser olan Gar binasında izinsiz ve ruhsatsız inşaat faaliyeti başlatıldı. Binaya zarar verici nitelikte yürütülen bu izinsiz inşaat faaliyeti; Mimarlar Odası İstanbul Şubesi ve BTS tarafından koruma kuruluna iletildi. Ayrıca; Kadıköy Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulunuldu.
9 Ağustos 2006
Mimarlar Odası İstanbul Şubesi ve BTS'nin talebi üzerine Haydarpaşa Gar Binası'nda, bilirkişi incelemesi yapıldı. Ve yapılan inşaat faaliyetinin onarım amacını aştığı tespit edildi.
19 Ağustos 2006
Haydarpaşa Garı'nın işletmeye açılışının 98. yılında; son gelişmeler hakkında kamuoyunu bilgilendirmek ve 5 No'lu kurul kararının geri dönüşü imkansız çevresel ve mekansal tahribata neden olmadan ivedilikle gereğinin yapılaması için Haydarpaşa Gar Binası önünde basın açıklaması gerçekleştirildi.
13 Eylül 2006
Haydarpaşa Gar binasının 3. katında yapılan izinsiz inşaat ile ilgili olarak; İstanbul 5 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu 13 Eylül 2006 gün, 242 sayılı kararında, "...yapılan uygulamaların bakım ve basit onarımı aştığının görüldüğüne, bu nedenle uygulamanın durdurulmasına..." hükmetmiştir.
23.24.25.26 Eylül 2006
Haydarpaşa Buluşması: Haydarpaşa gar da Haydarpaşa dayanışması olarak düzenlenen dört günlük etkinlik boyunca söyleşi, tiyatro sinema gösterimi, konserler gerçekleştirildi. Etkinlik sonunda Meclis’e sunulmak üzere hazırlanan soru önergesi Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Berhan Şimşek'e teslim edildi. Berhan Şimşek ise soru önergesini sözlü olarak Meclis’te kürsüde okumuştur.
17 Ekim 2006
Bu güne kadar açıklanmayan İstanbul 5 No’lu Tabiat ve Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’nun (TKVKK) Haydarpaşa ile ilgili SİT kararı altı ay sonra BTS ve Mimarlar Odası ile diğer ilgili kuruluşlara yazı ile gönderildi. Böylelikle bu tarihi karar kamuoyuna açıklanmış oldu.
4 Aralık 2006
Haydarpaşa Gar Binasının 3. katına, dönüşüm projesini ifa etmek üzere yerleştirilen Alman Deer & Summers firmasının açılışını yapmaya gelen TCDD Genel Müdürü, Haydarpaşa Gar merdivenlerinde yapılan basın açıklamasıyla protesto edildi.
2007: TCDD'ye ret
10 Temmuz 2007
Haydarpaşa Gar ve çevresindeki 1 milyon metrekare alanı "kentsel dönüşüme” açmak isteyen TCDD, bu kararın iptali için İstanbul 1.İdare Mahkemesine 25 Haziran 2007 tarih ve 2007/1294 esas sayılı dosyası ile dava açtı. Bunun üzerine Haydarpaşa Dayanışması basın açıklaması yaparak tepkisini dile getirmiştir. Bu dava karşısında Mimar Odası müdahillik başvurusunda bulundu.
1 Ağustos 2007
ICOMOS, BTS, Mimarlar Odası, ortak dilekçe ile İstanbul ve Kocaeli'ndeki Tabiat ve Kültür Varlıkları Koruma Kurulularına başvurarak Haydarpaşa — Gebze ve Sirkeci — Halkalı arası demiryolu hattının Demiryolu Mirası olarak ilan edilmesini talep etti.
11 Temmuz 2007
TCCD yönetimini tarafından kurul kararlarına karşı açılan dava hakkındaki görüşlerimiz basına ve kamuoyuna duyuruldu.
30 Temmuz 2007
ICOMOS Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi Türkiye Ulusal Konseyi, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası İstanbul 1 No'lu Şubesi koruma kurullarına yapılan ortak başvuru ile Haydarpaşa-Gebze ve Sirkeci-Halkalı banliyö hatları üzerinde tarihi ve kültürel öneme sahip çok sayıda yolcu binası, lojman, WC, su deposu, atölye, alt ve üst geçit, tünel, istinat duvarı, anıt nitelikli ağaç mevcut olduğunu, İstanbul'un "demiryolu mirası"nı oluşturan bu yapıların ve güzergahın sit alanı ilan edilmesi talep edildi.
18 Eylül 2007
TCDD yönetimi tarafından kurul kararlarının iptali istemli davaya Kültür Bakanlığı yanında müdahil olunmuştur.
2008: TCDD'ye sürekli ret
30 Ocak 2008
Mimarlar Odasının müdahil olduğu, TCDD'nin kurul kararının iptali amacıyla açtığı dava 30 Ocak 2008'de yargı tarafından reddedildi. TCDD kararı temyiz etmiş ancak bu talebi de Danıştay tarafından reddedildi.
15 Mayıs 2008
Haydarpaşa Garı, Limanı ve çevresi konusunda yaşanan gelişmeleri kamuoyuna duyurmak üzere gar binasında "Haydarpaşa'da Oldu Bîttilere İzin Vermedik Vermeyeceğiz!" başlıklı basın açıklaması yapıldı.
16 Temmuz 2008
Anılan protokol imza tarihinden 16 ay sonra olan 16 Temmuz 2008 günü İBB tarafından "1/5000 Ölçekli Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası K.A.N.İ.P. ve 1/1000 Ölçekli Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası K.A.U.İ.P.'na Yönelik Analitik Etütler, Danışmanlık ve 3-Boyutlu Kent Modelleme hizmet alımı işi" adı altında bir ihale yapıldı.
İhale ile aynı tarihte, bizlerin de içinde bulunduğu yaklaşık 100 kurum, kuruluş temsilcileri ve kişi, deneyimli akademisyenlerin moderatörlüğünde, "ortak akıl üretmeyi amaçlayan katılımlı bir planlama yöntemini" denemek ve Haydarpaşa'nın geleceğini birlikte tasarlamak amacı ile tanımlanan bir "Arama Konferansı Toplantısı"na davet edildi.
30-31 Temmuz 2008
Bütün talep ve uyarılarımıza karşın İstanbul 5 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 26 Nisan 2006 gün ve 85 sayı ile almış olduğu tarihi karar toplantıya sunulmadı.
Bu arada, koruma amaçlı planlama çalışmaları aşamasında yeri olmayan, "Konsept Tasarımın Seçiminde Danışmanlık, Tasarımcı Önerileri"nin bulunduğu protokolde, ilgili üniversite kurum ve kuruluşların oluşturduğu bir "Danışma Kurulu" bulunmasına ve arama konferansının bu danışma kurulunun önerisi üzerine yapıldığı belirtilmesine rağmen, ihaleye çıkartılan "danışmanlık" hizmeti alımının ne anlama geldiği hakkında sorulara da herhangi bir yanıt verilmedi.
30 Temmuz 2008
Toplantıdaki sorularımızın yanıtı, İstanbul Büyük Şehir Belediyesinin 30 Temmuz 2008 tarihinde "henüz toplantı bitmeden" yayımladığı ilginç basın bülteni ile gelmiştir. İlginçtir, zira 5234 sayılı yasaya göre Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafından onaylanarak yürürlüğe gireceği hükme bağlanan protokol gereği arama toplantılarını düzenleyen İBB, deklare ettiği basın bülteniyle, "1/5000 ve 1/1000 Ölçekli Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası Koruma Amaçlı Nâzım İmar Planının" İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin şirketlerinden BİMTAŞ tarafından hazırlanacağını, planın 3 boyutlu maketinin hazırlanacağını, Haydarpaşa ve çevresi ile ilgili planın İstanbul'da hazırlanan ilk "3 boyutlu imar planı" olacağını, planlama hukuk ve literatüründe herhangi bir yeri bulunmayan bu "üç boyutlu imar planlarının" Koruma Kurulu'nun onayının ardından "Özelleştirme İdaresi Başkanlığı"nın onayıyla yürürlüğe gireceğini bildirildi.
Toplantının devamına katılan duyarlı akademisyenler, kamu çalışanları ve diğer katılımcılar tarafından; Haydarpaşa Gar, Liman ve çevresini tüm tarihi, kültürel, stratejik değerleri ve fonksiyonları ile korumak ve geliştirmek gereğinin altı bir kez daha çizilmiş, bugüne kadar Üniversitelerin, Meslek Odalarının, duyarlı Kamu Çalışanları ve yurttaşların iyi niyetlerini, hazırlamış bulundukları akıl almaz katılım senaryoları eşliğinde kötüye kullanmaktan çekinmeyenlerin oyunları, bir kez daha bozdu.
"Boşa çıkacak"
13 Ağustos 2008
Gelişmeler hakkında kamuoyuna "Haydarpaşa'yı Küresel Emlak Tacirlerinin Hizmetine Sunmak İsteyenlerin Her Türlü Girişimi Boşa Çıkartılacaktır!" başlıklı basın açıklaması yapıldı.
25 Eylül 2008
Haydarpaşa Garı’nda Haydarpaşa Dayanışması adına yapılan basın açıklamasında, İstanbul Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurullarının Haydarpaşa Gebze ve Sirkeci Halkalı arası demiryolu hattının ve bu hat üzerindeki tarihi yapıların "endüstriyel demiryolu mirası" olarak koruma altına alınması talebimizi bir an önce sonuçlandırmasını, konuyu değerlendirmeden Marmaray CR1 banliyö hatlarının üçlenmesi projesinin inşaatına başlanılmasına izin vermemesi, ayrıca kamu kurumları yetkililerinin kamusal ve anayasal sorumlulukları gereği bu "Kültürel Kıyım ve Yağma" sürecini ivedi olarak durdurmaları bir kez daha talep edilmiştir.
2009: 1/5000 ölçekli plan
16 Ekim 2009
İBB Şehir Planlama Müdürlüğü'nün 1/5000 Ölçekli Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası ile Kadıköy Meydanı ve Çevresi Koruma Amaçlı Nâzım İmar Planı çalışması tamamlanarak karar alınmak üzere ilgili Anıtlar Kuruluna sunulmadan Büyükşehir Belediye Meclisine iletilmiştir.
18 Aralık 2009
1/5000 ölçekli Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası ile Kadıköy Meydanı ve Çevresi K.A.N.İ. Planı teklifi İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin 8 Aralık 2009 tarihli toplantısında aynen ve oy çokluğu ile kabul edilmiştir. Ancak söz konusu plan bir yılı aşkın süredir askıya çıkarılmamıştır.
2010: Haydarpaşa'da yangın
1 Haziran 2010
Kadıköy 7. Asliye Ceza Mahkemesi'nde 2010/6 dosyalı 01 Haziran 2010 tarihli duruşmasında dava TMMOB Mimarlar Odası'nın şikayeti sonucu açılmış olmasına karşın. Mimarlar Odası, davaya müdahil olarak kabul edilmemiştir. Aynı günlü duruşmada 25 Haziran 2010 günü Haydarpaşa Garı’nda keşif yapılmasına karar verilmiştir.
25 Haziran 2010
25 Haziran 2010 tarihinde düzenlenen bir tutanakla "havanın yağışlı, hakimin izinde olması" nedeniyle keşif ve bilirkişi incelemesi ertelenmiştir.
24 Kasım 2010
24.11.2010 günlü duruşmada keşif ve bilirkişi incelemesinin 13 Aralık 2010 günü yapılmasına karar verilmiştir.
28 Kasım 2010 14:30
Tarihi Haydarpaşa Garı çatısında 28 Kasım 2010 günü saat 14:30'da yangın çıktı ve Haydarpaşa Garı'nın her iki tarihi saati 15:17'de durdu.
5 Aralık 2010
Haydarpaşa yangınından tam bir hafta sonra Kadıköy İskele Meydanı'ndan "Ferman Padişahın, Garlar Bizimdir", "AKP elini Haydarpaşa'dan çek", "Haydarpaşa halkındır, Satılamaz" sloganları eşiğinde gara yürünerek basın açıklaması yapıldı.
15 Aralık 2010
Yangın sonucunda gerekli yasal soruşturmanın yapılması ve suçluların cezalandırılması beklenirken toplumsal tepkiler nedeniyle bugüne kadar gerçekleştirilemeyen ancak “bir türlü vazgeçilemeyen dönüşüm”,28 Kasım 2010 tarihindeki yangın bahane edilerek yeniden gündeme getirilmiş, yangından sonra acilen ve bilimsel tekniklere uygun olarak yapılması gereken onarım sürecinde, garın “çekim merkezi” olması için “yeniden kullanım” adı altında “gar” işlevinin ve binaya yeni işlevler verilmesi fikrinin tartışılmaya açıldığı öğrenilmiştir.
Bu konuda Haydarpaşa Dayanışması bileşenleri olarak Haydarpaşa Garı çatısının yanmasından sonra hızla gerçekleştirilmesi gereken restorasyon uygulaması için yapılmakta olan işlemler hakkındaki kaygılarımızı kamuoyu ile paylaşmak ve konu hakkındaki görüş ve düşüncelerimizi aktarıp tartışmak üzere Haydarpaşa Gar Lokantasında tüm tarafların çağrılı olduğu kahvaltılı basın toplantısı düzenlenmiştir.
2011: İmar planı kabul edildi
24 Ocak 2011
Tarihi Haydarpaşa Gar Binası, Müştemilatı Ve Yakın Çevresine Ait Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon Ve Mühendislik Projelerinin Hazırlanmasına İlişkin İhale 24 Ocak 2011 Tarihinde TCDD 1. Bölge Müdürlüğünce yapıldı.
1 Nisan 2011
Cuma, Saat: 15.00’te Haydarpaşa Garı Memur Kafeteryası’nda bir araya gelen “Haydarpaşa Dayanışması” bileşenleri, “Haydarpaşa Garı ve yakın çevresinin geleceğine birlikte karar verelim” başlığı ile düzenlenen toplantıda alınan kararlar sonuç bildirisini ile kamuoyu ile paylaşıldı.
25 Kasım 2011
Haydarpaşa Garı çatısının yanışının birinci yılına üç gün kala Haydarpaşa Garı, Kadıköy Meydanı ve Harem Otogarının bulunduğu bölgenin kültür, turizm, ticaret alanına dönüştürülmesini amaçlayan “1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı”, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nde oy çokluğunca kabul edildi.
Bu durum ise İBB’nin web sayfasında “Haydarpaşa Garı, Kadıköy Meydanı ve Harem otogarının bulunduğu bölgenin kültür, turizm, ticaret alanına dönüştürülmesini amaçlayan ‘1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nde kabul edildi” şeklinde asıl dönüşüm amacı gizlenmeye dahi çalışılmadan haber olarak yer almıştır. Söz konusu koruma planları bu habere rağmen iki ay askıya çıkarılmadı.
İBB Meclisinden geçen Haydarpaşa Koruma Amaçlı nazım İmar Planının Haydarpaşa gara örtülü otel işlevi yüklemesi ise Haydarpaşa Dayanışması tarafından tepki ile karşılanmış olup yapılan basın duyurusunda Haydarpaşa'da yağmaya izin verilmeyeceği bir kez daha vurgulandı.
2012: Son ana hat treni kalktı
31 Ocak 2012
Son anahat treni olan Fatih Ekspresi saat 23.30′da protestolar ve gözyaşları eşliğinde karlı bir gecede Haydarpaşa Garı’ndan Ankara’ya hareket etti. TCDD, Gebze Köseköy arasındaki Yüksek Hızlı Tren projesi çalışmalarını gerekçe göstererek 1 Şubat 2012 tarihinden itibaren de Haydarpaşa Gar'a gelen ve giden tüm anahat trenlerinin seferlerini sonlandırdı. Ve böylece Haydarpaşa'nın trensizleştirilerek yalnızlaştırılmasının ve yağma projelerin uygulamasının önü açılmak istendi.
05 Şubat 2012
OCCUPY Haydarpaşa hareketinin çağrısı ile gerçekleştirilen Haydarpaşa Dayanışması aktivistlerinin büyük bir özveri ve direnişle 148 haftadır her Pazar günü 13.00 ila 14.00 saatleri arasında Haydarpaşa gar merdivenlerinde gerçekleştirdiği "Haydarpaşa Asla Yalnız kalmayacak" eylemlerinin ilki büyük bir katılımla gerçekleştirildi.
12/18 Eylül 2012
TCDD, Haydarpaşa İçin Özelleştirme İdaresine Başvurdu
TCDD İşletmesi Yönetim Kurulu'nun 12 Eylül 2012 tarihinde yaptığı toplantıdaki TCDD İşletmesi Yönetim Kurulu'nun "Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri sahasında Kuruluşumuz mülkiyetinde bulunan yaklaşık 1.000.000 m2 taşınmazın, İstanbul'un kültürel ve sosyal yapısıyla bütünleşerek ülkemiz ve Kuruluşumuz açısından gelir getirici yönden değerlendirilmesine yönelik olarak 4046 Sayılı Kanun ile 5793 sayılı kanunun (Değişik 5335 sayılı kanunun 32. maddesi) 43.maddesi kapsamında değerlendirilmesi amacıyla Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirilmesi hususunda Genel Müdürlüğe yetki verilmesine" şeklindeki karar aldı.
TCDD Genel Müdürlüğü de Yönetim Kurulu kararı doğrultusunda 18 Eylül 2012 tarihinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na başvuruyu yaptı.
13 Eylül 2012
Askıdan inmiş bulunan Haydarpaşa Gar ve Limanı ile çevresi 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı idari sınır ile sit sınırı arasında uyumsuzluk bahanesiyle iki bölüme ayrılarak 13 Eylül 2012 tarihinde AKP’li üyelerin çoğunluk oyları ile onaylandı.
18 Ekim 2012
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi, Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası ve Liman-İş (Türkiye Liman ve Kara Tahmil Tahliye İşçileri Sendikası) tarafından İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin 25 Kasım 2011 gün ve 2731 sayılı kararı ile kabul edilen "Üsküdar İlçesi, Harem Bölgesi ile Haydarpaşa Liman Geri Sahası 1/5000 Ölçekli, 19 Haziran 2012 Tasdik Tarihli Nazım İmar Planı"nın öncelikle yürütmesinin durdurulması ve iptali istemi ile dava açıldı.
27 Aralık 2012
İstanbul 5 No’lu Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu 27 Aralık 2012 tarih ve 899 sayılı kararı ile restorasyon projelerini onayladı.
2013: Olimpiyat başvurusu
19 Şubat 2013
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi ve Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası tarafından İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na; Haydarpaşa Garı, Kadıköy Meydanı ve Harem otogarının bulunduğu bölgenin kültür, turizm, ticaret alanına dönüştürülmesini amaçlayan "1/5000 Ölçekli Haydarpaşa Garı ile Kadıköy Meydanı ve Çevresi Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı"nın yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle dava açıldı.
27 Mart 2013
Üsküdar Belediye Başkanı Mustafa Kara, Kadıköy Belediyesi’ni ve meslek örgütlerinin tepkisini çeken planın detaylarını Radikal’e anlattı:
“2020 Olimpiyatları İstanbul’a verilse de verilmese de bizim burada Haydarpaşa Port projemiz yapılacak. Proje kapsamında Harem Otogarı kalkıyor, Haydarpaşa Limanı kalkıyor, raylar kalkıyor. Tarihi Haydarpaşa Tren Garı kültürel tesis olarak kalıyor. Haydarpaşa Port içinde ayrıca oteller, AVM’ler ve opera salonları olacak. Numune Hastanesi’nin arkasında da rezidanslar var. Yakında özelleştirme idaresine devredilecek, ya yap işlet devret ya da kat karşılığı olarak yapılacak. 2020 Olimpiyat Stadı da bu projenin içerisinde yapılmak isteniyor.
“Stadın yapılması planlanan yerde büyük bir dolgu alanı var ama raylara yani içeri doğru gittikçe zemin iyileşiyor. Burada kazık çakılacak, zemin iyileştirmesi yapılacak, sıkılaştırılacak.
"İmar planına aykırı bir şey yok. Buralarda sergi, konferans, gösteri salonları yapılabilir notu var planlarda. Direkt bir stat olarak yok, eğer olimpiyatlar kesinleşirse hem planlarda hem de proje olarak değişiklik yapılması gerekiyor. Siluetten dolayı da her halükarda Anıtlar Kurulu’ndan onaylanması gerekiyor öncelikle. Üst ölçekli planla çelişki de yok: Sonuçta sanayi tesisi veya konut yapılmayacak.”
Son trene veda
18/19 Haziran 2013
Haydarpaşa Dayanışmasının çağrısı ile Haydarpaşa Gar dönüşüm projesini ve seferlere iki sene ara verilmesini protesto eden yaklaşık üç bin kişi 18 Haziran akşamı saat 20.00 sıralarında gar önünde toplandı. 23.20 treni ile Pendik'e gidildi Pendik'ten son tren olan 00.20 treni ile Haydarpaşa Gara dönüldü. Bazı katılımcılar ise Haydarpaşa'dan saat 00.20 kalkan son tren ile yolculuk yapmayı tercih ettiler.
28 Ekim 2013
Haydarpaşa Gar dönüşüm projesine karşı doksan dört haftadır Pazar günleri ve yetmiş altı haftadır Perşembe geceleri yapılan merdiven eylemlerinin 76. Perşembe eyleminin Haydarpaşa gar çatısının büyük ihmaller sonucu 28 Kasım 2010 tarihinde yanmasının üçüncü yıldönümüne denk geldi. Haydarpaşa Dayanışmasının eylemi kapsamında Haydarpaşa Gar'da resİSTanbul sergisi ve müzik dinletisi yapıldı ve ortak basın açıklaması okundu.
6 Aralık 2013
Haydarpaşa Garı'nın çatısında 8 Kasım 2010'da çıkan yangınla ilgili davada, izolasyon çalışmasını yapan 2 işçi ve şirket sahibi 10 ay hapis cezasına mahkum edildi.
8. Sulh Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın 7. duruşmasında izolasyon çalışmasını yapan işçiler Zafer Ateş ve Hüseyin Doğan ile izolasyon çalışmasını yürüten şirket sahibi Hüseyin Kaboğlu'nun, "taksirle yangına neden olmak sureti ile genel güvenliğin taksir ve tehlikeye sokulması" suçunu işledikleri gerekçesiyle TCK'nın 171. maddesi uyarınca 1'er yıl hapisle cezalandırılmasına hükmetti.
Sanıkların, duruşmadaki iyi halleri ve sabıkasız oluşlarını dikkate alan hakim cezalarını 10'ar ay hapse çevirdi ve "suçun tarihi bir binaya karşı ciddi bir ihmal sonucu işlenmiş olması" nedeniyle hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına gerek olmadığını bildirdi.
Köse, TCDD'ye bağlı kontrol mühendisi Ayşe Kablan, kontrol Amiri Suavi Güray ile izolasyon çalışmasını yürüten diğer şirket sahibi İhsan Kaboğlu'nun, üzerlerine atılı suçlamayla ilgili kusurları bulunmadığı gerekçesiyle ayrı ayrı beraatlerine hükmetti.
2014: Kadıköy Belediyesi ruhsat başvurusunu reddetti
28 Ocak 2014
TCDD Emlak ve İnşaat Dairesi Başkanlığı İhale Şube Müdürlüğü tarafından 09 Ocak 2014 tarihinde Haydarpaşa Gar büyük salona asılan ilanda "Haydarpaşa gar binası çatısının yenilenmesi ile dış cephesinin temizliği ve bakımının yapılarak ahşap doğramalarının aslına uygun yenilenmesi, 5 nolu bina çatısının yenilenmesi, ile dış cephesinin bakım ve onarımını yapılarak ahşap doğramalarının aslına uygun yenilenmesi" işiyle ilgili ihalenin 28 Ocak 2014 tarihinde saat 14.30 da Ankara'da TCDD Genel Müdürlüğünde yapılacağı duyuruldu. İhaleyi Delta İnşaat aldı.
7 Şubat 2014
2012 yılında İBB Belediye Meclisinde onaylanan 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı İmar Planına Haydarpaşa Dayanışması tarafından açılan davada bilirkişinin verdiği "İstanbul'un terası Haydarpaşa bölünemez " raporunun ardından İBB yeni plan notlarında değişiklik yaparak 7 Şubat 2014 ila 7 Mart 2014 tarihleri arasında askıya çıkardı. Yeni planda notunda yeşil alan toplu taşıma peronu oldu, yeraltı otopark sayısı da artırıldı.
17 Şubat 2014
İstanbul İli Kadıköy İlçesi Haydarpaşa garı Kadıköy Meydanı ve Çevresi 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı değişikliğine ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediyesinin 08 Ekim 2012 tarih 23954 sayılı kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemi ile Kadıköy Belediyesi geçen dönem meclis üyeleri olan Serdar Bayraktar, Mehmet Yıldız, Hakkı Sağlam ve Hasan Gör tarafından İstanbul 2.İdare mahkemesinde açılan davada mahkeme 17 Şubat 2014 tarihinde E: 2013/881 sayılı kararı ile dava sonuna kadar yürütmenin durdurulmasına karar verdi.
28 Mart 2014
1/5000 ölçekli Haydarpaşa Gar, Kadıköy Meydanı ve Çevresel Koruma Amaçlı Nazım İmar Plan notlarında değişiklik yapan ve 7 Mart 2014 tarihinde askıdan inen Haydarpaşa Garı 2014 onanlı Plana Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi 28 Mart 2014 tarihinde İstanbul İdare Mahkemesinde Yürütmeyi Durdurma ve İptal İstemiyle tekrar dava açtı.
13 Haziran 2014
Haydarpaşa Garı'nda gerçekleştirilecek olan "Mega şehirler ve Ticari Başkentler – Newyork'tan İstanbul'a" adlı Forum ile Haydarpaşa Gar ve çevresinin satış ve pazarlama sürecine yeniden hız kazandırılmak isteniyor.
Haydarpaşa Dayanışması yaptığı yazılı açıklamada AKP iktidarının 2003 yılında Haydarpaşa Gar'da başlayan rant ve talan girişimine bugüne kadar izin vermediklerini bundan sonrada vermeyeceklerini dile getirdi.
3 Eylül 2014
Kadıköy Belediyesi Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’nün “Haydarpaşa Gar Binası”nın rölöve, restitüsyon, restorasyonu ile ilgili ruhsat başvurusunu reddetti. (BK/HK)