Hak Örgütlerinden Tahliye Olacak Kadın ve LGBTİ+ İçin Öneriler

Kadınlarla Dayanışma Vakfı, İnsan Hakları Derneği, Lambdaİstanbul LGBTİ Dayanışma Derneği, Genç LGBTİ+ Derneği ve LİSTAG Derneği yayınladıkları bir ortak açıklama ile Yeni İnfaz Paketi'ne dikkat çekti.

Açıklama şöyle:

“Korona virüse karşı alınan önlemler kapsamına yeni infaz düzenlemesini hızlandırmanın da dâhil edilmesiyle, yeni düzenlemenin 4 Nisan’da TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edildiği duyurulmuştur. Kapsamı ile ilgili olarak hak örgütlerinin açıkça eleştirdiği bu düzenlemede, yasada tanımlanan bazı suç grupları için koşullu salıverilme ve denetimli serbestlikten yararlanma öne çekilmiştir. Böylelikle aynı zamanda pek çok mahpusun ceza infaz kurumlarından tahliye edilmesi gündeme gelmiştir. Bizler de bu süreci dikkatle takip etmekle birlikte, tahliyesi gerçekleşecek kişiler için salıverilmeye hazırlık ve tahliye sonrasındaki koşulların göz ardı edilmemesini çok önemli buluyoruz."

'Ceza infaz kurumu personeli bilgilendirilsin'

"Mahpusluk öncesinde de cinsiyet ayrımcılığının çeşitli biçimlerine maruz bırakılan ve toplumsal eşitsizlik sonucu suça sürüklenmiş olan kadınlar ve LGBTİ+lar, mahpusluk sırasında da ayrımcılık ve yoksulluğa maruz bırakılıp yalnızlaştırılmaktadır. Bu durum tahliye sonrasında da bir döngü şeklinde devam etmektedir. Bu kişilerin cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddete maruz bırakılma riski göz önüne alınarak gerekli önlemler alınmalı ve kişiler destek alabilecekleri mekanizmalar hakkında, ceza infaz kurumlarının ilgili personelleri tarafından zamanında bilgilendirilmelidirler."

Beş sivil toplum örgütünün önerileri

*Bilgi ve haber alma hakkı kısıtlı olan mahpuslar, ivedilikle virüs salgını ve tahliye sonrasında kendilerini korumak için uygulayacakları yöntemlerle ilgili bilgilendirilmelidir. Sağlık kontrolleri tamamlanan mahpuslara tıbbi maske, dezenfektan vb. içeren hijyen kiti ücretsiz sağlanmalıdır.

*Çoğunlukla yakınları tarafından reddedilme, yargılanma ya da dışlanma yaşayan kadın ve LGBTİ+ mahpusların tahliye sonrası gidecekleri "güvenli bir evi" olmayabilir. Güvenli bir evi olmayan kişilerin barınma ihtiyaçları pandemi sürecinin gerektirdiği tedbirler ile karşılanmalıdır.

*İkamet adresi bulunduğu hapishaneden uzak olan kişilerin tahliye sonrası adreslerine güvenli bir biçimde ulaşmaları için ücretsiz ulaşım desteği sağlanmalıdır.
Yeni tahliye olan bir kişinin bugünkü koşullarda istihdama erişimi zaten çok zor iken, pandemi nedeniyle katlanan işsizlik ve ekonomik alt-üst oluş koşullarında geçimlerini sağlayabilecekleri istihdama erişimlerinin imkânsız olduğu açıktır. Yeni tahliye olmuş mahpuslara acil sosyo-ekonomik destek sunulmalıdır. Aksi halde yaşam haklarının korunması ceza infaz kurumları dışında da mümkün olmayacaktır.
Hamile ve çocuk bakım yükü olan kişiler için takviye gıda desteği sunulmalıdır.

*Tahliye olan kişiler Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınarak; doğum kontrol hapları ve ertesi gün hapları ücretsiz şekilde dağıtılmalı; hapishanede cinsiyet uyum sürecindeki kişilerin hormona ücretsiz erişimleri sağlanmalıdır.

*Kapatılmanın psikolojik etkilerinin tahliye sonrasında da devam edecek olmasının yanı sıra, pandemi koşullarının kişileri yeni bir izolasyona mecbur bırakacağı unutulmamalıdır. Bu noktada hapishanelerin psikososyal servisleri, tahliye olan kişileri ücretsiz psikolojik destek hizmetine yönlendirmede sorumludur. Denetimli serbestlik sürecindeki kişiler için psikososyal servisler online danışmanlık hatları kurmalıdır. Bu süreçteki düzenli imza zorunluluğu yerine alternatifler düşünülmelidir.

*Tahliye olmuş kişilerin ilgili desteklere erişimini izleyebilmek için bu alanda çalışan kurumların sosyal medya uygulamaları ve websiteleri gibi bilgi verme portalları üzerinde ilgili paylaşımlar güncel tutulmalıdır.

*Kabul edilen infaz düzenlemesiyle gerçekleşen tahliye uygulamalarının dışında kalan mahpusların yaşam haklarının korunması için pandemi sürecinin gerektirdiği tüm sağlık tedbirleri uygulamak kamu mekanizmalarının yükümlülüğüdür.

(EMK)