Guterres: "Vampir gibiyiz, insanlığın can suyunu kurutuyoruz"

İnsanlığın yaşamsal doğal kaynağı tükenir, kirlenir ve yanlış yönetilmeye devam ederken, BM Su Konferansı Dünya Su Günü'nde NewYork'ta başladı. 

BM Genel Sekreteri António Guterres, Dünya Su Günü vesilesiyle yayımladığı bildiride suyun bir insan hakkı olduğunun ve daha iyi bir küresel geleceğin üzerinde yükseleceği kalkınma açısından taşıdığı kritik önemin altını çizdi.

"Bir kuantum sıçramasına ihtiyaç var"

Guterres Hollanda Krallığı ve Tacikistan'ın ortaklaşa düzenlediği, 22-24 Mart arasında gerçekleşecek konferansın "üye devletlerin ve uluslararası toplumun, suyun dünyamızın sürdürülebilirliği açsından taşıdığı hayati önemin farkına varma buna uygun davranma kapasitesinde ve barış ve uluslararası işbirliğini teşvik etmenin aracı olacak bir kuantum sıçramasını temsil etmesi [gerektiğini]" söyledi.

BM, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDG) kapsamında 2030'a kadar yeryüzünde herkesin güvenli su ve temizliğe erişimini sağlamayı vaat ediyor.

"İnsanlığın cansuyunu kurutuyoruz"

Guterres, konferansı "Suyun başı dertte," diye uyardı. "Vampirce aşırı tüketim ve sürdürülemez kullanımla insanlığın can suyunu kurutuyoruz ve küresel ısınma yoluyla buharlaştırıyoruz. Su döngüsünü kırdık, ekosistemleri tahrip ettik ve yeraltı suyunu kirlettik."

Küresel bir kriz

BM lideri, bildirisinde dört doğal afetten neredeyse üçünün suyla bağlantılı olduğunu ve gezegenin dörtte birinin güvenlice yönetilen su hizmetleri veya temiz içme suyu olmaksızın yaşadığını belirtti.

Dahası, 1,7 milyar insan temel temizlikten yoksun. Yarım milyar insan açıkta dışkılıyor ve milyonlarca kız çocuğu sadece evlerine su getirmek için her gün saatlerce çalışıyor.

Konferansa katılan liderler, "çok fazla su" -örneğin, fırtınalar ve seller-, "çok az su" - örneğin kuraklık ve yeraltı suyunun tükenmesi- ve "çok kirli su"da - içecek su kaynaklarının kirlenmesi- ifadesini bulan küresel su krizinin gidişatını değiştirecek çözümler bulma sorunuyla yüz yüze.

"Açıkları kapatın, yatırımları artırın"

Guterres, BM üyesi ülkelere  "su yönetimi açığını" kapatmakla başlayarak dört temel alanda harekete geçme çağrısında bulundu.

▶ BM lideri ilk olarak hükümetlerin tüm insanlar için eşit su erişimini sağlayan planlar geliştirmeleri ve uygulamaları ve aynı zamanda suyun korunmasını teşvik etmeleri ve bu değerli kaynağı ortaklaşa yönetmek için birlikte çalışmaları gerektiğini söyledi.

▶ Guterres ikinci olarak su ve temizlik sistemlerine büyük yatırımlar yapılmasına olan ihtiyacı vurguladı. BM'nin önerdiği SDG Teşvik Planını ve sürdürülebilir kalkınmaya yatırımı artırmayı amaçlayan küresel finansal mimaride gerçekleştirilmesi gereken reformları vurguladı.

Yatırımları artırın

▶ Genel Sekreter üçüncü olarak esnekliğe odaklandı. "21. yüzyılda [ortaya çıkan] bu  acil durumu önceki çağın altyapısıyla yönetemeyiz" dedi.

Guterres, bu bağlamda afetlere dayanıklı boru hatlarına, su dağıtım altyapısına, atık su arıtma tesislerine ve suyu geri kazanmak ve korumak için yeni çarelere yatırım yapılması çağrısında bulundu.

Uluslararası toplumun ayrıca metan gazı salımını ve su kullanımını azaltan iklim ve biyolojik çeşitlilik-akıllı gıda sistemleri ve su gereksinimlerini gerçek zamanlı olarak öngörmeyi sağlayacak yeni bir küresel bilgi sistemi gerekliliğini vurguladı. 

BM lideri bu yatırımların aynı zamanda dünya çapında her insanın iklimsel veya atmosferik felaketler karşısında erken uyarı sistemlerince kapsanmasını ve yeni kamu-özel sektör ortaklıkları yaratmayı sağlayacağına dikkat çekti.  

İklim değişikliğine odaklanın 

▶ Guterres son olarak da BM Üyesi ülkeleri iklim değişikliğine odaklanmaya çağırdı: "İklim eylemi ve suyun gelecekte sürdürülebilir olması aynı madalyonun iki yüzüdür" dedi.

BM üyelerini küresel ısınmayı 1,5° C ile sınırlama ve gelişmekte olan ülkelere iklim adaleti sağlama doğrultusunda "hiçbir çabadan kaçınmama"ya çağırdı.

Guterres, G20'nin en sanayileşmiş ülkelerine, tüm büyük salımcıların, CO₂ salımlarını düşürmek üzere ekstra çaba ortaya koydıukları bir İklim Dayanışma Paktı kurma önerisini hatırlattı ve bu işbirliğinin daha zengin ülkelerin, gelişmekte olan ekonomileri desteklemek üzere finansal ve teknik kaynakları da harekete geçireceğini söyledi. 

(AEK)