Gerginlikte Gazetecinin Sorumluluğu Artar

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Aralık 2000'de bir haberi yayımladığı için hakkında "ırk ve bölge farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik ettiği" iddiasıyla hapse mahkum edilen "Yeni Evrensel" gazetesi sorumlu müdürü Bülent Falakaoğlu'nun açtığı davada Türkiye'yi mahkum etti.

AİHM, önceki gün (10 Ekim) karara bağlanan dosyada, Türkiye'de 18 Temmuz 2001'de ertelemeli iki yıl hapis cezası alan Falakaoğlu'ya bin 780 avro maddi tazminat, 3 bin avro manevi tazminat ve bin 500 avro da mahkeme gideri karşılığı olarak toplam 6 bin 280 avro (12 bin YTL) ödenmesine karar verdi.

AİHM, "Türk ve Kürt emekçileri ile tüm işçilere inkarcı ve baskı politikalarına karşı çıkmaya çağıran ve hukuk önünde eşitlik" isteyen haberden "şiddete çağrı yokken" ceza verilmesini ifade özgürlüğünün kısıtlanması olarak değerlendirdi.

AİHM, yargı makamlarının ileri sürdüğü gerekçelerle ceza verilmesini "demokratik bir toplumda temelsiz ve gereksiz" buldu.

AİHM: Özgür Bakış'ın iki haberinde şiddete teşvik var

AİHM, aynı gün sonuçlandırdığı bir başka dosyada PKK lideri Abdullah Öcalan'ın yakalanışından sonra örgütün izlemesi gereken politikaları irdeleyen iki haberden ceza aldığı için başvuran "Özgür Bakış" gazetesi sorumlu müdürü Halis Doğan'ın ifade özgürlüğü hakkının kısıtlanmadığını açıkladı.

Yargı makamlarının ileri sürdüğü gerekçelerle ceza verilmesini "demokratik bir toplumda temelsiz ve gereksiz" bulan AİHM, aynı gün sonuçlandırdığı bir başka dosyada "ifade özgürlüğünün kısıtlanmadığı"nı açıkladı.

Baskılar nedeniyle yayını sonlandıran "Özgür Bakış" gazetesinin İmtiyaz sahibi Halis Doğan, PKK lideri Abdullah Öcalan'ın yakalanışından sonra örgütün izlemesi gereken politikaları irdeleyen iki haberde "bölücülük propagandası" yapıldığı gerekçesiyle 17 Şubat 2000'de para cezasına mahkum edilmişti.

İç hukuk yollarının tüketilmesinden sonra AİHM'e başvuran Doğan, Yargıtay aşamasındaki işlemleri gerekçe göstererek adil yargılanmadığını savunmuştu. Ayrıca Doğan, ifade özgürlüğü hakkının da kısıtlandığını ileri sürmüştü.

Dosyayı karara bağlayan AİHM, oybirliğiyle adil yargılanma yapılmadığına hükmetti. Ancak mahkeme, söz konusu haberlerin içeriğinde Kürt davasını savunanların şiddete sevk edildiğini tespit ettiğinden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) "ifade özgürlüğü hakkı"nı düzenleyen 10. maddesinin ihlal edilmediğine karar verdi.

"Çatışma döneminde sorumlu müdürün görevi artıyor"

Başvuru sahibinin ifade özgürlüğü hakkının kısıtlanması için "belirgin ve yeterli gerekçe" bulunduğuna işaret eden AİHM, içeriklerde "şok edici, rahatsız edici düşüncenin ötesine çıkıldığını bildirdi.

AİHM, başvuru sahibi yazıda dile getirilen düşüncelere katılmasa bile, şiddet ve nefretin yayılmasına katkıda bulunduğunu belirtti.

Kamuoyuna yayılacak bilgilerin toplanması ve yayımlanmasıyla ilgili yazı işleri müdürü ve gazetecilerin "görev ve sorumluluğunun" Doğan'ı da bağladığını kaydeden AİHM, bu görevin öneminin çatışma ve gerginlik dönemlerinde daha da arttığını açıkladı. AİHM, oybirliğiyle ifade özgürlüğünün kısıtlanmadığını, bununla birlikte herhangi bir tazminat ödenmesine de yer olmadığını duyurdu. (EÖ/KÖ)