Gemi 4 Yılda Battı; Yetkililer İzledi
2000 yılında İspanya'dan aldığı zehirli atık yükünü Cezayir'e götürmek üzere yola çıkan gemiyi, Cezayir kabul etmemişti.
Bunun üzerine sahibi Türkiye vatandaşı olan Ulla gemisi yükünü, İskenderun Demir Çelik Fabrikası'na toz kömür olarak vermek istedi. Ancak yapılan teknik analizde yükün toz kömür değil, "termik santrallerin baca kurumlarının oluşturduğu tehlikeli toksik atık" olduğu tespit edildi.
Gemi mühürlenerek İs-Demir Limanı'na bağlandı. Dört yıldır limanda bekletilen gemi tabanında meydana gelen çürüme nedeniyle, taşıdığı yaklaşık 2 bin ton atıkla birlikte dün (Pazartesi) öğle saatlerinde battı.
"İspanya ve Türkiye hükümetleri bu utancı temizlesin"
Greenpeace, gemiyi Türkiye karasularına sokan Mavi Deniz adlı acentanın hala sorgulanmadığını açıkladı.
Greenpeace Akdeniz Toksik Maddeler Kampanya sorumlusu Banu Dökmecibaşı, İspanya ve Türkiye hükümetlerini defalarca geminin batabileceği konusunda uyardıklarını söyledi.
Dökmecibaşı, Çevre Bakanlığını çok hızlı hareket ederek atıkların Akdeniz'e yayılmasını önlemek üzere uzmanlara danışmaya çağırdı.
Dökmecibaşı, Mavi Deniz adlı acentaya karşı yargı yolunun hala açık olduğunu söyledi.
Bunun Türkiye'ye yapılan ilk atık ticareti olamadığını hatırlatan Dökmecibaşı, "Yetkililer kontrol önlemlerini almadığı takdirde Türkiye dünyanın çöplüğü olmaya devam edecek" dedi.
Zehirli atıklar bürokrasiye takıldı
Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü, gemiye 1989'da oluşturulan ve Türkiye'nin de 1994 imzaladığı "Tehlikeli Atıkların Sınırötesi Taşınımı ve Bertarafının Kontrolü"ne ilişkin Basel Sözleşmesi gereğince işlem yapıldığını; gemide yüklü bulunan atığın İspanya'ya iadesi için yasal sürecin başlatılmış olduğunu açıkladı.
Müdürlük, 6-13 Aralık 2002 tarihlerinde Cenevre'de yapılan Basel Sözleşmesi 6. Taraflar toplantısında konunun İspanya delegasyonu ile görüşüldüğünü; İspanya'nın, atığın Türkiye'den alınması konusunda kararlılığını dile getirdiğini söyledi.
Açıklamada geminin yükünün hacizli olması yüzünden işlem yapılamadığı; haczin 17 Haziran 2004'te kaldırılabildiği söylendi.
Müdürlük, bu gelişmenin 1 Temmuz'da Dışişleri'ne bildirildiğini fakat İspanya hükümeti ile görüşmeler tamamlandığı sırada geminin battığı haberinin geldiğini açıkladı.
380 bin ton su zehirlenecek
Gemi ambarındaki yükün denize dağılıp dağılmadığı henüz tespit edilemedi. Batan gemide bulunan 2 bin 200 ton uçucu külün, yaklaşık 3 bin 80 gram "krom artı altı değerlikli" içerdiği açıklandı.
"Krom artı altı değerlikli"nin, suda çok kolay çözündüğü ve Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği 1. Sınıf içme suyu kalitesi baz alındığında, söz konusu atığın tamamının deniz ortamına dağılması halinde 308 bin ton suyu kirleneceği belirtildi.
Açıklamada geminin battığı bölgede farklı noktalarda ölçümler yapıldığı belirtildi ve 65 metrelik yarıçap içinde bulunan canlıların yaşamının tehlike altında olduğu söylendi.
Müdürlük, tedbir olarak, kimsenin geminin 200 metre yakınına girmemesi ve ölü balıkların yenmemesi gerektiğini açıkladı.
* Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'ne ulaşmak için buraya tıklayın.