Gazetelerden Kırmızı Çizgi
"Savaş" konusunda ayrıntısıyla yer veren gazetelerden Radikal, Cumhuriyet ve Evrensel gazetelerinde "barış" üzerine haberler de yer alıyor.
Hürriyet
'Kırmızı çizgi' zirvesi
Uğur Ergan ve Metehan Demir imzalı Ankara mahreçli 'Kırmızı çizgi' zirvesi başlıklı haber "Başkentte yaşanan büyük hareketlilik ABD Büyükelçisi Robert Pearson'un dün sabah Dışişleri'ne yaptığı ziyaretin hemen ertesine rastladı" spotuyla veriliyor.
Pearson bir günde iki kez Dışişleri'nde
Pearson, sabah saatlerinde yaptığı ziyaret sonrasında dün akşam saatlerinde bir kez daha Dışişleri'ne gitti. ABD Büyükelçisinin ilk ziyaretinin ardından Başbakan Bülent Ecevit, Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Şükrü Sina Gürel ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu, iki ayrı toplantı yaptı.
"Başbakanlık, Genel Kurmay ve Dışişleri'nin "Irak Eylem Planı"
Aynı üçlünün, toplantılar sonrasında Çankaya Köşkü'ne çıkması, kulislerde heyecanlı dalgalanmaların yaşanmasına neden oldu. İlk toplantıda daha önce Başbakanlık, Genelkurmay Başkanlığı ve Dışişleri Bakanlığı koordinesinde hazırlanan "Irak Eylem Planı" bir kez daha masaya yatırıldı.
Ecevit, Gürel ve Kıvrıkoğlu toplandı
Başbakanlık Resmi Konutu'nda dün ilk önce Başbakan Bülent Ecevit, Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Şükrü Sina Gürel ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu biraraya geldi. Yaklaşık bir saat süren ilk toplantının son 20 dakikalık bölümüne Dışişleri Müsteşarı Uğur Ziyal ile Ortadoğu Dairesi Genel Müdürü Türkekul Kurttekin de katıldı. Üst düzey bir yetkili, Ziyal ve Kurttekin'in Başbakan Ecevit'in talimatıyla toplantıya katıldığını belirtti.
Ecevit, Gürel ve Kıvrıkoğlu'nun ikinci buluşması
Öğleden sonra saat 15.30'da Ecevit, Gürel ve Orgeneral Kıvrıkoğlu Başbakanlık konutunda bir kez daha toplandılar. Ecevit, Gürel ve Orgeneral Kıvrıkoğlu'nun toplantıdan saat 16.30'da hep birlikte çıkarak, Çankaya Köşkü'ne gitmeleri, kulislerdeki ısıyı doruğa yükseltti.
Çankaya'da
Çankaya Köşkü'ne çıkan Ecevit dün saat 17.00'deki bir röportaj randevusunu da saat 18.00'e erteledi. Ecevit döndükten bir süre sonra Milli Savunma Bakanı Sabahattin Çakmakoğlu da resmi konuta geldi. Çakmakoğlu, Ecevit'le yaklaşık 15 dakika görüştükten sonra bir açıklama yapmadan konuttan ayrıldı.
Bölge sorunları ve YAŞ
Başbakan Bülent Ecevit olağanüstü görüşmeleri hakkında gazetecilere basın danışmanı aracılığıyla, "Bölge sorunları ve Yüksek Askeri Şura (YAŞ) konularını ele aldık" açıklamasını yaptı.
Gürcistan da Irak savaşına katılıyor
Amerikalı uzmanların Ankara'ya getirdiği füze kalkanı projesinde, ABD'nin uluslararası terörizmle mücadele çerçevesinde bir süreden beri Gürcistan'a yerleştirdiği askeri gücü Irak'a yönelik operasyonda kullanma planı da yer aldı.
Gürcistan'la birlikte Akdeniz'de Amerikan filolarından da Irak'a yönelik saldırı yapılabileceği belirtildi. Böylece bu yeni ittifak projesi ilk kez dünya gündemine gelmiş oldu.
Milliyet
Milliyet gazetesi, "Irak Alarmı" başlıklı haberi sürmanşetten verdi.
Haberin spotu şöyle:
ABD kara birliği bulundurma ve üsleri için izin istedi
Hükümet Melis'ten Irak'a asker yollama yetkilisi alacak
Savaş yüzünden erken seçimin ertelenmesi gündemde
Milliyet'e göre Başkentte saat saat kritik trafik
Milliyet sürmanşeti 15. sayfada sürüyor. Haberde, "başkentte saat kritik trafik" başlıklı çerçeve şöyle:
Pearson'un dün Dışişleri Bakanlığı'na gelişiyle başlayan trafik şöyle gelişti:
* 11.00: Pearson, Dışişleri Bakanlığı'nda Müsteşar Uğur Ziyal ile görüştü.
* 11.30: Başbakanlık Konutu'nda Ecevit, Kıvrıkoğlu ve Gürel bir araya geldi.
* 12.00: Müsteşar Ziyal toplantıya katılarak Irak brifingi verdi.
* 13.00: Şükrü Sina Gürel Köşk'e çıktı.
* 15.30. Kıvrıkoğlu, Gürel ve Ecevit tekrar bir araya geldi.
* 16.00: Ecevit, Kıvrıkoğlu ve Gürel, Sezer'le görüşmek için Çankaya Köşkü'ne çıktılar.
* 16.30: Ecevit ve Gürel Köşk'ten ayrıldı.
* 17.00: Çakmakoğlu Ecevit'le görüştü.
* 17.00: ABD Büyükelçisi Pearson, Dışişleri Müsteşarı Uğur Ziyal ile ikinci kez görüştü.
* 17.30: Çakmakoğlu, MHP lideri Devlet Bahçeli'ye gelişmeleri aktardı.
* 18.00: Pearson, Genelkurmay Karargâhı'nda 2. Başkan Yaşar Büyükanıt'la yarım saat görüştü.
Milliyet'te Dış basın
Milliyet online'da ise Guardian ve New York Times gazetelerinden çevirilerle veriyor.
The Guardian: "Sıra İran'ın mı?"
The Guardian gazetesi, Bush Yönetiminin Bağdat'ın ardından, "Şer üçgeni"nin bir parçası olarak nitelendirdiği İran'ı hedef alacağına ilişkin işaretlerin bulunduğunu öne sürdü.
Pentagon ve CIA'nin İran'ın kitle imha silahlarını aktif bir biçimde temin ettiğini belirttiklerine dikkat çeken The Guardian, İran'ın kimyasal silahları üretip stokladığını, İran'ın yedi yıl içinde nükleer silahlar ve uzun menzilli füzelere sahip olacağının tahmin edildiğini, bunun da İsrail ve NATO müttefikleri için bir tehdit oluşturduğunun savunulduğunu kaydetti.
ABD'nin Rusya'ya, İran ile sürdürdüğü ortak nükleer enerji projesini sona erdirmesi için baskı yaptığını ifade eden The Guardian, Tahran'dan bakıldığında ABD'nin Katar, Bahreyn ve Kuveyt'teki silah birikimi, Suudi Arabistan, Türkiye ve Afganistan'daki üsleri ve eski Sovyet Orta Asya'ya konuşlanmasının Bağdat'tan bakıldığı kadar kaygı verici olduğunu savundu.
İran'da sosyal ve sivil reformların mutlaka gerçekleşeceğini savunan The Guardian, "ABD aptalca bir biçimde, Irak gibi İran'a bir şeytan gibi muamele yaparak, istikrarsızlaştırarak ve tehdit ederek evrimini engelliyor, şahinleri güçlendiriyor ve Orta Doğu çatışmalarının genişlemesini kışkırtma riskine giriyor. Şu anda İran bir risk değil ancak Sayın Bush bir risktir" yorumunu yaptı.
New York Times: "Irak kararı için zaman daralıyor"
ABD'de olası bir Irak harekatına ilişkin tartışmalar sürüyor. New York Times gazetesi, ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in bir hava operasyonunun tek başına Irak'ın elindeki biyolojik silahları yok etmek için yeterli olmayacağı yolundaki açıklamalarını değerlendirirken harekatın gelecek yılın başlarında yapılabilmesi için karar alma zamanının geldiğini savundu.
New York Times, ABD Savunma Bakanı Rusmfeld'in son haftalarda Irak'ın elindeki kitle imha silahlarını hedef alan kampanyasını hızlandırdığını belirterek bunun bazı askeri ve sivil yetkililerce Irak savaşının zemini hazırlamaya yönelik bir strateji olarak değerlendirildiğini kaydetti. Gazetede şöyle denildi:
"Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in, Irak'ın kitle imha silahlarını yok etmek için neler lazım olabileceğine ilişkin olarak yaptığı açıklamalar, Bush Yönetiminin içerisindeki tartışmaların ileri bir aşamada olduğuna işaret ediyor ve belki eğer hedef başkanlık seçimi araya girmesinden önce gelecek yılın başlarında harekete geçmek ise, verilmesi gereken kararlar için zaman daraldığının bir değerlendirmesidir."
Rusmfeld'in açıklamalarının çoğu Amerikalı ve bazı Kongre üyelerinin Orta Doğu'daki istikrar konusunda gergin olduğu bir zamanda geniş bir askeri operasyonu gereğini savunmak için tasarlandığının sanıldığını öne süren gazete, bazı ABD'li komutanların büyük bir Irak saldırısına ilişkin kaygılarını da dile getirdiklerine dikkat çekti.
New York Times, Rumsfeld'in bir kara harekatını savunan açıklamalarının zamanlanmasına da işaret ederken bu açıklamalarının Senato'daki Irak ile ilgili görüşmeler ve Ürdün Kralı Abdullah'ın ABD ziyaretinin hemen öncesi yapıldığını belirtti.
Kral Abdullah'ın Irak operasyonunun çok kötü bir fikir olacağını söylediğini anımsatan gazete, Kongre'de ve birçok Amerikalının Irak Yönetiminin değişmesinden yana olduğunu ancak bu desteğin, savaşın ekonomi üzerindeki etkisi, olası Amerikan kayıpları gibi faktörlerin karşısında henüz test edilmediğini de belirtti.
Bu aşamada ABD'nin müttefiklerinin arasında sadece İngiltere'nin kuvvet veya finansman sağlamaya hazır göründüğünü öne süren gazete, Rumsfeld'in ABD'nin müttefiklerinin çoğunun ilk olarak Afganistan'ı istikrarsızlaştırma çabalarında ilerleme sağlanmasına ve Orta Doğu'daki şiddetin azaltılmasına öncelik verilmesini istediğini bildiğini de kaydetti.
Yeni Şafak
Yeni Şafak gazetesi sürmanşeti: Yüksek rakımda yüksek tansiyon
Haberin spotu: Önce konut, sonra Köşk, Bush'un Irak mektubu. Ecevit ve Kıvrıkoğlu, iki kez toplanıp Köşk'e çıkınca Ankara'da tansiyon yükseldi. Hassas konular: Irak, YAŞ ve Seçim.
Yeni Şafak'ın 12. sayfası manşeti ise şöyle: Eskişehir merkez olacak.
Haberden bölümler
Eskişehir'deki NATO bünyesinde görev yapan Birleştirilmiş Bölge Hava Harekat Merkezi'nin olası Irak operasyonu sırasında önemli görevler üstlenmesi bekleniyor.
Eskişehir'deki Birleştirilmiş Bölge Hava Harekat Merkezi'nin olası Irak operasyonu sırasında önemli görevler üstlenmesi bekleniyor. Hükümetin 8 Aralık 2001 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile ABD'li subaylara bıraktığı Merkez, NATO bünyesinde görev yapıyor.
Bakanlar Kurulu kararı
8 Aralık 2001 tarihli Bakanlar Kurulu kararnamesinde "Avrupa Müttefik Kuvvetler Komutanlığı Birleşik Hava Harekat Merkezi Mutabakat Muhtırası kapsamında, Türkiye'ye ev sahibi ülke desteği verilmesine ilişkin birleştirilmiş Hava Harekat Destek Düzenlemesini, hükümet adına müzakere etmeye ve imzalamaya Hava Kuvvetleri Komutanlığı Harekat Başkanı Tümgeneral Hasan Aksay yetkili kılınmıştır" bilgisi yer alıyor.
Son hazırlıklar tamam
ABD'nin 2002 başlarında 30 subayını gönderdiği merkezde son hazırlıkların bittiği bildirildi. Dünyanın ABD'nin Irak'a yönelik muhtemel bir operasyonunu tartıştığı bir dönemde Eskişehir'deki Birleştirilmiş Bölge Hava Harekat Merkezi tekrar gündeme geldi. Hükümetin Bakanlar Kurulu kararı ile ABD ile ortak kullanıma açılan merkezin hazır hale getirildiği öğrenildi.
Alınan bilgilere göre ABD'nin bir süre önce 30 subayını gönderdiği merkez, son bir aydır yoğun bir çalışma ortamı içine girerken, ABD'li bir albay ve bir binbaşı Irak'a yönelik operasyon çerçevesinde ekibiyle birlikte çalışma yapıyor.
Cumhuriyet
Cumhuriyet'in birinci sayfa beş sütüna manşet "Staretjik pazarlık" başlıklı haberinin manşet üstü spotunda, "ABD yönetimi Türkiye'den Irak operasyonunda rol üstlenmeye hazırlanmasını istedi" deniyor.
Spotlar şöyle
* ABD yönetimi, Büyükelçi Pearson aracılığıyla ilk aşamada 228 milyon dolarlık yardım, AWACS erken uyarı uçaklarının satışı ve nitelikli sanayi bölgelerinin kurulmasını sağlayacağını Ankara'ya iletti.
* ABD'nin mesajı devletin zirvesini alarma geçirdi. Dışişleri Bakanı Gürel'in eşlik ettiği Başbakan Ecevit, 2 kez görüştüğü Genelkurmay Başkanı ile beraber köşke çıktı, ardından Milli Savunma Bakanı Çakmakoğlu ile bir araya geldi.
Ecevit: Hazırlığımızı yapıyoruz
* Washington, iki ülke arasında ''stratejik ortaklığı'' güçlendirecek adımları karşısında Ankara'dan da Irak konusunda ortaklığın gereklerini yerine getirmesini beklediği mesajını verdi.
Başbakan Bülent Ecevit, "ABD, Irak'a operasyon yapacağız diyor. O zaman durumun lehimize olmayacağını da, ima etmenin ötesinde açıklıyor. Biz de ona göre hem askeri hem siyasi hazırlığımızı yapıyoruz'' açıklamasında bulundu.
Cumhuriyet'te Barış haberi
Cumhuriyet'in 11. sayfasındaki Dış haberler bölümünde manşet: Askerler savaş istemiyor.
"Atlantik'in iki yakasında ordular, şahin sivillere karşın Irak'a saldırıyı akıllıca bulmuyor" üst başlıklı haberin spotları şöyle.
* ABD Genelkurmayı'nın yanı sıra İngiliz ordusu da Irak'a yönelik çeşitli saldırı seçeneklerinin yüksek derecede riskli olduğu görüşünde. Irak'la savaşa girmenin 'delilik' olduğunu söyleyenler de var.
ABD'de generallerin Bush yönetiminin Irak'ı işgal planına karşı çıktığı yönündeki haberlerin ardından, İngiltere ve kıta Avrupası'nda da askerlerin işgal planını akılcı bulmadığı belirtiliyor.
İngiltere'de yayımlanan The Guardian gazetesi, Atlantik'in iki yakasında da ABD'li ve İngiliz üst rütbeli askeri yetkililerin, Irak'a yönelik olası bir harekâtın ''yüksek risk'' taşıdığına dikkat çekiyorlar. ABD Başkanı George Bush'un Irak'a saldırı planından büyük rahatsızlık duyan askerler, bunu ''ateşi bütün Ortadoğu'ya sıçratabilecek bir plan'' olarak görüyorlar.
Radikal
Radikal'in ilk sayfada etekte 4 sütünluk haber "Ankara'da hızlı gün" başlığıyla veriliyor.
Haberin spotunda, "Ecevit, Kıvrıkoğlu ve Gürel'in görüşme trafiği baş döndürücüydü. Üçlü, Sezer'le de bir araya geldi. Gündemde YAŞ ve Irak'a müdahale vardı " deniyor.
ABD'ye ağır itham
Spotta, "ABD'nin Irak'ın kitle imha silahlarını denetleyen komisyona casus soktuğu iddiasını, bu kez saygın diplomat ve eski UNSCOM şefi Ekeus dile getirdi" deniyor.
Askerler Irak'a gönülsüz
"Rumsfeld'e göre, Saddam'ın kitle imha silahları hava bombardımanıyla yok edilemez. " spotlu haber şöyle: Olası Irak harekâtına dair senaryolar türetilirken, Rumsfeld, 'Gazetelerde çıkan her şeye inanmayın' dedi. The Guardian ABD ve Avrupa'da askeri kanadın Irak planlarından rahatsız olduğunu yazdı.
Her şey imaj için
ABD Başkanı George W. Bush, dünya barışı için tehdit oluşturduğunu iddia ettiği ülkelere yönelik tehditkâr üslubunu sürdürürken, diğer yandan da 'imaj parlatma' çabasına girişti.
Güney Carolina'nın Charleston kentinde Cumhuriyetçi bir gruba konuşan Bush, "Elinde dünyanın en tehlikeli silahlarına sahip olan, dünyanın en kötü liderlerinin şantajlarına boyun eğmeyiz" dedi.
Bu tür liderlerin tehditlerini bertaraf etmeye kararlı olduklarını söyleyen Bush, 'şer mihveri' diye tanımladığı Irak ve İran gibi ülkelere atıf yaparak, "Bedeli ne olursa olsun özgürlüğü savunacağız. Bu bizim çocuklarımıza ve torunlarımıza borcumuzdur" diye konuştu.
Evrensel
Evrensel gazetesi manşette, "Ohal'siz güne merhaba" başlıklı haber yer alıyor. Irak ise birinci sayfada bir buçuk sütunluk, "Ankara'da gün Irak'la geçti" başlıklı haberi yer alıyor.
Ankara da komplonun parçası
9. sayfadaki, "Ankara da komplonun parçası" haberi ise şöyle:
ABD'nin yönlendiriciliğinde Irak'a uygulanan "kapılarını silah denetçilerine açma" baskısının, savaş çıkarma amacını taşıdığı ortaya çıktı.
Birleşmiş Milletler (BM) adına Irak'ta silah denetimi yapan örgütün başkanı, görevleri boyunca Irak'a askeri müdahale gerekçesi yaratacak kışkırtmalar yapmaya zorlandıklarını söyledi.
Böylece, silah denetçilerinin yeniden göreve başlamasına izin vermediği için Irak'ı suçlayan devletlerin, ABD'nin savaş çığırtkanlığına destek sağladığı anlaşılmış oldu. Türkiye de, her fırsatta Irak'a "Silah denetimine izin ver" çağrısı yapan ülkelerin başında geliyor.
BM Silah Denetim Örgütü'nün (UNSCOM) başkanı olarak 1991-1997 arasında Irak'ta görev yapan İsveçli diplomat Rolf Ekeus, son açıklamalarıyla Amerikan saldırganlığının maskesini indirmiş oldu.
Evrensel'de ayrıca, "ABD'nin propoganda bürosu", "ABD'li diplomat Kuzey Irak'ta", "Şırnak valisi: Sınırda hazırlık yok" başlıklı haberler de yer alıyor.
Akşam
Akşam gazetesinin "Kırmızı alarm" manşeti, "Ankara'da Irak alarmı" ile sürüyor.
Türker Çelik imzalı haberin spotunda da "Erken seçim gündemi dün yapılan sürpriz görüşmelerle yön değiştirdi. Amerika'nın Irak'a yönelik operasyonla ilgili 'acil durum raporu'nun Ankara'ya ulaşmasının ardından müthiş bir görüşme trafiği yaşandı" deniyor. (NM)