Frekans İhalesi Yoksa Kaçak Yayın da Olmaz!
Avrupa Komisyonu'nun 8 Kasım'da yayımladığı Türkiye İlerleme Raporu'nda "RTÜK şu ana dek hala frekans tahsis işlemini tamamlamadı" eleştirisinin görsel işitsel yayıncılığın işlerliğinde pek bir kıymeti bulunmuyor.
Türkiye'de yayın yapan 1000'in üzerinde radyo, 200'ün üzerinde ise televizyon kanalı frekans anlamında tümüyle "yasadışı bir düzlemde" yayınını sürdürmekle kalmıyor; RTÜK yayınına izin vermediği medya kuruluşlarını reklam payları ödenmediği zaman hatırlıyor.
Ankara'da yerel yayın yapan ancak yayınına izin verilmeyen "İmaj Radyo" (yayıncı şirket Yıldız FM) hakkında RTÜK, "ısrarla izinsiz şekilde yayın yapmak" iddiasıyla dava açtı.
Mahkeme: RTÜK herhangi bir frekans işlemi yapmadı
Ancak Ankara 9. Asliye Ceza Mahkemesi, haklarında iki yıla kadar hapis ve de para cezası istenen radyo yetkilileri Adnan Yüce, İsmail Yüce, İrem Belek, Gıyasettin Vargün, Ferhat Yıldız ve Gözde Erözgün hakkında beraat kararı verdi.
19 Nisan 2006 tarihli yargılamada Cumhuriyet Savcısı Hasan Aykaç esas hakkındaki mütalaasında "Radyo İmaj lisans ve yayın izni almak için başvuruda bulunduğu, izin verilmesi ve frekans tahsisine ilişkin RTÜK'ün herhangi bir işlem yapmadığı, ayrıca 10 Kasım 2005 günlü yazıda ilgili radyoya reklam gelirli üst kurul payı, eğitime katkı payının ödenmediğini, ödenmesi hususunda yedi gün süre verildiğini, buna göre RTÜK'ün zımnen radyonun yayın yapmasını kabul ettiği, izinsizlikten söz edilmeyeceği anlaşıldı" diyerek sanıkların beraatlerini istedi.
Bu görüşü dikkate alan Ankara 9. Asliye Ceza Mahkemesi de, Ceza Muhakemeleri Kanunu'nun 223/2-b maddesi gereğince sanıkların beraatine karar verdi.
"RTÜK'ün reklam payı istemesi, yayının zımnen kabulü"
Mahkeme, kararında, RTÜK İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı'nın radyoya 10 Kasım 2005 tarihinde gönderdiği yazıyı hatırlatıyor ve bunun radyonun zımnen kabul edilmesi anlamına geldiğini belirtiyor:
RTÜK'ün radyo yetkililerine gönderdiği yazısında şu ifadeler geçiyor: "Kuruluşunuzun üst kurulumuza karşı mükellefiyetiyle ilgili olarak 2004 yılı Kasım ayına ait reklam gelirleri ile 2005 yılı Eylül ayına ait reklam gelirle üst kurul beyannamesi gönderilmedi. Bunların yedi gün içerisinde gecikme zammıyla birlikte tamamlanıp giderilinceye kadar kuruluşuna ait yayın durduruldu".
Mahkeme, "radyonun 1995'te yaptığı frekans tahsisi ve izin müracaatına olumlu veya olumsuz herhangi bir yanıt vermeyen RTÜK radyonun reklam gelirlerinden üst kurulu payını talep ediyor. Bu, radyonun fiilen yaptığı yayınlara zımnen izin verilmesidir" dedi.
RTÜK sıra reklam gelirine gelince tanıyor..
1995 yılından bu yana kalkıştığı üç frekans ihalesi mahkemeden dönen RTÜK için ikinci "kötü haber" de 18 Eylül'de Ankara 19. Asliye Ceza Mahkemesi'nden geldi.
2004 ve 2005 yıllarına ait reklam gelirleri üzerinden RTÜK payını ödemediği gerekçesiyle RTÜK, yayın izni bekleyen "İmaj Radyo" yetkililerine önce uyarı yazısı gönderdi, ardından da dava açtı.
İzinsiz yayın iddiasını değerlendiren Ankara 19. Asliye Ceza Mahkemesi hakimi Ahmet Turgut Tuncay, uygulamadaki çelişkiye dikkat çeken "Hem izinsiz yayın yaptı diyorsunuz hem de reklam gelirleri söz konusu olduğunda tanıyorsunuz" türünde bir karar verdi. Yargılama sonunda İsmail Yüce, Adnan Yüce, Gıyasettin Vargün ve Gözde Erözgün beraat etti.
RTÜK Yasası cihazlara el koymayı öngörüyor
4756 Sayılı Yasayla değişik 3984 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkındaki Kanunun "Cezalar ve Müsadere" başlıklı 34. maddesine göre, izin yayın yaptığı sabit görülen yayın kuruluşlarına ait yayın cihazlarına el konuyor.
Yasa şu şekilde düzenlendi: "Bu Kanunda belirtilen istisnalar dışında, Üst Kuruldan izin almadan radyo ve televizyon yayını yapan ya da izni Üst Kurul tarafından geçici ya da sürekli iptal edilmesine rağmen yayında bulunan kişi veya kuruluşların sahip ve yöneticilerine fiilleri başka bir suç oluştursa bile fiilin ağırlığına göre altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ve yüz milyon Türk lirasından (100 YTL) on milyar Türk lirasına (10 bin YTL) kadar para cezası verilir. 3506 Sayılı Kanun hükümleri saklıdır. Ayrıca, tüm yayın cihazları 1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 36. maddesine göre müsadere edilir."
Frekans ihalesi ne durumda?
İstanbul FM 106'nın başvurusunu 6 Haziran'da değerlendiren Danıştay 13. Dairesi, radyo ve televizyon kuruluşlardan frekans bedeli karşılığında kira alımına dair RTÜK uygulamasının yürütmesini durdurması sonucu RTÜK'ün yeni bir frekans ihalesi gerçekleştirmesi bekleniyor.
Danıştay Dairesi'nin Radyo ve Televizyon Kuruluşlarına Kanal ve Frekans Tahsisi Şartları ve Bunlara İlişkin İhale Usulleri ile Yayın Lisansı ve İzni Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına dair Yönetmelik' i iptal etmesi en çok radyoları zor durumda bırakacak.
Haberleşme Yüksek Kurulu'nun 7 Ekim 2005'te televizyonlara yönelik yaptığı toplantıda Sayısal karasal yayına geçiş kararıyla birlikte frekans ihalesinin sadece radyolar için gündeme gelmesi bekleniyor. (EÖ)