Fijide Basın Özgürlüğü Askeri Darbe Mağduru
En az iki medya kuruluşu yayınına ara verdi; kamusal yayın yapan radyo televizyonlar haber programlarını ertelemek zorunda bırakıldı ve uluslar arası medya çalışanlarının haber izlemelerine engel çıkarıldı.
Ordu Anayasanın bazı maddelerini askıya aldı
Fiji'de darbenin gerçekleşeceği neredeyse haftalar öncesinde belliydi. Seçilmiş hükümetin ülkeyi iflasın eşiğine getirmesi üzerine askerlerin haftalar öncesinde yönetimi ele geçirme tehditleri önceki gün (5 Aralık) Koramiral Franck Bainimarama'nın bir televizyon yayınına katılarak kendisini devlet başkanı ilan ettiğini, ordunun hükümete el koyduğunu ve Anayasanın bazı maddelerinin askıya alındığını açıklamasıyla uygulamaya geçti.
Darbenin arifesinde bir açıklama yapan Fiji Medya Konseyi, askeri darbe hazırlıklarını kınayarak bunun Anayasanın ihlali ve "ülke adına bir utanç" olduğunu duyurmuştu.
RSF: Darbenin önlenememesi yazık oldu
Askeri darbe ile özgürlüklerin yok edilmesi yönünde vahim bir aşamaya geçildiğini açıklayan uluslararası basın özgürlüğü örgütü Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), uluslararası toplumun demokrasi ve haber verme hakkını zora sokan bu darbeyi önleyememiş olmasını "yazık" buldu.
Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) ve bölge ülkelerinin bir an önce Fiji'deki özgürlüklerin tesisi için devreye girmesi gerektiğini bildiren RSF, Fiji ordusunun özel medyaya yönelik "düşmanca" tavrını kınadı. RSF, bu ülkeyle 2000 yılında imzalanan işbirliği anlaşmasının askıya alınması için AB nezdinde girişimde bulunacaklarını açıkladı.
FİJ: Ordunun müdahalesine müsamaha göstermeyeceğiz
Darbeyi kınayan diğer bir uluslararası meslek örgütü Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (FIJ) da, askerlerin "Medya kuruluşlarımızdaki varlığımız, medya personelini korumak için" türündeki açıklamalarını inandırıcı bulmadıklarını bildirdi.
FİJ Başkanı Christopher Warren, yaptığı dün (6 Aralık) yaptığı yazılı açıklamada, "Bu açıkça gazetecilerin haber yayma özgürlüğüne bir müdahale ve medyayı denetim altında tutama ve manipüle etme girişimidir. Buna müsamaha göstermeyeceğiz" dedi.
Kakaivalu: "Bu gazetecilik olmaktan çıktı"
Darbe açıklamasından birkaç saat sonra yayınına ara veren Fiji'deki kamu televizyonu, yayınına "yeniden bağımsız olunca ve sansürden muaf tutuluncaya kadar ara verdiklerini" duyurdu. Radyo Fiji ve Communications Fiji adındaki diğer iki özel medya grubuna da, askerlerce ziyaretler gerçekleştirildi. Askerler, ön sansür koymakla kalmayıp, yazıişleri birimlerinin önüne askerler yerleştirdiler.
Aynı gün, ülkenin en önemli gazetesi Fiji Times, askerlerce tehdide uğradıktan sonra yayınına ara verdi. Gazeteye ait www.fijitimes.com İnternet sitesinde yayımlanan bir haberde, silahlı askerlerin yazıişleri birimine gelerek "cunta karşı propaganda"ya yer verilmemesi konusunda uyarıda bulundu.
Gazetenin yayın çizgisini savunmaya çalışan yayın yönetmeni Tony Yianni askerlerin bağımsız habere karşı düşmanca tutumları nedeniyle sonuç alamayınca, yayını ertelemeye karar verdi.
Flash d'Océanie Haber Ajansı, yazı işleri müdürü Samisoni Kakaivalu'nun "Bu artık gazetecilik olmaktan çıktı, bu propagandaya girer" şeklindeki açıklamasına yer verdi.
Askerlerce, "Başbakan Laisenia Qarase lehine yayın yapmayı sürdürdükleri takdirde karşılık görecekleri" yönünde tehdit edilen Fiji Daily Post gazetesi de, 4 Aralık'ta yayını askıya almıştı. Benzer şekilde, gazete çalışanları da Suva'da büroyu boşalttı, genel yayın yönetmenleri de kaçak yaşama geçti.
Kasım'da, gazete redaksiyonuna gönderilen tehditlerde, askerlerin yönetime el koyar koymaz "öldürülecek ilk kişiler olacakları" söylendi. Yabancı gazetecilerin de göz hapsinde tutulan Başbakanın konutunun çevresinde görev yapmalarına engel olunuyor. (EÖ/KÖ)