* Fotoğraf: JMO
TMMOB'a bağlı Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) Deprem Danışma Kurulu, “içinden diri fay geçen” kentlerden başlamak üzere hazırladığı bilgilendirme raporlarına Bingöl ile devam etti. “Fay Üzerinde Yaşayan Kentlerimiz: Eskişehir Raporu” ilgili kişi ve kurumlarla paylaşıldı.
Rapora göre, Eskişehir jeolojik açıdan normal fayların etkin olduğu Batı Anadolu ile doğrultu atımlı fayların etkin olduğu Kuzey Anadolu Fay zonu arasında bir coğrafyada yer alıyor.
Kent merkezini oluşturan Odunpazarı ve Tepebaşı ilçelerinin yanı sıra İnönü ilçe merkezi ile Eskişehir’e bağlı eski belde/köy statüsündeki 17 mahalle doğrudan fay zonu üstüne oturuyor. Porsuk, Keskin ve Gökçekaya barajları ise baraj aksı fay zonu üstü veya yakınında bulunuyor.
* Eskişehir deprem tehlike haritası
Eskişehir il merkezinin önemli bir kısmı alüvyon üzerinde yer alan bir bölgede yerleşmiş durumda. Bu nedenle gelecekteki depremlerde zeminden kaynaklanan olumsuzluklar yaşanması bekleniyor.
Eskişehir merkez ilçelerinin zayıf bir zemine sahip olmanın, bu nedenle de olası bir depremde şiddetle sarsılacak olmanın yanı sıra il merkezindeki binaların altından diri fay geçen illerden biri. Bu nedenle Eskişehir'in olası büyük bir depremde hem depremin yaratacağı şiddetli sarsıntı hem de yüzey faylanması tehlikesi nedeniyle hasar alması bekleniyor.
Raporda, bu durumda en akılIıca yaklaşımın yapıların deprem sarsıntısını karşılayacak biçimde kurallara uygun hale getirilmesi olarak belirtilip şu uyarılar sıralanıyor:
“Ayrıca diri fayların yerinin net olarak belirlenmesinin ardından fay sakınım bandı üzerindeki bina ve bina türü yapıların zaman içerisinde kaldırılarak bu alanlardaki nüfus yoğunluğunun azaltılması, yüzey faylanması tehlike kuşağı içerisindeki yerlerin farklı biçimde (park, günübirlik tesisler vb.) kullanılması, henüz yerleşim olmayan bu tür alanlar varsa da bunların bina ve bina türü yapılar için kullanılmak üzere imara açılmaması gerekir.”
Eskişehir ve çevresinde 1900’den sonra büyüklüğü 5,4’e varan çok sayıda deprem meydana geldi.
Bu dönem içinde meydana gelen en büyük deprem ise Eskişehir, Bilecik ve Bozüyük merkezlerinde ve çevresinde değişik hasarlara neden olan 6,4 büyüklüğündeki 20 Şubat 1956 depremiydi. Bu depremin merkez üstü Eskişehir'in yaklaşık 10 km batısında Çukurhisar yakınlarındaydı.
7,4 büyüklüğündeki 17 Ağustos 1999 İzmit depremi de Kuzey Anadolu Fay Zonu üzerinde meydana gelmiş olmasına rağmen Eskişehir'de can ve mal kayıplarına neden oldu.
Raporda Eskişehir’in gelecekteki olası bir depremi en az zararla atlatabilmesi için alınması gereken önlemler şöyle sıralandı:
(TP)