Etiyopya'da 7 milyon kıtlıkla karşı karşıya

*Tigray'da yerinden edilmiş bir aile. Fotoğraf: OCHA/Saviano Abreu. 

Birleşmiş Milletler genel sekreteri António Guterres, Etiyopya'nın iç savaş ve kıtlığın ortasında "devasa bir insani krizle" karşı karşıya olduğu konusunda uyardı.

BM başkanı, Çarşamba günü güvenlik konseyinin acil toplantısında yaptığı açıklamada, ülkenin yedi BM yetkilisini sınır dışı etmesinden bir hafta sonra Addis Ababa'ya "koşulsuz" yardım erişimi verme çağrısında bulundu.

Bu, Etiyopya'nın kuzeyindeki çatışma ve kıtlık benzeri koşullar nedeniyle yedi BM yetkilisinin sınır dışı edilmesini ele alan bir hafta içinde yapılan ikinci acil durum toplantısı.

BM, çatışmanın 400 bin'i Tigray, Amhara ve Afar gibi bölgelerde gıda yardımına ihtiyaç duyan yedi milyon kadar insanı kıtlık benzeri koşullara sürüklediğini tahmin ediyor.

Ethiopia faces an immense humanitarian crisis.

We must act together immediately to save lives and avoid a massive human tragedy. https://t.co/5WzABnCDOZ

— António Guterres (@antonioguterres) October 6, 2021

Geçen yıl, başbakan Abiy Ahmed ile Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) arasında uzun süredir devam eden gerilimler iç savaşa dönüştü.

Guterres, "Ülke, acil müdahale gerektiren muazzam bir insani krizle karşı karşıya. Tüm çabalar, doğrudan hayat kurtarmaya ve büyük bir insan trajedisinden kaçınmaya odaklanmalıdır" dedi.

Genel sekreter, Etiyopya hükümetinin, çoğu insani yardım personeli olan yedi üst düzey BM yetkilisini sınır dışı etme kararını "özellikle rahatsız edici" olarak nitelendirdi.

Guterres, "Bu benzeri görülmemiş sınır dışı edilme, BM ile üye ülkeler arasındaki ilişkilerin özüyle ilgili olduğu için hepimiz için derin bir endişe konusu olmalıdır" dedi.

"İnsani yardıma izin verin"

BM Genel Sekreteri, Etiyopyalı yetkililere BM'nin insani yardımları "engelsiz bir şekilde ulaştırmasına ve bu durumun gerektirdiği aciliyetle çalışmaları kolaylaştırmaya" izin vermeye çağırdı. 

ABD'nin BM Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield, bir dizi tweet'te Etiyopya hükümetine, TPLF'ye ve bölgesel milislere "çatışmayı hemen bitirmeye, insani yardım erişimine izin vermeye ve derhal müzakere edilmiş bir ateşkese doğru ilerlemeye" çağrısı yaptı.

Unicef, UNOCHA ve BM insan hakları personelinin ihraçları için "güvenlik konseyine hakaret edildi" açıklaması yaptı.

Etiyopya'dan yetkililer BM toplantısına katılacaktı.

The Ethiopian government’s reckless expulsion of @UN leaders, including from @UNICEF, @UNOCHA, and @UNHumanRights, is an affront to the UNSC, Member States, and our shared humanitarian principles. There is no justification for the Ethiopian government's actions. None at all.

— Ambassador Linda Thomas-Greenfield (@USAmbUN) October 6, 2021

"Siyasi müzakerelere geçmeliyiz"

30 Eylül'deki sınırdışı kararının ardından BM, Etiyopya hükümetine yazdığı bir mektupta, bir personeli istenmeyen kişi olarak ilan etmenin ve bölgeyi terk etmelerini talep etmenin, bir ülkenin BM tüzüğü kapsamındaki yükümlülüğü ile tutarsız olduğunu belirtti.

Agence France-Presse tarafından görülen bir mektupta BM, yetkililerin iddia edilen eylemleri hakkında kendisine "herhangi bir bilgi" verilmediğini söyledi.

BM sözcüsü Stephane Dujarric Salı günü Etiyopya'nın herhangi bir ek bilgi sağlamadığını söyledi.

Çarşamba günkü toplantıyı ABD, İrlanda, Estonya, Norveç, İngiltere ve Fransa talep etti.

Cuma günü, güvenlik konseyi, Çin ve Rusya'nın muhalefeti nedeniyle İrlanda'nın önerdiği bir açıklama üzerinde anlaşamadı.

İsminin açıklanmaması koşuluyla konuşan bir güvenlik konseyi üye devletinin büyükelçisi AFP'ye "siyasi müzakerelere geçmeliyiz" dedi.

"Kar topu etkisi yaratabilir"

Sınır dışı edilmeler, bu tür hareketlerin nadir olduğu BM'de şok etkisi yarattı. 

Büyükelçi ayrıca Etiyopya'daki sınır dışı edilmelerin Myanmar veya Afganistan'daki çatışmalar için tehlikeli bir emsal oluşturabileceğini söyledi.

Büyükelçi, "Etiyopya'daki durumu çözemezsek bu bir kartopu etkisi yaratabilir" dedi.

The @UN has no political agenda in Ethiopia. Our agenda is just one: to support the Ethiopian people - Tigrayans, Amharas, Afars, Somalis, that have suffered so much, @antonioguterres tells reporters following meeting at Security Council.

Read more here: https://t.co/ptO3hHgtU1 pic.twitter.com/Bx0RbsulEI

— UN Spokesperson (@UN_Spokesperson) October 6, 2021

(PT)