EŞİK: 5 acil talebimizi içermeyen hiçbir toplumsal mutabakat metnini kabul etmiyoruz

Eşitlik İçin Kadın Girişimi -EŞİK, 6 muhalefet partisinin başlattığı “Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Geçiş İlkeleri” taslağı yazım çalışmalarına ilişkin açıklama yayınladı.

Açıklamada, "Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Geçiş İlkeleri’ni hazırlamakta olan 6 muhalefet partisine, kadınların “eşit temsil” ve “şiddetsiz bir hayat” taleplerini dikkate almayan ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için gerçekçi politikaların ana unsurlarını içermeyen hiçbir mutabakatı tanımayacağımızı bir kez daha hatırlatıyoruz” denildi.

“Henüz geç değil”

Açıklama şöyle:

“6 Ekim’de bir açıklama yapmış, “Muhalefet İttifakında Kadınlar Olacak mı?” diye sormuştuk. Bu açıklamada heyette hiç kadın siyasetçinin yer almamasını eleştirmiş; kadınsız bir demokrasinin mümkün olmayacağını, toplumsal cinsiyet eşitliğinin net bir biçimde uygulanmadığı, parlamento dahil hiçbir mekanizmanın milleti/cumhuru/toplumu gerçek anlamda temsil etmeyeceğini belirtmiştik. Hemen ardından da sadece açıklama yapmakla yetinmeyip 6 partinin mutabakat masasındaki temsilcileri ve kimi partilerin genel başkanları ile ayrı ayrı görüştük.

“Bu görüşmelerde öncelikle ortak ilkeler taslağını hazırlayacak heyette kadın olmamasını eleştirdik. Yazım heyetinin, partilerin seçim, hukuk, adalet ve ekonomi işlerinden sorumlu başkan yardımcıları veya ilgili birimlerin başkanlarından oluştuğu ve onların arasında kadın olmadığı için bu sonucun ortaya çıktığı yanıtını aldık.

“Oysa ki, örneğin CHP’de dört kadın genel başkan yardımcısı; tüm partilerde onlarca kadın hukukçu, akademisyen, siyasetçi, milletvekili, yönetici vardı. Ne yazık ki, onların unutulmasının bir sorun olarak görülmediğini gözlemledik. 

"Türkiye’nin geleceğini belirleyici önemdeki bir heyette tek bir kadının bile yer almamasının, hedeflenen demokratik dönüşüm ve eşit yurttaşlık temeline dayalı bir toplumun temelinin en baştan yanlış atılmasına neden olacağını ilettik.

'Taleplerimiz ertelenemez'

“Henüz geç olmadığını, partilerin heyete birer kadın temsilci göndermeleri ile eşit temsil adına önemli bir adım atmış olacaklarını hatırlattık. Bu türden tüm mekanizmalarda, heyetlerde eşit temsil ilkesine özen gösterilmesi talebimizi ilettik.

"Tüm görüşmelerde ikinci olarak,sözde kalmayan fiili bir kadın erkek eşitliği için EŞİK olarak kendilerine defalarca ilettiğimiz 5 acil talebimizin belirlenecek ilkeler arasında yer almasını talep ettik. Her gün en az üç kadının öldürüldüğü bir ülkede, her alanda eşit temsil ve şiddetsiz bir hayat talebimizin ertelenemez olduğunu her seferinde tekrar tekrar vurguladık.

“Cumhuriyet Halk Partisi’nden Muharrem Erkek, İyi Parti’den Bahadır Erdem, Gelecek Partisi’nden Ayhan Sefer Üstün, Demokrasi ve Adalet Partisi’nden Mustafa Yeneroğlu, Saadet Partisi’nden Bülent Kaya ve Demokrat Parti’den Bülent Şahinalp ile yaptığımız görüşmelerde, öncelikle yapılmakta olan çalışmayı yeni bir inşa süreci ve belki ileride yapılacak yeni anayasanın iskeletini oluşturacak bir ön hazırlık olarak gördüğümüzü; dolayısıyla görüşme masasında, örneğin partilerin insan haklarından sorumlu genel başkan yardımcılarının ve en önemlisi de kadın hakları ile ilgili birim sorumlularının bulunmasının, çalışmanın her aşamasında cinsiyet eşitliği perspektifinin gözetilmesinin önemini vurguladık.

“Haklar, herhangi bir şekilde en başından esas alınmazsa sonradan eklenmesinin olası sakıncalarını, genel olarak toplumun, özelde kadınların en acil ihtiyacı olan her alanda eşitlik talebinin inşasını geciktireceğini ifade ettik.

"Kadın haklarının başat ve ivedi bir başlık olduğunu, görüşülen başlıklara en başından yerleşmezse “ilkelerimiz arasında yoktu” denilerek itiraz edilmesi ihtimalini belirttik. Öte yandan laikliğin aşındırılmasının temel bir konu olduğunu ve doğrudan kadınların kazanılmış haklarını tehdit ettiğini vurguladık. 

“Bu görüşlerimizdeki önerilerimiz hakkında genel olarak tüm temsilciler olumlu görüş bildirmekle birlikte; parlamenter sistemin yeniden inşası için çalıştıklarını, henüz alt başlıklara gelmediklerini, kadın hakları konularını alt başlıklarda ele alacaklarını belirterek, partileri ve genel başkanlarının kadın hakları konusunda hassas olduklarını, ancak öncelikle parlamenter sisteme dönüş için ivedi meselelere odaklanmak üzere yola çıktıklarını söylediler. Tam mutabakat esasıyla çalışma yaptıklarını, bir kişinin dahi itirazının olduğu başlıkları geçerek yol aldıklarını ifade ettiler.

“Eşitlik İçin Kadın Platformu-EŞİK olarak “eşit temsil” ilkesi ve “kadınların şiddetsiz bir yaşam” talebinin, oya sunulamayacak temel haklardan olduğunu, RTÜK ve Basın İlan Kurumu işleyiş ilkelerinin yer aldığı bir metinde herhangi bir alt başlık olarak geçiştirilemeyeceğini tekrar hatırlatıyoruz.

'Her alanda eşitlik istiyoruz'

"Tam mutabakat esasıyla yürütüldüğü iddia edilen görüşmelere katılan hiçbir parti ve temsilcisinin kadınların eşitlik ve şiddetsiz yaşam talebine itiraz yetkisi olamayacağını, altını iki kere çizerek kuvvetle belirtiyoruz. Haklarımızın mutabakat esasını bozacak, risk yaratacak unsur olarak görülmesi, evrensel insan hakları hukukuna ve demokratik normlara açıkça aykırı düşer.

"Demokratik değerlere sıkı sıkıya bağlı bir sistem inşası için kadın hakları, insan hakları ikincil sorunlar gibi değerlendirilip alt başlıklara bırakılamaz. Üzerinde mutabakat sağlanarak bir nevi anayasa hazırlığı olan ve temsilcilerin ifadesiyle “devlet mimarisi” oluşturan 58 başlık içinde kadın erkek eşitliği ilkesi yer almıyorsa; kimse kendisini de, toplumu da oyalamaya çalışmasın. Çünkü bu şekilde oluşacak sistem demokrasinin yanından bile geçemez. 

"Cumhuriyetin kuruluşundaki eşitlik hamlesinin kısa süre sonra unutulduğunu ve sadece kadınlar değil, Türkiye demokrasisi ve toplumunun 100 yıl kaybettiğini biliyor; her alanda eşitlik, şiddetsiz ve özgür bir hayat için 100 yıl daha kaybetmeye tahammül etmeyeceğimizi duyuruyoruz." (EMK)