Erdoğan’ın Golan Tepeleri Açıklaması Sonrası Döviz Yükseldi, Borsa Düştü
* Fotoğraf: Emrah Yorulmaz - İstanbul/AA
Haberin Kürtçesi için tıklayın
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump’ın Golan Tepeleri çıkışının ardından, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan’ın açıklamaları sonrası ABD Doları ve Euro yükselişe geçti.
ABD Merkez Bankası FED’in faiz kararının ardından dün 5,40 seviyesine kadar gerileyen dolar, bugün saat 11.49 itibariyle 5,57’ye yükseldi.
İlerleyen saatlerde döviz kurundaki hareketlilik devam etti.
TCMB'den vadeli repo ihalelerine ara verme kararı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) saat 16:00 sıralarında yaptığı, “Bir hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliğine ara verildiği” duyurdu.
Ancak bu karar da döviz kurlarını aşağı çekmedi.
5,47’den 5,74’e; 6,21'den 6,47'ye...
Erdoğan konuşmaya başlamadan önce, saat 10.30’da dolar 5,46’ydı. Konuşmasının ardından ise 5,57’ye yükseldi.
Euro da aynı şekilde 6,21'den 6,31'e yükseldi.
103,653 puanıyla başlayan Borsa İstanbul 100 Endeksi Erdoğan’ın konuşmasının ardından yüzde 3,34 değer kaybederek günü 100,000 puanın altına düşerek, 99.788 puandan kapattı. Borsa en son 100.000 puanın altına iki ay önce düşmüştü.
Saat 18.00 itibariyle Dolar 5,74; Euro 6,47 seviyesine kadar yükseldi.
Erdoğan ne dedi?
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Acil İcra Komitesi Toplantısı'nın açılışında konuşan Erdoğan, Golan Tepeleri’yle ilgili şunları söyledi:
“Son olarak dün ABD Başkanı Trump'ın, Golan Tepeleri ile ilgili talihsiz açıklaması, bölgeyi yeni bir krizin, yeni bir gerilimin eşiğine getirmiştir.
“Golan Tepeleri, 1967'den bu yana İsrail'in işgali altında bulunmaktadır. 1967 senesindeki İsrail işgali, sadece bölgedeki Arapları değil, Türkmenleri de kendi topraklarından göçe zorlamıştır.
“Türkiye'nin ve İİT'nin böyle hassas bir meselede sessiz kalması, emrivakilere boyun eğmesi düşünülemez.
“Golan Tepeleri'nin işgalinin meşrulaştırılmasına asla izin vermeyiz, veremeyiz. Bununla beraber Müslümanların huzurunu, bekasını, hayat hakkını hedef alan her kritik hadise, her saldırı biz ve teşkilat için önemlidir."
Trump ne demişti?
Trump, Twitter’dan dün şu mesajı paylaşmıştı:
"52 yılın ardından ABD için İsrail devleti ve bölgesel istikrar açısından kritik anlamda stratejik ve güvenlik önemi bulunan Golan Tepeleri'nde İsrail egemenliğini tamamen kabul etmenin zamanı gelmiştir.”
Netanyahu teşekkür etti, BM “Kararımızın arkasındayız” dedi
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Twitter'dan şu mesajı paylaştı:
"İran'ın İsrail'i imha etmek için Suriye'yi bir platform olarak kullanmaya çalıştığı bir dönemde, Başkan Trump cesurca Golan Tepeleri üzerinde İsrail egemenliğini tanıyor. Teşekkürler Başkan Trump."
BM Genel Sekreter sözcülerinden Farhan Haq ise Trump'ın açıklamasına ilişkin, AA muhabirine, “Bu konudaki bütün BM kararlarının arkasındayız.” dedi.
BM Güvenlik Konseyi'nin 1981 yılında aldığı 497 sayılı kararında “İsrail'in işgal altındaki Golan Tepeleri'nde kendi kanunlarını, yargısını ve idaresini uygulama kararı hükümsüzdür ve uluslararası hukuki geçerliliği yoktur” deniliyor.
Golan sorunu 1967'de başladı
İsrail, Suriye sınırları içerisinde yer alan Golan Tepeleri'ni 1967'de Altı Gün Savaşları sırasında işgal etmişti. 1981'de bölgeyi ilhak etti; ancak ilhak kararı uluslararası anlamda kabul edilmedi. Bölgede fiili İsrail işgali sürüyor.
1973 yılında Yom Kippur Savaşı’nda Suriye, Golan Tepeleri’nin küçük bir bölümünü geri aldı. Mayıs 1974’de Birleşmiş Milletler’in girişimleriyle İsrail ile Suriye çatışmayı sonlandırma kararı imzaladı. Bu anlaşmayla Golan Tepeleri’nin Suriye’deki kısmında askerden arındırılmış bölge bırakıldı.
İsrail ve Suriye arasındaki anlaşmaları denetlemekle görevlendirilen Birleşmiş Milletler Ateşkes Gözlem Gücü (UNDOF) kuruldu. Askerden arındırılmış bölgede UNDOF faaliyetini 2014’de IŞİD saldırılarına kadar sürdürdü.
UNDOF görevine başladığından 2014’e kadar bölgede askerden arındırılmış geçiş noktaları Birleşmiş Milletler barış gücünün denetiminde bulunuyordu.
Golan'da görev yapan UNDOF'un bölgede 1000 askeri bulunuyordu. Bölgede en son görev yapan UNDOF askerleri Avusturya, Hindistan, Filipinler ve Hırvatistan ordularının görevlendirdiği birliklerden oluşuyordu.
İran silahlı güçleri meselesi
Golan Tepeleri'nin Suriye bölümünü ele geçirilmesi Rusya ve İran’ın destek vermesi İsrail ile yeni bir krize neden olmuştu. İran ve Hizbullah’ın da bulunması İsrail tarafından protesto edilmişti.
Rusya Kunetra’nın ele geçirilmesinin ardından İran ve Hizbullah güçlerinin askerden arındırılmış bölgenin 85 kilometre gerisine Suriye topraklarına geri çekildiğini duyurmuştu.
Rusya: “Bölgeden çekileceğiz”
2 Ağustos 2018 günü Rusya Savunma Bakanlığı üst düzey yetkililerinden Sergey Rudskoy, Golan Tepeleri sınır bölgesinde Rusya askeri polisinin devriye gezmeye başladığını açıkladı.
Rudskoy, İsrail’in Golan’daki gelişmelerden rahatsızlığını bildiklerini askerlerinin bölgede uzun kalmayacağını ve görevi BM güçlerine ve Suriye’ye devredeceklerini açıklamıştı.
BM Barış Gücü Golan Tepeleri'ne geri döndü
BM Barış Gücü İsrail - Suriye sınırında Golan tepelerindeki tampon bölgeye geri dönmeye başladı.
BM Suriye savaşı dolayısıyla 2014'de bölgeden ayrılmıştı.
TIKLAYIN - İsrail-Filistin Sorununun Tarihçesi: 1897'den 2018'e
(EKN)