Enerji Bakanlığı önünde ‘zamlar geri alınsın’ protestosu
Fotoğraf: Muhammed Yaylalı / AA
Yılbaşı itibariyle doğalgaza gelen yüzde 25, elektriğe gelen yüzde 125 zamma karşı meslek odaları sokağa çıktı.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine (TMMOB) bağlı odalar ile Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu’na (KESK) bağlı Enerji, Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikası (ESM), Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı önünde eylem yaptı.
Elektrik, Maden, Makine ve Kimya Mühendisleri Odalarının katıldığı eylemde zamların geri çekilmesi istendi.
Eyleme CHP Milletvekilleri Özkan Yalım, Süleyman Girgin, Yüksel Mansur Kılınç, Tacettin Bayır, İlhami Özcan Aygun, Kadim Durmaz ve Yıldırım Kaya da destek verdi.
"Elektrik zamları ile özel elektrik şirketleri kollanıyor"
Makina Mühendisleri Odası Başkanı Yunus Yener'in okuduğu ortak açıklamada şöyle denildi:
"Özel elektrik şirketlerinin kazançlarını artırmak için yapılan fahiş zamlara, yükselen doğalgaz fiyatlarına, benzin, motorin, otogaz fiyatlarındaki sürekli artışlara, bütün mal ve hizmet fiyatlarının daha da artacak olmasına, hayat pahalılığının çekilmez hale gelmesine, ödenemeyecek faturalar nedeniyle elektriği, gazı, suyu kesilecek milyonlarca yurttaşı soğuk ve karanlık günlere mahkum edecek politikalara itiraz ettiğimiz için bu açıklamayı yapıyoruz.
"2021 içinde TÜİK enflasyonu yüzde 36,08 olarak belirlemişken elektrik fiyatları TÜFE'nin çok üzerinde, yüzde 75-158,8 oranında artmıştır. 2019 Ocak - 2022 Ocak döneminde de TÜFE artış oranı yüzde 72,5 olarak gerçekleşmişken aynı dönemde elektrik fiyatları yüzde 155,5- 334,8 oranında artmıştır. Bu artış oranları TÜFE'nin 2 ila 4,6 katına ulaşmıştır.
"Üretimden 6 kat pahalıya satılıyor"
"Elektrik zamları ile özel elektrik şirketleri kollanıyor. EPDK'nın yürürlüğe koyduğu fahiş zamlar, özel elektrik şirketlerinin tüm tüketiciler üzerinden elde ettiği kazançlarını katlayan boyutlardadır. EPİAŞ, ocak ayında teklif edilebilecek en yüksek fiyatın 134,5 kuruş/kWh olduğunu açıklamışken EPDK'nın elektrik fiyat tarifelerinde yer alan enerji bedellerini bu rakamlardan çok daha yüksekte tutması, özel elektrik şirketlerinin açık seçik biçimde kollanması anlamına gelmektedir.
"EPDK kararına göre tedarik şirketleri EÜAŞ'tan kWh'ı 31,56 kuruşa elektrik satın alabilecekler, ama aylık tüketimi 150 kWh'ı geçen konut aboneleri aşan kısım için 135 kuruş/kWh, ticarethaneler ise tükettikleri her kWh için 189 kuruş/kWh ödeyeceklerdir. Yani EPDK, EÜAŞ'ın tedarik şirketlerine düşük fiyatla sattığı elektriği bu şirketlerin tüketicilere 4-6 kat çok daha yüksek fiyatlarla satmasını uygun bulmaktadır.
"Türkiye'de 4 kişilik bir hanenin aylık asgari elektrik tüketimi 230 kWh'dir ve Aralık 2021'de bir ailenin buna göre ödediği fatura toplamı aylık en az 210,58 TL iken Ocak 2022 itibarıyla aylık faturası yüzde 76 artarak 370,80 TL'ye çıkacaktır."
"Çözüm, kamusal hizmetlerin kamu eliyle verilmesinde"
Yener 2021’de BOTAŞ’ındoğalgaza her ay zam yaptığını gelen son zamla birlikte de bir yıl içerisinde konut abonelerine yapılan zammın yüzde 47,1’i, küçük işletmeler için yüzde 76,6’yı, büyük sanayi işletmeleri için yüzde 345,5’i ve elektrik santralları için yüzde 290,4’yı bulduğunu kaydetti.
Yener sonrasında şöyle devam etti:
"Elektrikte konutlar için düşük tarife sınırı aylık 230 kWh'a yükseltilmelidir. 150 kWh elektrik yardımı uygulaması şeffaflaşmalı, ölçütleri kamuoyu ile paylaşılmalıdır. Yoksul ailelere elektrik yardım sınırı da aylık 230 kWh'a yükseltilmelidir. Konutlarda elektrik, doğalgaz ve suda KDV oranı yüzde 1'e düşürülmelidir.
"Maddi imkansızlık nedeni ile faturalarını ödeyemeyenlerin elektrik, gaz ve suyu kesilmemeli, kamu kaynaklarından sağlanacak desteklerle, yurttaşların karanlıkta, soğukta ve susuz kalmaları önlenmelidir. Hızla artan fiyatlar karşısında düşük ücretleri de hızla gerileyen çalışan ve emeklilerin gelirleri insanca yaşamalarına imkan verecek düzeye yükseltilmelidir.
"Ancak köklü çözüm, kamusal hizmetlerin kamu eliyle verilmesindir. Kamu elindeki santralların özelleştirilmesi derhal durdurulmalı, verimli özel santrallar kamulaştırılmalıdır. Kamu eliyle büyük RES ve GES yatırımları yapılmalıdır." (HA)